Teknolojinin Saðlýk Alanýnda Kullanýmý ve Teþhis ve Tedavide Teknolojinin Yararlarý
Hastalarýn hayatýný kolaylaþtýrma potansiyeline sahip çözümler sunan teknolojinin kullanýmý, saðlýk sektöründe gittikçe artýyor. Son yýllarda ortaya çýkan saðlýk ile ilgili uygulamalar, teknolojinin bu alaný nasýl etkilediðinin bir göstergesidir. Bu makale teknolojinin daha iyi týbbi bakým sunmaya yardýmcý olabileceði, farklý yollar hakkýnda bilgi vermektedir.
Bugünün dijital çaðýnda teknoloji, insan hayatýnýn hemen hemen bütün alanlarýný kuþatmýþtýr.Saðlýk sektöründe de hizmet verimliliði ve taný güvenilirliðini artýrmak için teknolojinin büyük bir önemi var. Ýnternet daha önce sýradan insanlar için kolayca eriþilebilir olmayan bilgiler için yeni bir depo açtý. Bugün insanlar, saðlýk sorunlarýnýn ve saðlýk sorunlarýný önleyici tedbirlerin daha fazla farkýndalar. Bu uygulamalar bilginin kullanýlabilirliðinin kolaylýðý nedeniyle, týbbi tedavi ile ilgili karar verme sürecinde doktorlarýn yaný sýra hastalara da yardýmcý olmaktadýr.
Saðlýk Ýçin Teknolojinin Kullanýmý:
Teknoloji modern toplumun ayrýlmaz bir parçasý haline gelmiþtir. Ýnsan yaþamýnýn kalitesini artýrmak için potansiyele sahiptir. Saðlýk sektöründe kullanýlan yeni teknolojiler, saðlýk uygulayýcýlarýnýn hastalara daha iyi tedavi ve bakým saðlamalarýný kolaylaþtýrýr. Ýþte teknolojinin kaliteli saðlýk hizmeti sunmaya yardýmcý olabileceði bazý yollar;
Sarýlýnabilir Robotik Ayý:
Bu uygulama hem hastaya arkadaþ olur, hem de bakým personeli için hastanýn davranýþ verilerini saðlayan bir cihaz gibi kullanýlýr. Hemþirelik personeline saðlanan bilgiler, hastanýn iyi bakýlmasýný saðlar. Bu tür robotik sistemlerin çoðu, genellikle çocuk hastanelerinde kullanýlýr. Hastaneye baþvurulduðu zaman çocuklar genellikle kaygý ve huzursuzluk içindedir. Sarýlýnabilir ayý gibi robotlarýn kullanýmý bu tür durumlarda devreye girer. Böylece robotlar yalnýzca hasta ile ilgili veri toplamada yardýmcý deðil, ayný zamanda yalnýz ve ebeveynlerinden ayrýlmýþ olan çocuklara en çok ihtiyaç duyduklarý duygusal desteði saðlar.
Yapay Retina Teknolojisi:
“Argus II Retinal Protez Sistemi” Second Sight adlý bir þirket tarafýndan geliþtirilmiþtir. Bu teknoloji ayrýca biyonik göz olarak da bilinir. “Argus II Retinal Protezler Sistemi”, bir video kamera ile donatýlmýþtýr. Minyatür video kamera bir mikro elektrot dizisi vasýtasý ile hastanýn gözlerindeki hasarlý retinaya baðlanýr. Düzeneðin diðer parçalarý bir çift gözlük üzerine takýlmýþ bir verici, yapay retina ve bir video iþleme ünitesi (VDU) ‘dir. Bu sistem ileri retinitis pigmentosa olan hastalarýn tedavisi için geliþtirilmiþtir. Hareketleri ve görüntüleri algýlama yeteneði, bu teknolojinin yardýmý ile geliþtirilebilir.
Saðlýk ve Spor Ýçin Akýllý Telefon Uygulamalarý:
Cep telefonlarý hastalarýn saðlýk alanýnda bilgi ve hizmet çeþitlerine kolayca eriþebilmeleri için, önemli bir role sahiptir. Mobil uygulamalarýn faydalarýndan biri de, doktorlar ve hastalar arasýnda daha iyi bir iletiþim saðlamasýdýr. Ayrýca saðlýk profesyonelleri ve hastalar için randevu istekleri, saðlýk bilgilerine eriþim, týbbi kayýtlarýn dokümantasyonu ve karar verme gibi mevzularý kolaylaþtýrýr. 2018 yýlýna kadar mobil saðlýk teknoloji pazarýnýn 8 milyar dolara geniþlemesi beklenmektedir. Saðlýk alanýnda faydalý mobil uygulamalardan bazýlarý þunlardýr;
-Jim Siyah, Melbourne Üniversitesi Avustralya’da Doçent, ve yandaþlarý saðlýk çalýþanlarý için çok faydalý akýllý telefon uygulamalarý geliþtirdiler. Ancak bunlarýn aralarýndan en önemlilerinden biri oksimetredir. Oksimetre kýrmýzý kan hücrelerinin oksijen içeriðini ölçmek için kullanýlabilir. Bu cihaz vücuttan geçen kýzýlötesi dalgalarýn emilimini ölçmeyi saðlar yani bir anlamda kýrmýzý kan hücrelerindeki oksijen miktarýný ölçmeyi saðlar. Taný araçlarýnýn kullanýlamamasý nedeniyle yanlýþ taný ve yanlýþ tedavi, Afrika’da zatüreye baðlý ölümlerin arkasýndaki temel nedendir. Oksimetre zatüre ve diðer saðlýk sorunlarýnýn taný ve tedavisi için Mozambik’te bulunan saðlýk çalýþanlarýnýn ihtiyaçlarý göz önüne alýnarak geliþtirilmiþtir. Bu cihazýn kolay kullanýlabilirliði göz önüne alýndýðýnda, diðer az geliþmiþ ülkeler ve uzak alanlarda kullanýlabilir.
-Mobil ve tablet uygulamalarý hastalarýn yaþayacaklarý týbbi prosedürü anlamalarýnda ve merak ettiklerine cevap bulmalarýnda yardýmcý olabilir. Ayrýca doktorlar hastalarýn merak ettikleri þeyleri görsel bir ortam aracýlýðýyla açýklamayý çok daha kolay bulabilirler. “drawMD”, “iPad”için geliþtirilmiþ bir uygulamadýr. Bu uygulama ile görseller oluþturmak üzere serbest skeçler çizebilirsiniz. Ayrýca arka plan için bir çok anatomi görüntüleri sunuyor. Bu resimler bir çok farklý hastalýklar ve týbbi koþullarýn daha iyi bir anlaþýlmasý için kullanýlabilir. Ayrýca bu uygulamayý kullanarak resimleri kaydedebilir ve e-posta yoluyla istenen kiþiye gönderebilirsiniz.
-Doktorlar günlük hasta turlarý sýrasýnda bazý hasta bilgilerini kaydeder. Mobile tabanlý uygulamalar bu bilgilerin kayýt edilmesini kolaylaþtýrýr. Tur sýrasýnda toplanan bilgiler tek tek yazmak yerine sadece telefona girilebilir. Böylece uygulama oldukça zaman tasarrufu saðlar.
-Hastalarýn doktorlar tarafýndan verilen talimatlarý kolaylýkla hatýrlayamadýklarý tespit edilmiþtir. Bu gibi durumlarda mobil uygulamalar doktorun talimatlarý sürecinde hastalara yardýmcý olabilir. Ýyileþme sürecinde hastalara gerekli olan veriler mobil uygulamalar ile saðlanabilir. Ýlaç hatýrlatma uygulamalarý hasta tarafýndan alýnan hap sayýsýnýn takibinde oldukça faydalýdýr.
-‘Pumping Weight’ uygulamasý basitçe kilo verme eðitimini saðlayan bir uygulamadýr. Uygulama kullanýcýlara bir hafta sürecek bir program sunmaktadýr. Egzersiz yoluyla kazanýlan gücün ayrýntýlarý, grafikler ile kullanýcýya sunulmaktadýr.
-StrongLifts 5×5 güç eðitimi için popüler uygulamalardan biridir.
Genetik hastalýklarýn teþhis ve tedavisinde bilimsel ve teknolojik geliþmelerin etkisi:
Genetik bir hastalýðý incelerden ilk adým bunlarýn oluþmasýna engel olmaktýr. Bu tedavisi olan veya olmayan bütün genetik rahatsýzlýklar için yapýlmalýdýr. Biyo teknoloji ve Moleküler biyoloji dalýnda gerçekleþen ilerlemelerin sonucunda Türkiye’de de bu tür hastalýklarýn erken tanýsý ve tedavisi için önemli adýmlar atýlmaktadýr.
Genetik rahatsýzlýklar canlý türlerin gen dizisinde meydana gelen hatalarýn oluþmasý sebebiyle o genin iþlevini yerine getirememesi sonucu oluþur. Genetik hastalýklar bu genler ile kuþaktan kuþaða aktarýlabilir. Bu sebeple oluþan bir çok genetik hastalýk mevcuttur.
Gen dizileri ile çocuklara geçen niteliklere kalýtsal özellikler adý verilir. Bunlar kan grubu, göz rengi, çok parmaklýlýk, renk körlüðü gibi bir çok özelliði kapsamaktadýr. Bu genetik hastalýklar veya kusurlar hatalý genlerin nesilden nesile devredilmesiyle oluþur. Birçok ülkede neredeyse 30 çocuktan birinde karþýlaþýlan bir genetik hastalýk veya bozukluk vardýr. Genetik rahatsýzlýklarýn çoðu cerrahi olarak tedavi edilir veya ilaç gibi çeþitli metodlarla kontrol edilebilir. Bu þekilde hasta çocuklar hayatlarýný normal biçimde sürdürebilir. Kalýtýmsal danýþmanlýk hizmetleri kiþinin genlerinde bulunan kalýtsal anormallikleri tespit eder ve bebeðe geçme riskini, tedavi þekilleri, bu hastalýðýn sonuçlarýný ebeveynlere aktarýr.
Günümüzde de hamilelik sýrasýnda yapýlan bir çok taný metotlarý mevcuttur. Ancak hedeflenen iyi sonuçlara ulaþabilmek için ailelerin daha bilinçli davranmasý, doktorlarýn da bu metotlarý doðru bir þekilde uygulamasý gerekmektedir. Bu sayede doðumdan önce bir takým risk faktörlerinin önüne geçilebilir ve gen kusurlarý uygun yöntemlerle önlenebilir.
kaynaklar: buzzle.com, frmartuklu.net |