Karakalem Tekniği Hakkında Bilgi
Kara kalem: Yakılarak kömür haline getirilmiş söğüt ya da asma dallarından üretilebilir. Çok yönlü bir çizim malzemesidir, ancak kirli olabilir. Kurşun kalem, bu maddenin sıkıştırılmış ve ahşapla çerçevelenmiş halidir. Bunun yapılmasının avantajı, ellerinizin kirlenmesini önlemesidir. Aynı zamanda, kalem kömür çubuktan farklı olarak, baskı uygulandığında kolayca kırılmayacaktır. Kara kalemler koyu siyahın güçlü, karanlık ya da çok ince çizgilerinden, grilere kadar bir dizi ton zenginliğine olanak tanırlar.
Karakalem tekniği: Teknik ile dilediğiniz kompozisyonu tek renk olarak çalışabilirsiniz. Ayrıca bu çalışmalar resimleyeceğiniz yağlı boyalar için egzersiz niteliği taşıyacaktır. Eskiz defterlerine gerçekleştireceğiniz bu çalışmalar ilerde muhteşem tablolara dönüşebilirler.
Karakalem Tekniği Yüzyıllardır ressamların vazgeçemediği bir malzeme olan kurşun kalem ve kömür kalemle gerçekleştirilen karakalem çalışmalar, izleyenlerde her zaman farklı bir hayranlık uyandırmışlardır. Yağlı boya ve sulu boya çalışmaların renk zenginliğini bir kenara bırakarak oluşturulan bu ışık-gölge ve kontür çalışmaları, başlı başına birer sanat eseri olmalarının yanı sıra, renkli çalışmalar için yol gösterici bir rol üstlenirler.
En temel resim malzemesi
Kurşun kalem en temel resim malzemesidir. Resme başlayanların mutlaka üzerinde çalışması gereken kompozisyon ve ışık-gölge tekniklerini kara kalem resimlerle geliştirmek en uygun çalışma yöntemi olacaktır. Boyaların kendilerine has özelliklerini ve teknik zorluklarını bir kenara bırakarak, kara kalem çalışmalarla resme ilk adımınızı atabilirsiniz.
Ortaya çıkan sonuç sizi tatmin edene dek, aynı ya da benzer konular üzerinde çalışmanızı tavsiye ederiz. Hazırlayacağınız bir natürmort düzenleme ya da yakınlarınızın size modellik yapmalarıyla, ileride renkli çalışabileceğiniz kompozisyonlar için referans alabileceğiniz çalışmalar ya da hızlı eskizler gerçekleştirebilirsiniz.
Kara kalem çalışmaları için çeşitli yumuşaklıklarda kurşun kalemlerin yanı sıra kömür kalem ya da füzen benzeri malzemelerle birlikte hamur silgi kullanabilirsiniz. Böylece resimlerinizdeki ışık-gölge dağılımını dengeler ve hataları daha kolay giderebilirsiniz. Başlangıç olarak "H" benzeri sert kalemlerle çalışmanız ve resminiz ilerledikçe daha yumuşak kalemlere geçmeniz, ışık-gölge dağılımını dengede tutmanıza yardımcı olacaktır. Tabi kağıt seçiminiz de oldukça önemli. Dokulu kağıtlar, üzerlerinde daha fazla kalem izi tutacağından, resminiz size daha çekici görünecektir. Yine de yeni başlayanların daha az dokulu ve az gramajlı kağıtlar tercih etmesini tavsiye ederiz. Aksi takdirde resmi fazla koyultarak bir anda tamamen kararmış bir desenle karşı karşıya kalabilirsiniz.
KARAKALEMDE MALZEME SEÇİMİ
A: RESİM KALEMİ SEÇİMİ
B: KAĞIT SEÇİMİ
2: IŞIK ORTAMI
3: ÇALIŞMA ORTAMI
4: DOKU DEĞERLERİ
5: ÇİZGİ DEĞERLERİ
6: GÖLGELENDİRME (AÇIK-ORTA VE KOYU DEĞERLER)
7: SORU CEVAP
1: KARAKALEMDE MALZEME SEÇİMİ:
(A) RESİM KALEMİ SEÇİMİ: Resim kalemi seçiminde özellikle pigment değerleri yüksek olan kalemleri seçmekte fayda vardır.Pigment değerleri az olan kalemlerle yumuşak değerde lekeler elde edilir ve renkler açıktır.Pigment değerleri yüksek olan kalemlerde ise koyu değerde lekeler elde edilir.Her ikiside karakalem çalışmalarında ayrı ayrı yada birlikte kullanılabilir.Bu tamamiyle kişinin tercihine kalmıştır.En yüksek pigment değeri füzen kalemler de bulunur.
Resim kalemlerinin seçimini yaparken mümkün olduğu kadar deneyerek satın almanızda fayda var.Kalemi muhakkak bir kağıt yüzeyine sürterek leke değerini görün ve ona göre almaya karar verin
(B) KAĞIT SEÇİMİ: Piyasada bir çok resim kağıdı bulunmaktadır. İki gruba ayrılır ;
AMATÖR RESİM KAĞIDI: Bu tür kağıtların gramaji düşüktür ve genellikle öğrenciler tarafından kullanılır.Çok yaygın olarak kullanılmasının sebebi ucuz olmasıdır.Bu tür kağıtlarda leke değerlerinde istenilen renk koyuluğunu ve geçişleri yapmak çok zordur.Sebebi; kağıt esneklik açısından çok yumuşaktır.Yüzey silgi ile silindiğinde çok rahat deforme olur ve genellikle yüzeyde iz kalır.Bu kağıtlardan sadece profosyonel anlamda sadece eskiz olarak faydalanmakta fayda vardır.
PROFOSYONEL RESİM KAĞITLARI: Bu kağıt türleri iki gruba ayrılır; Grenli kağıtlar: Yüzeyi dokulu kağıtlardır.Kağıdın gramaj değeri ne kadar yüksekse, gren değeride okadar yüksektir.Gren değeri yüksek olan kağıtlarda karakalem tekniği yapmak zordur.Renk geçişlerini vermek çok zordur.Eğer çalışmanızda grenli kağıt kullanacaksanız greni az olan kağıtlar kullanın.Grensiz kağıtlar: Yüzeyi dokusuz yani pürüzsüz olan kağıtlardır. Bu tür kağıtlar karakalem çalışmalarında en çok kullanılan kağıt türleridir.Grensiz kağıtlarda gramaj değeri ne kadar yüksek olursa leke değerleri arasında ki geçişlerde okadar iyi olur.Ortalama 160 gramajlı kağıtlar karakalem için idealdir.
2: IŞIK ORTAMI:
Çalışma ortamı mümkün olduğu kadar aydınlık ve ışığın tepeden geldiği mekanlar tercih edilmeli.Işık değerleri düşükse özellikle açık değerleri kullanırken yanlış tonlamalar yapılmasına neden olur.Işık değeri çok fazla ise bu defada resim üzerinde gereksiz parlamalara neden olur.Işık değerini ortamın ve mekanın büyüklüğüne göre ayarlamanızda fayda var.Mümkünse masa lambası kullanın eğer bu mümkün değilse ortamdaki ışığı ihtiyacınıza göre değiştirin.
3: ÇALIŞMA ORTAMI:
Bu kişinin tercihine kalmışdır.Çalışma yöntemi olarak standart bir masa, şövale yada profosyonel sanatçıların kullandığı çizim masaları kullanılmaktadır.Seçim açısından profosyonel çizim masaları en iyi seçimdir.Bu tür masalardan birini almak isterseniz internet ortamında hobi ve sanat malzemesi satan siteleri gezmenizde fayda var.Yada özel olarak yaptırabilirsiniz.
Hangi teknikte çalışırsanız çalışın 45 derecelik bir açıyla çizmenizde fayda vardır.Çalışmanın dik konuma yakın bir seviye de tutulmasının sebebi perspektif bozulmalarını önlemek içindir.Çalışmanın özellikle desen aşamasında 45 derecelik açı önemlidir.Çizim bitirildikten sonra dokulandırma aşamasında çalışmayı yatay konuma getirmekte bir problem olmayacaktır.
4. DOKU DEĞERLERİ:
Doğada bulunan her nesnenin ve canlının karakteristik birer dış yapı oluşumları vardır. Objelerin dış görünüşlerindeki ayrıcalıkları sağlayan dokusal yapı farklılıklarıdır. Örneğin: Deri yüzeyi, kumaş dokusu, ağaç yüzeyi gibi.
Karakalemde dokulara ne kadar yer verilirse o oranda detaylı çalışmalar elde edilir. Dokularda detaylara inmek tamamıyla kişisel bir tercihtir.
Çalışmalarda doku çizimi; Karakalem de doku oluşturma kişinin tercihine bağlı olarak değişmektedir. Bazı sanatçılar sadece çizgisel çizimler yapar. Bazı sanatçılar yüzeydeki dokuyu leke tarzında büyük parçalar halinde çizer. Bazı sanatçılarda mümkün olduğu kadar yüzeydeki her dokuyu taklit etmek ister.
Karakalemde realist çizim yapmak; Karakalem de dokuları taklit edebilmek için öncelikle iyi bir araştırma yapmakta fayda vardır. Günlük olarak yaşantımız içinde bir çok nesneye bakmaktayız yada dokunmaktayız.Gördüğümüz ve dokunduğumuz her nesnenin yüzeyinde nasıl bir doku olduğunu inceleme alışkanlığı edinmeliyiz.
Dokuyla ilgili küçük çalışmalar yapmak da daha iyi realist resimler yapılmasına yardımcı olur.Örneğin; bir kumaş dokusunun küçük bir parçasını (1 yada 2 cm) fotokopi makinesinde büyüterek çektirin. Sonra kumaş dokusuna bakarak büyük bir çalışma yapın.Zorlandığınızda fotokopisine bakın.
Karakalem de portre resmi yaparken deri dokusu, saç yada sakal çizmek en zorlayıcı bölümlerdir.Bu bölümlerde başarı sağlamak için çok fazla doku örnekleri inceleyip çizmek gerekmektedir.
5: ÇİZGİ DEĞERLERİ:
Görsel anlatım unsuru olarak çizgi; eni ile boyu, kalınlığı ve uzunluğu arasında göze karşılaştırma olanağı vermeyen , tek başına yüzey veya hacim etkisi göstermeyen ve bulunduğu yere göre ince uzun , belli yollar izleyen görsel değerler olarak ele alınır.Örneğin, bir kalemin ucu nokta olarak değerlendirildiğinde, hareketle birlikte kalemin kağıt üzerinde bırakmış olduğu iz bir çizgidir ve bu çizgi görsel bir değerdir.
Temel Sanat Eğitimi kapsamı içinde çizginin kurumsal yönü pek önemli değildir.Kişisel düşünceye göre çeşitlendirilebilir.
Sanat eğitimin de çizgi türleri: A: Düz çizgiler, Kalınlaşan – İncelen çizgiler, Kavisli çizgiler, Kırıklı çizgiler, Hafif titreşimler gösteren çizgiler, Kesik çizgiler
Çizgilerin Birbirleri ile olan ilişkileri: Paralel çizgiler, Birbirini kesen çizgiler, Bağımlı çizgiler, Dolaylı çizgiler.
Çizgilerin kullanım alanlarına örnekler: Çizgini uzunluk değerleri, Çizgisel eğik ve yaylar, Yardımcı çizgiler, Spiral çizgiler.
6: GÖLGELENDİRME (AÇIK-ORTA VE KOYU DEĞERLER)
Karakalemde gölgelendirme biçimleri kullanılan çizgi türlerine göre değişmektedir. Yukarıdaki çizgi türleri kullanıldığı gibi başka çizgilerde kullanılabilir. Gölgelendirme de karakalem tekniğini kullanırken realist çizimler yapılmak isteniyorsa açık-orta ve koyu değerleri aynı anda kullanmak gerekmektedir.
Çalışmada gölgelendirme yapılırken çalışma fotoğraftan ya da modelden bakılarak yapılacaksa en koyu değeri ve en açık değeri belirlemek gerekir. Çalışmanın eskiz aşaması bitirildikten sonra en koyu olan bölgeler kesin koyu ise önce o alanlar boyanmalı ardından açık değerlerin yerleri tespit edilip boyanmalı. Ardından ara değerler boyanmaya başlayıp biçimlendirmeye devam edilmeli. Biçimlendirme de unutulmamalı ki her çizimin bir dış formu vardır. Örneğin bir silindir boru yuvarlaktır. Yuvarlak bir silindir yatay bir boyama ile değil, silindirin formuna göre yarım daire şeklinde boyanmalıdır. İnsan vücudunda ise her bir parça çok farklı formlara sahiptir. Her bir parça ayrı ayrı boyanmalıdır.
6: SORU CEVAP
A1: Desen çizimini güçlendirmek nasıl bir yol izlenmeli?
Çizim yaparken perspektif kurallarını iyi bilmek gerekir. Bunun için internet ortamında bir sürü bilgiler bulabilirsiniz. İnternette bulduğunuz bilgileri yani dersleri uygulamalı olarak çizmeniz gerekmektedir. Bu öğrenme süreci bir davranış haline gelene kadar en az üç ay çalışılmalı. Bununla birlikte yanınızda muhakkak eskiz için yanınızda defter taşıyın. Fırsat buldukça insanların duruş pozisyonlarını kısa sürede çizmeye çalışın. Bu iki aşamayı uzun süreli yaptığınızda çalışmalarınızın kalitesi hızla artar.
B2: Çizim yaparken nasıl bir yol izlenmeli?
B2: Çizim yaparken oran ve orantıya dikkate alarak çizim yapılmalı. Bazı sanatçılar çalışmayı kareleyerek büyütme yöntemi kullanmaktadır. Bu tür çalışmalar alışkanlık haline geldiğinde gözlem yaparak çizim yapmayı etkiler. Kareleme yöntemi çok büyük çalışmalar yapılacaksa kullanılması faydalı olur. Portre çiziminde kullanılacak yöntem oran ve orantı olmalı. Bunun için bir fotoğraf üzerindeki hazırladığım çizimi inceleyiniz.
C3: Portre çiziminde, çizime nereden başlanmalı?
Çizim eğer portre ise genellikle gözler ve burundan başlanmalı. Farklı yöntemler de kullanılabilir.
D4: Çizimde saç, sakal yada boncuk gibi bölümleri çizerken nasıl bir yöntem kullanılmalı?
Bu tür detaylı bölümleri çizerken önce (H) serisi kalemlerle önce tek tek çizilmesi gerekmektedir. Koyu olan alanlarda da (B) serisi kalemleri kullanmaktayım. Gölgelendirmede saç, sakal ve boncuk gibi detay isteyen alanlarda açıktan koyuya doğru boyama yapılmalı. Eğer koyu değerden boyamaya başlanırsa değeri açmak için alan çok dar olduğu için sonuç iyi olmayacaktır.
MURAT KOŞ’tan Alıntıdır. |
