Geleneksel Tiyatro ve Modern Tiyatro Hakkında Bilgi ve Arasındaki Farklar
MODERN TİYATRO
A-TRAJEDİ:
Seyirciye, hayatın acıklı yönlerini göstermek, ahlak, erdemi anlatmak için yazılmış manzum eserlerdir.
*Konusunu seçkin kimselerin hayatından ya da mitolojiden alır.
*Kahramanları tanrılar, tanrıçalar ve soylu kimselerdir.
*Kusursuz bir üslubu vardır. Kaba sözlere yer verilmez.
*Eser baştan sona kadar ağırbaşlı, ciddi bir hava içinde geçer.
*Çirkin olaylar, seyircinin gözü önünde gerçekleştirilmez, sahne arkasında gerçekleştirilir. Bu olaylar haberciler tarafından sahnede aktarılır.
*Üç birlik kuralına uyulur.( Yer, zaman, olay )
*Oyunda korolara yer verilir.
*Ünlü trajedi yazarları;
Eski Yunan; Aiskhylos, Eurupides, Sophokles.
Fransız; Corneille, Racine.
B-KOMEDİ:
İnsanların ve olayların gülünç yönlerini ortaya koymak, izleyenleri güldürmek ve düşündürmek amacıyla yazılmış tiyatro eseridir.
*Konusunu, yaşanılan hayattan ve günlük olaylardan alır.
*Kişiler halktan ve yüksek zümreden her çeşit insan olabilir.
*Her türlü söze şakaya yer verilir.
*Kişilerin her türlü davranışları sahnede gösterilir.
*Birbirini izleyen diyalog ve koro bölümlerinden oluşur.
*Manzum olarak yazılır.
*Üç birlik kuralına uyulur.
Türün yazarları, Yunan-Aristophanes, Fransız- Moliere.
C-DRAM:
Hayatı olduğu gibi acıklı ve gülünç yönleriyle sahnede göstermek için yazılan tiyatro eseridir.
*Hayatı olduğu gibi yansıtır. Trajedi ve Komedi kaynaşmıştır.
*Konusunu günlük yaşamdan ve tarihten alır.
*Üç birlik kuralına uyma zorunluluğu yoktur.
*Olaylar, çirkin dahi olsa sahnede gösterilir.
* Kişiler halktan veya soylu kişilerden seçilebilir.
GELENEKSEL TÜRK TİYATROSU
1. GÖLGE OYUNU(KARAGÖZ):
* Gölge oyunun kökeni İslamiyet öncesine dayanmaktadır.
* Hacivat ile Karagöz’ün Orhan Gazi zamanında yaşadığı rivayet edilmektedir.
* Karagöz oyununun ilk ustası ŞEYH KÜŞTERİ’dir.
* Karagöz oyununun oynandığı perdeye HAYAL perdesi denmektedir.
* Oyunu oynatan sanatçılara da HAYALİ denmektedir.
* Karagöz oyunu sözlüdür, doğaçlamadır.
Oyunun Bölümleri:
1.Mukaddime(giriş): Perdeye ilk Hacivat gelir. Gazel söyler.
2.Muhavere(atışma): Yanlış anlamalara dayalı atışma bölümü, karagöz ve Hacivat atışırlar.
3.Fasıl(oyun): Asıl oyun bölümü
4.Bitiş: Karagöz oyunun bittiğini haber verir, kusurlar için özür diler.
Karagöz oyununun kişileri:
Karagöz: Okumamış, cahil bir tip.
Hacivat: Bilgili, görgülüdür. Okumuş.
Yardımcı karakterler:
*Çelebi (Genç, züppe bir mirasyedi) *Kürt (Hamal, bekçi)
*Beberuhi (Cüce)
*Arnavut (Bahçıvan, korucu, bozacı)
*Tuzsuz Deli Bekir (Sarhoş, zorba) *Acem (Zengin tüccar)
*Efe (Zorba) *Ak Arap (Dilenci, kahve dövücüsü)
*Matiz (Sarhoş) *Zenci Arap (Lala, köle)
*Zenne (Kadın) *Yahudi (Bezirgan)
*Kastamonulu (Oduncu, bekçi) *Ermeni (Kuyumcu)
*Bolulu (Aşçı) *Frenk ve Rum (Doktor, terzi, tüccar, meyhaneci)
*Kayserili (Pastırmacı) *Lâz (Kayıkçı, kalaycı)
*Rumelili (Pehlivan, arabacı) *Tiryaki (Lâf ebesi)
* Karagöz’ün karısı
2- ORTA OYUNU:
* İçinde müzik, dans, şarkı bulunan sözlü ve doğaçlama bir oyundur.
* Meydan ortasında oynandığı için orta oyunu denmiştir.
* Karagöz oyununun perdeden yere inmiş hali de denmektedir.
* Yeni Dünya denen paravan ve Dükkan oyunun dekorudur.
* Karagöz oyunu ile benzerdir. Yanlış anlamalara dayalı bir güldürüdür.
* Sadece oyunun ana kahramanlarının isimleri farklıdır. PİŞEKAR ve KAVUKLU
Oyunun Bölümleri:
1.Mukaddime(giriş): Zurnacı Pişekar havası çalar. Sahneye ilk PİŞEKARgelir.
2.Muhavere(atışma): Yanlış anlamalara dayalı atışma bölümü, Pişekar ve Kavuklu atışırlar.
3.Fasıl(oyun): Asıl oyun bölümü
4.Bitiş: Pişekar oyunun bittiğini haber verir, kusurlar için özür diler.
Oyununun Kişileri:
Kavuklu: Okumamış, cahil bir tip. Karagöz ile benzer bir tiptir.
Pişekar: Bilgili, görgülüdür. Okumuş. Hacivat ile benzer bir tiptir.
Yardımcı karakterler:
*Çelebi (Genç, züppe bir mirasyedi) *Kürt (Hamal, bekçi)
*Beberuhi (Cüce)
*Arnavut (Bahçıvan, korucu, bozacı)
*Tuzsuz Deli Bekir (Sarhoş, zorba) *Acem (Zengin tüccar)
*Efe (Zorba) *Ak Arap (Dilenci, kahve dövücüsü)
*Matiz (Sarhoş) *Zenci Arap (Lala, köle)
*Zenne (Kadın rolü yapan erkek oyuncu) *Yahudi (Bezirgan)
*Kastamonulu (Oduncu, bekçi) *Ermeni (Kuyumcu)
*Bolulu (Aşçı) *Frenk ve Rum (Doktor, terzi, tüccar, meyhaneci)
*Kayserili (Pastırmacı) *Lâz (Kayıkçı, kalaycı)
*Rumelili (Pehlivan, arabacı) *Tiryaki (Lâf ebesi)
3-MEDDAH:
* Methedici (övücü), taklitler yapıp hoş öyküler anlatarak halkı eğlendiren sanatçıya meddah denir.
*Meddahlık için tek adamlı tiyatro diyebiliriz.
Meddah, tiyatronun bütün kişilerini varlığında birleştiren bir aktördür.
*Yüksekçe bir yerde oturarak bir öyküyü başından sonuna kadar, canlandırdığı kişileri ağız özelliklerine göre konuşturarak anlatır. *Meddah anlatacağı öyküye geçmeden önce: "Haak dostum Haak!" diyerek bir beyit söyler ve öyküsüne geçer.
* Genelde kahvehanelerde anlatırlar.
* Meddahın kullandığı eşyalar:
MENDİL, SOPA ve SANDALYE
4- KÖY SEYİRLİK OYUNLARI:
Köylerde oynanan oyunlardır.
Geleneksel Tiyatro ve Modern Tiyatro Arasındaki Farklar
GELENEKSEL TİYATRO İLE MODERN TİYATRO ARASINDAKİ FARKLAR
Geleneksel türk tiyatrosu ve modern türk tiyatrosu arasındaki farklar azda olsa şöyle sıralayabiliriz.
*Modern Türk Tiyatrosunda teknoloji kullanılır.Geleneksel Türk Tiyatrosunda ise teknoloji kullanılmaz
*Modern Türk tiyatrosunda bir ön hazırlık çalışması vardır Gelenekselde bu yoktur
*Modern Türk tiyatrosunda bir senaryo yani yazılı bir metin vardı gelenkselde ise bu yoktur tamamen doğaçlamadır
*Modern Tiyatro daha profosyonel geleneksel daha amatördür.
GELENEKSEL TİYATRO İLE MODERN TİYATRO ARASINDAKİ FARKLAR - 2
Geleneksel Türk Tiyatrosu doğaçlamaya dayanır. Modern tiyatroda yazılı metin vardır.
Kostüm, dekor yoktur. Vardır.
Konular bireyseldir, güldürmeye dayanır. Konular toplumsaldır, eğitmeye dayanır.
Kadın oyuncu yoktur. İlk kadın oyuncu olarak afife Anjelik vardır.
Modern tiyatro, bir metne dayanılarak hazırlanır. Geleneksel Türk tiyatrosunda ise metin yoktur, tespit edilmiş bir olay vardır ve bu olay metinsiz ve hazırlıksız olarak sahnede canlandırılır.
Modern tiyatroda, sergilenmeden önce defalarca prova yapılır. Geleneksel Türk tiyatrosunda ise prova yapmadan sahnelenme söz konusudur. | 
