Yüzde Derişim Hakkında Bilgi
Bir çözeltinin konsantrasyonu yüzde olarak birkaç şekilde ifade edilir. Karışıklıkları önlemek için kullanılan çözeltinin yüzde konsantrasyonu mutlaka açık olarak belirtilmelidir. Eğer bu bilgi olarak belirtilmemiş ise çözeltinin türünden çıkartılmaya çalışılır. Bu ifadelerin belirtilmesinin ne denli önemli olduğunu en iyi anlatacak örnek; ağırlıkça (w/w) % 50’lik NaOH çözeltisi, 1 litresinde 763 g NaOH içeriyor demektir. Bu da hacimde ağırlıkça yüzde (w/v) olarak % 76.3 demektir.
Ağırlıkça Yüzde (w/w)
Ağırlıkça yüz birim çözeltide bulunan çözünenin ağırlıkça kesridir. Genellikle ticari sulu reaktifler için kullanılır. Örneğin hidroklorik asit % 37’lik (w/w) çözelti halinde satılır. % (w/w) = çözünen maddenin ağırlığı (g) / [çözünen madde (g) + çözücünün ağırlığı (g)] x 100
Örnek: 500 mL % 50’lik (w/w) NaOH çözeltisi nasıl hazırlanır? % 50 = [X / (X +(500 –X)] x 100 X = 250 g çözünen O halde bu çözeltinin hazırlanmasında 250 g NaOH alınır ve üzerine 250 mL saf su eklenir.
Hacimce Yüzde (v/v)
Hacimce 100 birim çözeltide bulunan çözünenin hacimce kesridir. Saf bir sıvının başka bir sıvı ile seyreltilmesi ile hazırlanan çözeltiler için kullanılır. % (v/v) = [(çözünen sıvının hacmi (mL) / çözeltinin hacmi (mL)] x 100
Örnek: 150 mL % 28’lik (v/v) sulu etil alkol çözeltisi nasıl hazırlanır? % 28 = (X / 150 mL) x 100 X = 42 mL 42 mL etil alkol alınır ve son hacim saf su ile 150 mL’ye tamamlanır.
Hacimde Ağırlıkça Yüzde (w/v)
Hacimce 100 birim çözeltide bulunan çözünenin ağırlıkça kesridir. Katı maddelerin seyreltik sulu çözeltilerinin hazırlanması için kullanılır. % (w/v) = [çözünen maddenin ağırlığı (g) / çözeltinin hacmi (mL)] x 100
Örnek: 250 mL % 20’lik (w/v) NaCl çözeltisi hazırlamak için kaç gram NaCl gerekir? % (w/v) = ( w1 / v) x 100 % 20 = (w1 / 250) x 100 w1 = 50 g Bu durumda 50 g NaCl tartılır, suda çözülerek son hacim saf su ile 250 mL’ye tamamlanır.
kaynak: kimyaevi.org |