İNSANDA BÜYÜME VE GELİŞME

Çocukluktan Ergenliğe Geçişteki Değişmeler

İnsanlar yaşamları boyunca çeşitli evreler (dönemler) geçirirler. Bu evreleri şöyle sıralayabiliriz.
Bebeklik çağı, çocukluk çağı, okul çağı, ergenlik çağı, yetişkinlik ve yaşlılık çağı.
Ergenlik dönemi, çocuklukla gençlik arasındaki geçiş dönemidir. Bu dönemin en önemli özelliği hızlı bedensel, ruhsal ve cinsel gelişmenin görülmesidir. Vücut oranındaki değişmeler bu devrede belirginleşir.
Ergenlik çağına giriş yaşı cinsiyet ve iklime göre değişir. Ergenlik dönemi 12 ile 21 yaşlar arasındaki dönemi kapsar.
Kız çocukları, erkek çocuklarından 2 yıl önce ergenlik dönemine girerler. Ülkemizde kız çocukları genellikle 11-12 yaşlarında, erkek çocukları ise 13 - 14 yaşlarında bu döneme girmektedirler. Sıcak ülkelerde bu yaş sınırları 8-9, soğuk ülkelerde ise 17- 18'dir.

Kız Çocuklarında Ergenlik Çağındaki Bedensel Değişiklikler

Bu dönemde kadınlık hormonu bezleri hızlı çalışır ve üretilen hormonlar kana karışır. Buna bağlı olarak üreme organları gelişir, yumurta üretimi başlar. İlk âdet kanaması bu dönemde görülür. Âdet kanaması, döllenmemiş yumurta ile birlikte kanın dışarı atılmasıdır. Ayrıca, bu dönemde koltuk altı ve üreme organlarında kıllanma olur. Kızlarda ortalama 10 cm - 20 cm boy uzaması görülür. Vücut hacmi ve ağırlığı da artar. Yağ dokusunda artma olur. Yüzde sivilceler oluşabilir.

Erkek Çocuklarında Ergenlik Çağındaki Bedensel Değişiklikler

Ergenlik dönemi, erkek çocuklarında kız çocuklarına göre daha geç başlar ve uzun sürer. Sperm üretimi bu dönemin en belirgin özelliğidir.
Boy uzaması, ortalama 10 cm - 30 cm arasında değişir. Erkek çocuklarda kızlardan farklı olarak kas dokularında gelişme görülür. Sivilce oluşumu erkek çocuklarında da görülebilir. Üreme organları gelişir ve üreme hücreleri oluşmaya başlar. Koltuk altı ve üreme organlarında kıllanma olur. Bıyık ve sakal çıkar, sesleri kalınlaşır.

Kız ve Erkek Çocuklarında Görülen Ruhsal Değişiklikler ve Çözüm Yolları

Ergenlik döneminde oluşan bedensel değişikliklerin yanında kız ve erkek çocukların davranışlarında da büyük değişiklikler olur. Yalnız kalmaya istek duyarlar. Giyimlerine ayrı bir özen göstermeye başlarlar. Aile çevrelerinden uzaklaşarak arkadaş gruplarına yönelirler.
Sinirlilik, kurallara karşı gelme, derslere karşı ilgisizlik ergenlik döneminde görülen en belirgin özelliklerdir. Sivilce oluşumu da gereksiz yere problem hâline getirilir. Oysa sivilcelerin önemli bir sorun olmadığı unutulmamalıdır.
Her iki cinste de görülen bu anî değişiklikler onlarda utangaçlık duygusu yaratabilir. Bu değişikliklerin son derece doğal olduğu açıklanmalıdır. Büyümesi ve gelişimi sağlıklı olan her çocuk bu evrede görülen değişiklikleri yaşarlar.
Bu dönemde kişilik oluşmaya başlar. Sorumluluk duygusu da gelişir. Bazı gençlerde içine kapanıklılık, çevre ile ilişkilerinin bozulması, karamsarlık gibi olumsuz davranışlar daha yoğun görülür. Bu gibi davranışların geçici olduğu bilinmelidir.
Anne, baba ve öğretmenlerin ergenlik dönemindeki gençlere yaklaşımları son derece önemlidir. Gençlere karşı anlayışlı davranmaları, onların sorunlarını dinlemeleri gerekir. Gençlerin anne ve babalarından destek bulmaları, onların olumsuzluklardan uzaklaşmalarını sağlar. Büyüklere düşen bir başka görev de onları gerekli konularda doğru bilgilerle aydınlatmalarıdır. Cinsel eğitim ile ilgili konularda da gençler yeterince bilgilendirilmelidir.
Gençler bu dönemde başarısızlıklar da gösterebilirler. Bu gibi durumlarda onurlarını kırıcı davranışlardan kaçınılması gerekmektedir. Problemlerin çözümü için gençlerin gerektiğinde uzman doktorlara gitmeleri sağlanmalıdır.
Bu dönemdeki gençler; spor, müzik gibi sosyal faaliyetlere yönlendirilmelidir.