5N1K Kuralı Hakkında Bilgi

Ne? Neden? Nasıl? Ne zaman? Nerede? Kim?

Bu bir planlamadır. Yöntem metod analiz anahtarı da denir. Yazıya ait veriler bu plana göre toplanırsa eksik bilgi kalmaz, yeniden yazışmalara da gerek duyulmaz. Böylece zaman, emek, para kaybı olmaz. Okuyucu kafasındaki ne, neden, nasıl, nerede, ne zaman, kim sorularının yanıtlarını yazıda bulabilmelidir.

Planlama yaşamımızın her evresinde hareket şeklimiz olmalı. Plansız yapılan işler iyi sonuç vermez. Başarısızlıkların ana nedeni düşünmeden, planlamadan yapılan işlerden kaynaklanır. İş analizini de, yönetimin çeşitli işlevlerini uygulamada 5N-1K Kuralından yararlanıldığı gibi, gazeteciler de haberlerini yazarken bu metodu kullanırlar.

Nedir 5N-1K kuralı?

NE …………………… Konuyu verir
NEDEN ……………. Amacı verir
NASIL …………….. Yöntemi belirler
NEREDE ………….. Mekan ve yer kavramları
NE ZAMAN ……… Süre – süreç kavramları
KİM ………………… İlgili ve sorumlu kişileri belirler

BASIN DA 5 N 1 K

Bir konuda basın aracılığıyla kamuoyunu bilgilendirmek, yapılan çalışmaları ve etkinlikleri duyurmak, bu etkinliklere katılım sağlamak, tepki göstermek ya da görüş bildirmek amacıyla hazırlanan yazılardır.

Basın duyuruları, 5 N + 1 K kuralına göre yazılır. 5 N + 1 K; ne, nerede, ne zaman, nasıl, neden ve kim sorularının kısaltılmış biçimidir.

Verilmek istenen mesaj önceden belirlenmeli ve basın duyurusu o çerçevede 5 N + 1 K kuralına göre şekillendirilmelidir. Basın duyurularında hukuki ve teknik terimler gerektiği kadar kullanılmalı, bilgi karmaşası yaratılmamalıdır. Duyurunun genelde bir sayfayı geçmeyecek uzunlukta olması gerekir. Basın duyurularının, yazıyı okutacak, çarpıcı nitelikte ve bir cümleyi geçmeyecek uzunlukta bir başlığı olmalıdır. Duyuruların altında mutlaka o konuyla ilgili daha fazla bilgi alınacak kişinin adı, soyadı, görevi ve telefon numarası yer almalıdır.

Basın duyurusu yazıldıktan sonra haber ajanslarına, ulusal televizyon ve gazetelerin haber merkezlerine faks ya da e-mail ile gönderilmelidir.

Eğer konu yerel bir olayı ele alıyorsa gazete ve televizyonların yerel muhabirleriyle doğrudan bağlantıya geçilmeli, ancak yine de basın duyurusunun medya kuruluşlarının merkezlerinde yurt haberler servisine gönderilmesi gerekmektedir.

5N 1K EGİTİM DE NASIL KULLANILIR?

Okuduğumuz ve dinlediğimiz metinleri daha iyi ve doğru anlamak için 5 N 1 K sorularına cevap vermeliyiz.

Aşağıdaki metni okuyup 5N 1K sorularına birlikte cevap verelim.

AKVARYUM DÜKKANI

Bugün mahallemize ilginç bir dükkan açıldı. Adı: “Akvaryum”. Akvaryum balıkları satıyor.

Günlerdir dükkan açılış için hazırlanıyor. Tabelasını astıkları gün “İlk müşteri ben olacağım.” dedim ve bu günün gelmesini iple çektim.

Sabah dükkan açılmadan önce kalktım. Kahvaltımı pencereden baka baka yedim ki dükkanın açılışını kaçırmayayım. Aydınlık yüzlü, ince bıyıklı, kirpi gibi dik saçlı, zayıf bir adam dükkanın önünde durdu, kapıyı açmaya başladı. Ben de kahvaltımı yarıda bırakıp kendimi dışarı attım.

Koşarak dükkana girmeye çalışırken ayağım eşiğe takıldı, yuvarlandım. Dükkan sahibi nazik bir beyefendiydi. Beni elimden tutup kaldırdı. “Yavaş ol yavrum.” dedi. Heyecandan “İlk müşteriniz geldi mi?” diye garip bir soru döküldü dudaklarımdan. Dükkan sahibi sorumu sorunca gülümsedi. “Daha yeni açtım.” dedi. “Sen ilk müşterimsin.”

Mahallede açılan dükkanda ne satılıyor?

– Akvaryum balıkları satılıyor?

Çocuk ne zaman “İlk müşterisi ben olacağım.” diyor ?

– Dükkanın tabelasını astıkları gün “İlk müşterisi ben olacağım.” diyor.

Dükkanın sahibi nasıl bir adammış?

– Dükkanın sahibi aydınlık yüzlü, ince bıyıklı, kirpi gibi dik saçlı, zayıf bir adammış.

Çocuk nerede düşüyor?

– Çocuk dükkan kapısının eşiğinde düşüyor?

Çocuk düşünce onu yerden kim kaldırıyor?

– Çocuğu yerden dükkan sahibi kaldırıyor

Dükkan sahibi niçin gülümsüyor?

– Dükkan sahibi çocuk garip bir soru sorduğu için gülümsüyor.

5N1K Etkinlik Örnekleri:

5N1K 2. Sınıf Etkinlik Örneği 1 için tıklayınız.

5N1K 2. Sınıf Etkinlik Örneği 2 için tıklayınız.

5N1K 5. Sınıf Etkinlik Örneği 1 için tıklayınız.

5N1K 5. Sınıf Etkinlik Örneği 2 için tıklayınız.

Kaynak: Ahmet MERAKLI; kisiselbasari.com ve dersteknik.com