Karadeniz Bögesi Hakkında Ayrıntılı Bilgi
Yer Şekilleri
• Yerşekilleri engebelidir.
• Dağlar kıyıya paralel uzanır.
• Doğu Karadeniz dağlarının yükseltisi daha fazladır.
• Orta Karadeniz’de dağların yükseltisi daha az, düzlük alan daha fazladır.
• Kıyıya paralel dağlar yamaç yağışlarını artırır.
• Dağlar kıyıyı iç bölgelere bağlayan yolların yapımını zorlaştırır. Deniz etkisinin iç kısımlara sokulmasını engeller.
• Dağların kıyıya paralel uzanması doğal limanların az olmasına, kıyının çok girintili çıkıntılı olmamasına neden olmuştur.
• Kıyıda falezler yaygındır.
• Çarşamba ve Bafra ovaları Kızılırmak ve Yeşilırmak’ın deltalarıdır.
• Çoruh, Yeşilırmak, Kızılırmak, Filyos, Bartın Çayı başlıca akarsulardır.
İklim ve Bitki Örtüsü
• Karadeniz iklimi görülür.
• Kışları ılıman, yazları serin, her mevsim yağışlıdır.
• Türkiye’de en çok yağış alan bölgedir.
• Bulutluluk oranı fazla, güneşli gün sayısı azdır.
• Bağıl nem oranı en yüksek olan bölgedir.
• En çok yağış genellikle sonbahar ve kış aylarındadır.
• Bitki örtüsü ormandır. Türkiye’de orman bakımından en zengin bölgedir.
• Karışık ormanlar yüksek kesimlere gidildikçe yerini iğne yapraklı ormanlara, daha yükseklerde ise alpin çayırlara bırakır.
• Güneş enerjisinden yararlanma potansiyeli azdır.
• Yağışların bol olması toprakların çok yıkanmasına neden olur.
• Her mevsim bol yağışlı iklim nedeniyle tarımda sulama zorunluluğu yoktur.
• Hem yağışların bol olması hem de eğimin fazla olması en çok heyelan görülen bölge olmasına neden olmuştur.
• Doğu ve Batı Karadeniz’de yağışlar daha fazla olup, Orta Karadeniz’de yağış miktarı azdır.
Nüfus ve Yerleşme
Nüfus daha çok kıyı şeridinde toplanmıştır. Dağlık iç kesimler tenhadır.
• Kırsal nüfus fazla, kentli nüfus azdır.
• Yerşekillerinin engebeliliği, su kaynaklarının bolluğu nedeniyle dağınık yerleşme yaygındır.
• Ahşap evler yaygındır.
• Başka bölgelere çok göç verir.
• Özellikle Doğu Karadeniz daha çok göç verirken Batı Karadeniz’in başta Doğu Karadeniz Bölümünden olmak üzere göç aldığı görülür.
• Halkın çoğu tarımla uğraşmaktadır.
• Tarımsal nüfusun çokluğu, buna karşılık tarım alanlarının azlığı tarımsal nüfus yoğunluğunun fazla olmasına neden olmuştur.
Tarım ve Hayvancılık
Engebelilik nedeniyle tarım alanlan azdır.
• iklim nemli ve yağışlı olduğu için sulama sorunu yoktur. Bol su isteyen ürünler yetiştirilebilir.
• Kıyıda çay, fındık, mısır, tütün, turunçgiller, iç kesimlerde şekerpancarı ve tahıllar daha çok yetiştirilir.
• Tarım alanlannın yetersiz olması insanlan balıkçılığa yöneltmiştir. (Özellikle Doğu Karadeniz) Türkiye’de en çok balıkçılık yapılan bölgedir.
• Yerşekillerinin engebeliliği tanmda makine kullanımını sınırlamıştır.
• Tarımda insan ve hayvan gücünden yararlanmanın en fazla olduğu bölgelerdendir.
• Yaz yağışlarının varlığı bölgede çayırların bulunmasına neden olmuş bu durum da büyükbaş hayvancılığın önem kazanmasını sağlamıştır.
Endüstri, Madenler ve Enerji Kaynakları
Bölge’de şu yeraltı kaynakları çıkarılır:
Bakır: Murgul (Artvin), Küre (Kastamonu), Rize Taşkömürü: Zonguldak Linyit: Amasya yöresi (Merzifon, Çeltek)
• Bölge’deki endüstri kuruluşları: Demir-çelik fb : Karabük ve Karadeniz Ereğli Kereste fb. : Bolu, Kastamonu, Sinop Çay fb. : Rize, Trabzon Fındık işleme : Ordu-Giresun Sigara fb : Samsun, Tokat Kağıt fb. : Taşköprü (Kastamonu),Çaycuma (Zonguldak), Aksu (Giresun)
• Orman ürünleri endüstrisinin (kağıt, kereste vb.) gelişmesi için hammadde olanakları zengindir.
• Karabük ve Ereğli demir – çelik fabrikaları, (bu yöre taşkömürü yatağına yakın olması gerekçesiyle kurulmuştur.)
• Batı Karadeniz’in endüstri geliri daha fazla olup, bölgenin doğusuna gidildikçe endüstri gelirleri azalır.
Ulaşım, Ticaret ve Turizm
• Engebelilik yol yapımını zorlaştırmış, ulaşımın gelişmesini olumsuz etkilemiştir.
• Kıyıyı iç bölgelere bağlayan yolların yapımı zor, kilometre başına maliyet fazladır.
• Zigana (Kalkanlı), Kop, Küre geçitleri ile kıyı ile iç bölgeler arası ulaşım sağlanır.
• Orta Karadeniz’de dağlar daha alçak olup, Kızılırmak ve Yeşllırmak vadileriyle yarılmış olduğu için bu bölümde kıyı ile iç bölgeler arası ulaşım da daha kolay olmuştur.
• En gelişmiş limanları Samsun olup onu Ereğli ve Trabzon Limanları izler.
• Her mevsimin yağışlı, bulutlu olması nedeniyle kıyı turizmi gelişmemiştir.
• Bolu – Kartalkaya, İlgaz dağlarında kış turizmi önem kazanmıştır.
• Yayla turizmi, dağcılık ve akarsularda rafting olanakları vardır.
• Abant Gölü, Yedigöller, Uzungöl, Sümela Manastırı, Doğu Karadeniz yaylaları görülmeye değer yöreleridir.
kaynak: nkfu.com |