Öğretim Yöntem ve Teknikleri

Bireyin belirli bir konuda bilgilendirilmesidir. Bireyin bilgilendirilmesi demek, o kişinin verilen bilginin gerektirdiği davranış değişikliğini oluşturduğu anlamına gelmez. Bu anlamda bilgilerin kazanılması önemli değil, kazanılan bilgilerin kullanılması önemlidir. Öğretilen bilgiler kişilerce davranışa dönüştürülemezse gerekliliğini ve önemini kaybetmiş olur. Bireylerin öğrenmesi yaşam boyu sürdürülen bir oluşumdur. Toplumda yetersiz ve dengesiz beslenmenin nedenlerinden biri de genel olarak beslenme eğitim düzeyinin düşük oluşudur. Toplumsal sorunların azaltılmasında eğitimin önemi büyüktür.

Öğretim Yöntem ve Teknikleri

Eğitimde eğitimin amaçlarına ulaşması, eğiticilerin öğretim sürecine aktif katılımının sağlanması ve öğrenilenlerin kalıcı olması için, katılımcıyı aktif kılan öğretim teknik ve yöntemlerine yer verilmelidir.

Soru: 

Öğretim yöntem ve teknikleri nelerdir?

Konuların içeriğine, hedef kitleye ve sunuluş biçimlerine göre öğretim yöntemleri farklılık gösterebilmektedir. En çok kullanılan bazı öğretim yöntem ve teknikleri şunlardır:
– Yaparak Gösterme
– Beyin Fırtınası
– Rol Yapma
– Hikaye Anlatma

Yaparak Gösterme

Öğrenenlerin önünde, öğreten tarafından belirli bir işin yapılmasındaki basamakların anlatılarak nasıl yapılacağının gösterilmesidir. Anlatımı güç olan beceriler gösteriyle daha kolay anlaşılacağından bu yöntem iyi bir eğitim yöntemidir. Yaparak gösterme; gösteri için gerekli araç gerecin hazırlanması, uygulama, tekrar gözden geçirme ve değerlendirme aşamalarından oluşur. Yaparak gösterme yöntemi, süt sağma, emzirme, ORS (ishal tedavisinde kullanılan özel bir karışım) paketi hazırlama gibi psiko motor davranışların öğretiminde etkili bir biçimde kullanılabilir. Örnek, muhallebi yapımı.
– Anneye açıklama yapın (Bebeğinize 4-6 aydan itibaren muhallebi verebilirsiniz).
– Ellerinizi yıkayın.
– Ölçüleri gösterin (tatlı kaşığı, çay bardağı vb).
– Malzemeleri gösterin (pirinç unu, şeker süt).
– Cezve veya bir kap içerisine bir çay bardağı soğuk sütü koyun.
– Üzerine 2 tatlı kaşığı pirinç unu ilave edin, karıştırarak eritin.
– Tencereyi ocağa koyun.
– Sürekli aynı yönde karıştırın.
– Küçük küçük kabarcıklar olunca ocağı söndürün.
– İnmesine yakın 1 tatlı kaşığı silme veya 1 kesme şeker ilave edin.
– Bebeğinizi kaşıkla yedirin.

Beyin Fırtınası

Birden fazla kişinin bir araya gelerek bir konu ile ilgili yaratıcı fikirlerini tartışmaksızın açıklayarak, birbirleriyle fikir alışverişinde bulundukları, bireyin yaratıcı düşünme gücünü geliştiren bir öğretim tekniğidir. Eğitimde, bireylerin etkin katılımını sağlamak, yaratıcı düşünme becerilerinin geliştirmek ve bazı sorulara yeni çözüm yolları bulmak için beyin fırtınası tekniği kullanılabilir.

Örnek:

Katılımcıları bildikleri bir konuda konuşturmak (örn. İştahsız çocuklar için ne yapabiliriz?) ve sahip oldukları bilginin doğruluğu ya da yanlışlığını fark ettirmek (Örn: Bebeğe anne sütü vermek şart mıdır?) için kullanılabilir.

Rol Yapma

Eğitilenlerin yazılı bir metin olmadan konu ile ilgili kısa bir oyun oynama esasına dayalı öğretim yöntemidir. Rol yapma hem çocuk hem de yetişkin eğitiminde kolaylıkla kullanılabilir. Bu yöntem genellikle toplumun inanç ve değerlerini içeren durumları göstermek, bir durumun aslını ortaya koymak; böylece soruna ve çözüme doğru tutumlar geliştirmek için kullanılır. Rol yapma; hazırlık, uygulama ve değerlendirme aşamalarından oluşur.

Örnek:

Örneğin; gönüllü kişilerden çocuklarını beslerken sahip oldukları tutumları anlamak için, günlük yaşantılarından bir kesit oynamaları istenebilir.

Hikaye Anlatma

Fikir ve öneri sağlayan bir öğreti aracıdır. Amacı; toplumun değer yargılarına uygun, bilgiye dayanan ve içerisine mesajlar yerleştirilerek kişileri düşündürmek, sorunlara çözüm üretmektir. Hikayeler, özellikle çocukların eğitiminde, resimlendirilmelidir. Resimler, flash-chart, flip-chart veya karikatür dizisi şeklinde olabilir.

Hikaye anlatma uygulamasında izlenecek adımlar şunlardır:
– Amacı belirleyin.
– Yerel gelenek ve görenekleri öğrenin.
– Eğitimi, geleneklere, bilgilere dayandırın.
– Dış kaynaklı fikir ve görüşlerden kaçının.
– Deneyimli kişilerden yararlanın.
– Mesajları hikayeye gizleyerek, katılımcıların bulmasını isteyin.
– Karşılaştırma yapın.
– Soru sormaya özendirin.
– Hikayeden sonuç çıkarın.

Örnek:

Hikaye anlatımına bir örnek

Ali ve Süt

Öğretmen – çocuklar; bebekler yeni doğduklarında neden süt içerler? Süt içerler, çünkü bebekler yeni doğduklarında sadece süt ile beslenirler. Süt bebeklerin büyümesini, dişlerinin çıkmasını ve başka yemek yiyemedikleri için diğer yiyeceklerdeki vitaminleri almasını sağlar.
– Çocuklar; siz de bol bol süt içiyorsunuz değil mi? (İçmeyenlere neden içmedikleri, içenlere neden içtikleri sorulur.)
– Eğer süt içerseniz daha çabuk büyürsünüz. Daha çabuk boyunuz uzar.
– Çocuklar, sütün başka ne faydaları olabilir, biliyor musunuz? Sütte bol miktarda kalsiyum vardır. Kalsiyum, kemik yapıcı bir maddedir. Kalsiyum sayesinde kemiklerimizin hızla geliştiğini ve daha sağlıklı olduğunu biliyor musunuz? Sütü hiç sevmeyen Ali isminde bir çocuk varmış. Şimdi hep beraber onun hikâyesini dinleyelim:

Ali 6 yaşında çiftlikte ailesiyle birlikte yaşayan siyah saçlı, yeşil gözlü çok tatlı bir çocukmuş. Yemek ayırt etmez, bütün yemekleri yermiş; fakat sütü hiç mi hiç sevmezmiş. Bu nedenle hiç süt içmezmiş. Ali, sütte kalsiyum denilen bir maddenin bulunduğunu, kalsiyumun kemikleri için gerekli olduğunu, boyunun uzamasına yardımcı olduğunu bilmiyormuş. Annesi ve babası da, Ali’nin süt içmemesine çok üzülüyormuş.

Ali bir gün çiftlikte dolaşırken, inek ile tavuğun karşılıklı konuştuklarını görmüş.
İnek -Ah tavuk kardeş, Ali’nin süt içmemesine çok üzülüyorum. Senin yumurtanı yiyor, ama benim sütümü içmiyor. Onun yaşındaki çocukların, büyümek için bol bol süt içmeleri gerekiyor. Keşke Ali’de sütümü içseydi, sütümden o’da faydalansaydı.
Tavuk -İnek kardeş, Ali yumurtayı çok seviyor. Eminim ki, sütünün o’nun için ne kadar yararlı olduğunu bilseydi, bol bol süt içerdi.
İnek -Ah ah, keşke içse. Boyu uzar, dişleri ve kemikleri güçlenir. Daha sağlıklı bir çocuk olur.
Tavuk -Üzülme inek kardeş, Ali bir gün süt içmemekle ne kadar hata yaptığını mutlaka anlayacaktır.
İnek -İnşallah bir gün anlar.

Ali, konuşulanların hepsini duymuş. Meğer süt içmediği için anne ve babasının dışında başkaları da üzülüyormuş. Ali, sütün yararlarını düşününce, kendi de üzülmeye başlamış kendi kendine, “Bir an önce zaman kaybetmeden süt içmeliyim.” demiş. Hemen eve koşmuş. Annesine, “Anneciğim, bana bir bardak süt verir misin?’’ demiş. Annesi çok şaşırmış. Ali’ ye bir bardak süt vermiş. Ali uzun uzun bardağın içindeki sütü seyretmiş. Süt, bardakta sakin ve sessiz duruyormuş, oysa ne kadar güçlüymüş. Sütte kalsiyumu aramış, ama kalsiyum görünmüyormuş. Heyecanla sütünü içmeye başlamış, bir yandan da annesine sütün yararlarını anlatıyormuş.

Kaynak: notoku.com