Mars gibi daha küçük kütleli gezegenlerin yüzeyinden havalanıp yörüngeye çıkmak ise daha kolaydır; saniyede sadece 5 km’lik hıza ulaşmanız yeterli olur. Çok daha düşük kütleli, küçük bir gökcismi olan Ay için bu hız saniyede 2.3 km’dir.

 

Siz de fark ettiniz evet, bir uzay aracının Dünya’dan havalanıp yörüngeye girmesi için koca koca roketler gerekirken, aynı işi Ay yüzeyinden daha küçük, basit roketlerle çok daha kolay gerçekleştirmek mümkün oluyor. Çünkü Ay’ın kütleçekimi Dünya’ya oranla 6 kat daha az. Yalnız, bu sonuca bakıp; “Dünya yüzeyinden ayrılmak için -atıyorum- 6 ton yakıt gerekiyorsa, Ay’dan ayrılmak için 1 ton yeterlidir” diye düşünmeyin. Bundan çok daha az yakıt yeterli olur, çünkü kütleçekiminin bir de; “uzaklığın karesi ile ters orantılı” etki etmesi gibi bir durum söz konusu. Elbette burada hesap kitap yapmayacağımız için bu bilgiyi verip geçiyoruz. Buraya kadar okuduklarınızdan, bir gökcisminden kurtulabilmek için cismin kütlesiyle orantılı belli bir hıza ulaşmamız gerektiğini anlamış olmalıyız.

 

Gökcisminin kütlesi büyüdükçe çok daha hızlı olmamız gerekiyor, aksi halde yüzeyden uzaklaşamıyoruz. Tıpkı zıpladığımızda 30-40 cm kadar yükselip Dünya’ya geri düşmemiz gibi. Hızımız yeterli olmadığı için Dünya’nın çekim gücü galip geliyor ve bizi tekrar yerimize döndürüyor. Aynı “zıplama” eylemini yakınımızdaki en büyük kütleli cisim üzerinde, yani Güneş yüzeyinde yapmaya kalksaydık (yanmadığımızı farzedin) 30 cm değil de, ancak birkaç milimetre yükselebilecektik. Çünkü Güneş’in kütleçekimi, dolayısıyla kaçış hızı olağanüstü derecede büyüktür; saniyede 617 km!