Soda Hakkıda Bilgi
Ticari önemi olan ve temizlik maksadı ile de kullanılan kimyevi bir madde. Kimyevi formülü sodyum karbonattır. Suyu alınmış sodyum karbonat (Na 2 CO 3 ) endüstride; on mol kristal suyuna sahip Na 2 CO 3 l0H 2 O ise çamaşır sodası olarak temizlik işlerinde kullanılır. Sodanın endüstride kullanılışı, diğer maddeleri elde etmede, ham maddeye yardımcı olarak kullanılması şeklindedir. Cam sanayiinde ve birçok kimyevi ürünün elde edilişinde rolü vardır. Sodyum nitrat, fosfat ve silikatların elde edilişinde soda kullanılır. Diğer kullanıldığı sahalar; sabun ve kağıt üretimi, tekstil ve petrol arıtma tesisleridir
Soda ilk defa kaya tuzuyla sülfürik asidin işleme sokulmasından elde edilen sodyum sülfat, kireç taşı (CaCO 3 ) ve kömürün (C) yanyana kızdırılmasından elde edildi. Bugün soda, daha ziyade Solvay metoduyla elde edilir. Bu metodda karbondioksit ve amonyak gazı karışımı uygun şartlar altında doymuş sodyum klorür çözeltisine gönderilir. Bu işlemden sodyum bikarbonat (NaHCO 3 ) çözeltisi elde edilir. Süzülüp alınan bu toz 200°C’de kurukuruya ısıtılırsa Na 2 CO 3 elde edilir. (Bkz. Leblanc Metodu) Soda, tabiatta diğer minerallerle birlikte de bulunur. Bazı göl suları soda yönünden oldukça zengindir. Böyle göl sularının kuruması neticesinde, çöl altında kalan bölgelerde soda yataklarına rastlanır. Memleketimizde Van Gölünde soda vardır. Tabii sodaya Trona tuzu da denir. Tabii saf soda nem çekici olup, beyaz kristaller halindedir. Erime noktası 851°C’dir. |