Marangozluk Hakkında Bilgi
Marangozluk, geliştirilmiş aletler yardımıyla tahtayı işleyip biçimlendirme ve parlatma mesleğidir. Marangozluk, daha kaba işlere yönelik doğramacılık ile mobilya yapımına ve onaranına yönelik ince marangozluktan ayrılır.
Tahta (ya da ahşap) bol bulunup kolay işlendiğinden, marangozluk çok eski bir meslektir. Bu meslekte en çok kullanılan ağaç türleri reçineli ağaçlar (köknar, ladin, yalı çamı, san çam, melez ve sedir), yapraklı ağaçlar (meşe, kayın, ceviz ve kavak) ve egzotik ağaçlardır (iroko, tek, maun ve pelesenk). Bu keresteler bir havalandırma ve nemlendirme sistemi aracılığıyla, dışarda kullanılacak ağaçlar için % 15-20 arasında, içerde kullanılacaklar içinse % 8-13 arasında optimal bir nem oranına erişmek üzere kurutulmalıdır (açık havada ya da kurutma fırınlarında).
Ahşap gereç, çeşitli makine ve takımlardan yararlanılarak işlenir.Takımlar arasında marangoz tezgâhı ve donatımı (tırnak, kurtağzı, baskı), testere kılavuzu, çekül, çizecek, delme ve oyma takımları (düz ağızlı ve oluklu ıskarpela, el matkabı), yüzey işleme takımları (rende, el planyası, kordon rendesi, testere), çekiçler ve çeşitli törpüler; makineler arasında da planya makinesi, kalınlık makinesi, şerit testere makinesi, dekupaj makinesi, alt-freze makinesi, üst-freze makinesi, cila ve perdah makinesi, vb. sayılabilir. Kombine(birleşik)tipteki makinelerde farklı işlemler birbiri ardından yerine getirilebilir. Ayrıca, meslekten marangoz olmayanların kullandığı ve üstüne testere, matkap, perdah gibi çeşitli aletlerin takılabileceği bir motor blokundan oluşan makineler de vardır. Meslekten marangozların makineleri, testere tozunu ve talaşları emecek biçimde (emme donanımı) hazırlandıkları gibi, ayrıca testere şeridi kılıfı, koruyucu kapak ve gözlük gibi işçinin can güvenliğini sağlayan eklerle de donatılmışlardır.
Marangozluk Mesleği ve Özellikleri
Ahşap malzemeleri, isteğe göre işleyerek ve şekillendirerek, binalarda gerekli yerlere yerleştiren veya ahşap eşya yapan kişidir.
GÖREVLER
- Amaca uygun olarak kullanılacak malzemeleri seçer,
- Binaların; pencere, kapı, dolap gibi kısımlarını; masa, sıra gibi eşyaları; gemi, sandal gibi ulaşım araçlarının ağaç ve ağaç ürünleri aksamını yapar,
- Çeşitli marangoz alet, makine ve tezgahlarını kullanarak, kesme, oluk açma, oyma, rendeleme ve zımparalama gibi düzeltme işlemlerini uygular ve tutkal, vida, çivi gibi malzemeleri kullanarak işlenmiş parçaları birleştirir,
- Çatı kirişleri, parke gibi ağaç taban döşemeleri, bölmeler, pencere çerçeveleri, kapı kasaları, merdiven gibi, önceden hazırlanmış ağaç işlerini tamir eder.
KULLANILAN ALET VE MALZEMELER
Şerit testere, daire testere, planya, kalınlık ve freze makineleri, keser, çekiç, rende, testere, törpü, matkap, zımpara gibi elektrikli ve mekanik el aletleri, ölçü aletleri (metre, su terazisi, kumpas), ağaç hammaddesi, ahşap malzemeler ile boya, vernik, tutkal, vida ve benzeri marangoz malzemelerini kullanır.
MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Marangoz olmak isteyenlerin;
- Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme yeteneği yüksek,
- Gözlerini ve ellerini eşgüdümle kullanabilen,
- Uzun süre ayakta duracak ve fiziksel güç sarf edecek kadar bedence sağlam,
- Dikkatli ve titiz,
- Yönergeleri anlayabilen ve izleyebilen
kimseler olmaları gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Marangozlar ağaç işleri fabrikalarında ve atölyelerde görev yaparlar. Çalışma ortamı talaş tozları, cila kokusu ile yüklü ve oldukça gürültülüdür. Marangozlar genellikle ayakta, bazen eğilerek çalışırlar, yapılan işin monte edilmesi sırasında binalarda görev yaparlar.
ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI
Marangozların, kamu ve özel sektöre ait marangozhanelerde ve mobilya atölyelerinde; kereste, yonga levha, parke ve benzeri ağaç işlerine yönelik üretim yapan fabrika ve tesislerde; inşaat, tersane gibi iş piyasasının çeşitli dallarında çalışma alanları bulunmaktadır. Kanunlarla belirlenen şartları yerine getirmeleri durumunda, kendi işyerlerini de açabilirler.
Marangoz olarak iş bulma olanağı oldukça fazladır.
Mesleki eğitime, bayanların alınmaları söz konusu olmakla birlikte bayanlar, çalışma ortamının koşullarına bağlı sebeplerden ötürü, iş hayatında çok düşük oranda yer almaktadırlar. |