Büyüme, Hazırbulunuşluk, Öğrenme ve Olgunlaşma Arasındaki İlişki
• Gelişmede önce büyüme ve olgunlaşma, sonra öğrenme oluşur.
• Olgunlaşma, bir anlamda öğrenmenin önkoşuludur. Olgunlaşma olmadan öğrenme gerçekleşmez.
• Olgunlaşma, öğrenmenin temelidir. Birey, olgunlaşma ile daha önce yapamadığı ve öğrenemediği birçok şeyi öğrenebilir ve yapabilir. Ancak, davranışları öğrenebilmek ve yapabilmek için yaşantılar geçirmesi gerekir.
• Olgunlaşma kalıtımsal (genetiksel) özellikler taşır.
• Olgunlaşma kişinin doğuştan getirmiş olduğu potansiyelin zaman içerisinde ortaya çıkmasını ifade eder. Kişinin herhangi bir çaba göstermesine gerek yoktur. Kendiliğinden meydana gelen bir süreçtir.
• Hazır bulunuşluk, olgunlaşma +önbilgi+ilgi, istek ve tutum gibi değişkenlerin etkileşiminin bir sonucudur.
• Gelişim, bir süreç (örneğin; bilişsel gelişim); gelişme ise, bir ürün (örneğin; okuma yazma davranışını kazanma) olarak incelenmelidir.
Büyüme Örnekleri:
• Bir çocuğun, basketbol oynayabilmesi için gerekli boy uzunluğuna erişmesi
• Güreş yapabilme için gerekli vücut ağırlığına erişmesi
• Çocuğun boy uzunluğunun, elektrik prizine ulaşacak duruma gelmesi
Olgunlaşma Örnekleri:
• 6 yaşındaki bir çocuğun, kalemi dik ve düzgün tutabilmesi
• 1,5 yaşındaki bir çocuğun oyun legolarını parmaklarıyla hizalı bir hale getirebilmesi
• 12 aylık bir bebeğin yürüyebilmesi.
• 1,5 yaşındaki bir çocuğun ağzı dar bir şişenin içerisine parmağını sokabilmesi
• 6 yaşındaki bir çocuğun 1′den 10′a kadar ritmik sayabilecek zihinsel düzeye erişmesi
• 5 yaşındaki bir çocuğun hırkasını askıya asabilmesi
• 4 yaşındaki bir çocuğun 1 ‘den 10′a kadar ritmik sayamaması (olgulaşamama)
• 4 yaşında bir çocuğun okuma-yazma davranışını öğrenememesi (olgunlaşamama)
• 3 yaşındaki bir çocuğun tuvaletini tutabilmesi (olgunlaşma)
• Bir ergenin üreme yeteneğini kazanması
Hazırbulunuşluk Örnekleri:
• 6 yaşındaki bir çocuğun okuma yazmayı öğrenebilecek zihinsel düzeye (yaş-zekâ-sinir sitemi koordinasyonu) sahip olması ve buna istek duyarak olumlu tutum sahibi olması
• 6 yaşındaki bir çocuğun bilgisayar kullanabilmek için gerekli kas, zihin ve sinir sistemi koordinasyonuna (olgunlaşma) erişmesi ve buna istek duyması
• 8 yaşındaki bir çocuğun bisiklet kullanabilmesi için kas ve kemik sisteminin belli bir düzeye gelmesi ve bisiklet kullanma ile ilgili önbilgileri ile isteğinin olması
Öğrenme Örnekleri:
• Okuma yazma davranışını göstermesi
• Bisiklet kullanma davranışını göstermesi
• Çevresindeki nesneleri tanıması
GELİŞİMİN TEMEL İLKELERİ
1. Gelişim belirli bir sıra izler: İnsanın gerek fiziki, gerek psikolojik olsun belli görev ve becerileri-nin gelişimi yine belli bir sıraya göre olur. Mesela, ilk yaşta çocuk önce oturma¬sını, sonra emeklemesini, daha sonra ayağa kalkıp yürümesini ve koşmasını öğrenir. Yani çocuk, bir gelişim devresinin gerektirdiği olgunluğa eriştikten sonra ancak gelecek evrenin görevlerini yapabilir.
2. Gelişim, baştan aşağı ve içten dışa doğru bir yön izler: Döllenmeden sonra embriyo döneminden fetüse geçişte ilk gelişen kısım beyin (merkezi sinir sistemi)dir. Daha sonra omurilik ve iç organlar oluşur. Bu düzen doğumdan sonra da devam eder. Yeni doğan bebekte beynin gelişimi tamamlanmıştır. Sadece beyin hücrelerinde bir miktar büyüme olur ve yeni sinirsel bağlar oluşur. Yeni doğan bebekler boyun kasla-rını kontrol edebilirler (birinci ayın sonunda). Daha sonraki aylarda oturabilirler (gövdeyi dik tutan kasların gelişimi). Bacaklardaki uzun kasların ve ayak kaslarının olgunlaşması daha sonra gerçekleşir.
3. Gelişim bir süreçtir: İnsan, yaşadığı sürece gelişmeye devam eder. Bu süreklilik içindeki değişme-ler belirli bir sıra içinde oluşur. Ancak gelişmeyi oluşturan değişiklikler kesintisiz olarak devam eder. Geli-şimle belli bir doğrultuya yönelmiş ve günlük gözlemlerimizle izlenemeyecek kadar ufak değişiklikler meydana gelir.
4. Gelişim hem kalıtım hem de çevrenin etkileşimi sonucunda ortaya çıkar: Gelişim bireyin sahip olduğu kalıtım özellikleri üzerine içerisinde bulunduğu çevrenin koyduğu özellikleri birleşiminden oluşur.
5. Gelişim alanları farklı dönemlerde farklı gelişim hızı gösterir: Doğum öncesinde fiziki gelişim çok hızlıdır. Aynı şekilde nörolojik gelişim de bu dönemde aşağı yukarı tamamlanır. Doğumdan sonraki ilk yıllarda beden hacim ve ağırlık olarak hızlı bir artış gösterir. 6-11 yaşlar arasında büyüme daha önceki dö-nemlere göre çok yavaştır. Diğer yandan 2-6 yaş arasında dil gelişiminde diğer dönemlere göre önemli hızlanma görülür.
6. Gelişim hızı her dönemde farklıdır: Yapılan incelemelere göre, gelişimin en hızlı olduğu dönem hayatın ilk yıllarıdır. Döllenme sonucu meydana gelen organizma, hayatı boyunca kazanacağı boyun ¼ ‘ünü doğuma kadar gerçekleştirir. Dokuz ayda 3-3.5 kilo ağırlığa ulaşır. Çocuk doğumdan sonraki ilk yıl-larda da çok hızlı bir gelişim içindedir. Gelişmenin bazı dönemlerde hızlandığı ve sonra yeniden yavaşladığı olur.
7. Gelişimde bireysel farklılıklar vardır: Her çocuk farklı kalıtımsal özelliklere ve farklı çevre koşu-larına (beslenme, barınma, ilaç vb) sahiptir. Bu nedenle de gelişimin her çocukta aynı anda ve aynı düzeyde olması beklenemez. Her ikisi de 6 yaşında olan çocukların farklı fiziksel, zihinsel özelliklere sahip olduğu görülebilir. Bu nedenle özellikle eğitimde bireysel farklılıklara dikkat edilmesi gerekmektedir.
8. Gelişimde kritik dönemler vardır: gelişimde bazı dönemler belli bir özelliğin kazanılması için önemlidir. Bu kritik dönemde kazanılan davranış bireyin bir sonraki döneme daha başarılı bir şekilde gir-mesine yardım eder.
9. Farklı gelişim alanları birbirleriyle ilişkilidir: Farklı gelişim alanları kavramıyla, fiziksel, zihin-sel, sosyal v.b. gelişim alanları kastedilmektedir. Bu alanlar birbirlerini etkilemektedir. Örneğin zihinsel gelişimi yavaş olan bir çocuğun bu durumu onun sosyal gelişiminin de geri kalmasına yol açar. | 
