Anamur Hakkında Tarihi Bilgi

Anadolu tarih boyu büyük medeniyetlerin beşiği ve odak noktası olmuştur. Birçok kültür Anadolu toprağından gelip geçerken kendine ait birçok eseriyle izler bırakmıştır.

Anamur, üzerinde kurulan medeniyetlerle Anadolu'nun bir parçası olmuş, eski, yeniçağların eserleri ile dolmuş şirin bir Akdeniz şehri olmayı tarih boyunca sürdürmüştür.

Anamur'un adı latince Namur kelimesinden gelmektedir. Zamanla adı Namurium, Anarnurium, Anemurium, Anamur olmuştur. Anemurium kelimesi Lâtin dilinde "Anem burun; Ourium, rüzgâr" anlamına gelmektedir.Bu iki Lâtince kelimenin anlamı tek kelime halinde birleştirildiği zaman RÜZGÂRLI BURUN olmaktadır.

Anamur tarihin ilk devirlerinde Kilikya bölgesinin içinde yer almıştır. Anadolu tarihi boyunca çeşitli kültürlerin yaşadığı Kilikya bölgesinde günümüzden binlerce yıl önce Luviler, Arzavalar, Klikyalılar, Kueler, Kızvatnalılar, Selefkozlar, Romalılar, Bizanslılar, Araplar yaşamışlardır. Türk Devletlerinin Anadolu üzerindeki hâkimiyetlerinin başlaması ile de Oğuzların, Selçukluların ve Osmanlıların hâkimiyetine girmiştir.

İlkçağda Anamur Kilikya'nın bir liman şehri idi. Hitit Kralı 4. Tuthaliya (M.Ö. 1250-1230) zamanında kendisinin himayesine sığman Mattuvatta'ya Anamur'u vermiş, Muttavatta da Hititlerin zayıflamasından yararlanarak Anamur'dan Afyon'a kadar uzanan bir prenslik kurmuştur. Daha sonra Anamur İsaria (İzorya) ya katılmış, Romalılar devrinde özellikle ticaret alanında gelişmiştir. Roma İmparatoru Calicula (M.S. 37-41) tarafından Kommegene Kralı 4. Antiochos'un yönetimine verilmiştir. (Bu prensliğin sınırları Ayaş'tan Konya'ya kadar uzanırdı).

Anamur'da yapılan kazılardan ve çeşitli yerlerde bulunmuş paralardan, eski eserlerden bu tarihi bilgileri kesin olarak anlıyoruz. Kral Titus'tan (M.S. 79-81) Valevianus'a (M.S. 253-259) kadar gelip geçmiş Roma imparatorlarının resimlerini de bilhassa Anamurium da yapılan kazıların neticesinde çıkan paralardan görüyoruz. Romalılardan Bizanslılara geçen Anamur, Bizanslılar zamanında yeniden tamir edilmiştir.

Hükümet merkezi Konya olan Selçuklu Hükümdarı Alaaddin Keykubat, ünlü kumandanlarından Mübarezeddin Ertokuş Beyi kıyı şeridinin alınmasına memur etmiş ve Ertokuş beyde 1228 yılında Anamur'u zaptetmiştir.

Halk arasında yaygın bir zapt name hikâyesi şöyle anlatılmaktadır: Ertokuş bey içel ilinin Gülnar ilçesi üzerinden Anamur'u fethetmeye giderken Gülnar'ın Şıh Ömer köyünde konaklar. Köyün ileri gelenlerinden ve köye adını veren Şıh Ömer Selçuklu kumandanım misafir eder. Onu ve askerlerini kendi pişirdiği yemekler ve yiyeceklerle doyurur. Bunda bir hikmeti ilâhi olduğunu sezen Kumandan Ertokuş Bey, Şıh Ömer'e kendisi ile beraber gelmesini ister. O da bu daveti kabul eder. "Yalnız ben sizden biraz sonra geleceğim, siz şimdilik yolunuza devam edin" der. Ertokuş Bey askerleri ile birlikte yola koyulur. Fakat Şıhömer kendisine yetişemeyince buna biraz içerler. "Demek bana yalan söyledi" diye düşünmekten kendini alamaz.

Şıh Ömer ise daha kısa bir yoldan ve süratle Anamur'a gelir. Bir gecede keçi sürülerinin boynuzlarına çıra (mum) yakıp karadan salar, manda sürülerinin boynuna da çıra (mum) yakıp denizden salar. Anamur Kalesindeki korsanlar bunun bir kuşatma olduğunu sanıp hemencecik teslim olurlar. Kale anahtarını teslim alan Şıh Ömer geri döner. Bozyazı ilçesi yakınlarında Selçuklu kumandanı Ertokuş beyle karşılaşırlar. Anamur kalesinin anahtarlarını teslim eder. Bu duruma daha da şaşıran Ertokuş bey, Şıhömer'e biraz daha saygılı davranır. Kalenin anahtarını alıp orada konaklar. Şimdiki Softa kalesini yaptırır. (Bu kale Bozyazı ilçesinin doğusunda ve yüksekçe bir tepe üzerindedir). Kıyıda baş alınması gerekli yerleri ülkeye katar ve gider.

Selçuklulardan sonra Karamanoğullan'nın eline geçen Anamur 1859 yılında Osmanlı idare teşkilâtında müdürlük, 1869 yılında kaymakamlık olmuştur. Anamur 1869 yılında Kaymakamlık olarak merkez, bugünkü Nasrettin köyünde idi. Ancak zamanın beyleri idarenin kendi işlerine karışmaması için Kaymakamlık merkezini şimdiki Çorak denilen yere taşıttırmışlardır. Çorak'ta o zaman Rumlar yaşamakta idi. Ancak Rumların buraları terketmeleri üzerine onlardan kalan bir kilise yıkılarak, bugünkü hükümet merkezi inşa edilmiş ve artık Anamur buraya kurulmuştur. Bu arada idare merkezinin Mamure Kalesi yakınlarına taşınması için yapılan girişimler sonuçsuz kalmıştır.