TEDARİK ZİNCİRİ YÖNETİMİNDE DAĞITIM AĞLARININ

TASARIMI VE OPTİMİZASYONU: MALZEME İHTİYAÇ KISITI

ALTINDA STRATEJİK BİR ÜRETİM-DAĞITIM MODELİ

Turan PAKSOY

Tedarik Zinciri Yönetimi (TZY)’nin yaklaşık on yıllık bir geçmişi vardır. Tarihsel perspektif içerisinde sırasıyla MRP, MRP II, ERP ve TZY’ye kadar gelen süreçte, 1960’lı yıllarda MRP; üretici işletmeler için ürün ağaçları açan, ürünlerin hangi parçalardan oluştuğu, hangi parçaya ne miktarda ve ne zaman ihtiyaç olduğu bilgisini veren sistemler olarak ortaya çıkmış ve üretim sektöründe bilgisayar ve bilgi sistemlerinin kullanılmaya başlamasına önayak olmuştur. Daha sonra, 1970’li yıllarda MRP II ile bu özelliklerin üzerine satış, satın alma, insan kaynakları, kalite gibi fonksiyonlar da eklenmiştir. ERP ise birden fazla noktada üretimle dağıtım yapan ama tek bir şirketin üretim gibi iç operasyonlarını koordine eden bir sistemdir. Tedarik zinciri ise modelde rolü olan işletmeleri birbiriyle konuşturan, bunların birbirine bilgi sağlamasını amaçlayan güvenli bir ortamda zamanında hatasız, ihtiyaç duyulan kadar ve doğru kişiye bilginin ulaşmasını sağlayan bir iş modeli sunmaktadır (www.btvizyon.com.tr; Klaus vd., 2000). Bu iş modelini oluşturan öğelerin sayılarının ve yerlerinin tespiti, birbirleri arasındaki fiziksel akışın miktarının belirlenmesi gibi alt problemleri içeren ağ tasarımı problemi tedarik zinciri yönetimi içinde stratejik bir öneme sahiptir. Her ne kadar ağ tasarımı problemi literatürde pek çok çalışmada incelenmiş olsa da (Cohen ve Lee, 1989; Pyke ve Cohen, 1993; Petrovic vd., 1999; Ganeshan vd., 2001; Sakawa vd., 2002; Jayaraman ve Ross, 2003; Amiri, 2004), malzeme ihtiyaç planlama kısıtları çok nadir ele alınmıştır (Yan vd., 2003). Bu çalışmada, tedarik zinciri yönetiminde dağıtım ağlarının tasarımı ve optimizasyonu problemi kapsamında malzeme ihtiyaç kısıtı altında stratejik bir üretim-dağıtım modeli geliştirilmiştir.

2. Tedarik Zinciri Yönetiminde Dağıtım Ağlarının Tasarımı ve Optimizasyonu

Bu bölümde, ilk olarak tedarik zinciri yönetimine ilişkin tanımlara yer verilmiş ardından çalışmanın kuramsal alt yapısının tesisi için sırasıyla tedarik zinciri modelleme, tedarik zinciri ağı tasarımı, tedarik zinciri yönetiminin amaçları ve aşamaları, tedarik zinciri kısıtları ve karar değişkenleri kavramları incelenmiştir.

2.1 Tedarik Zinciri Yönetimi

TZY; tedarikçi, üretici, toptancı, bayi, müşteri zincirindeki malzeme, bilgi ve para akışını koordine etmek ve yönetmek demektir. TZY ile, sadece şirket içindeki entegrasyon değil, tedarik zincirini oluşturan tüm şirketlerin entegrasyonu sağlanmaktadır. Temel amaç müşteri tatminini artırırken karı maksimize etmek ve daha verimli, daha düşük maliyetle çalışmaktır (ecozumevi.com). TZY; işletmenin iç kaynaklarının dış kaynaklarla entegre edilerek etkin bir biçimde çalışmasının sağlanmasıdır. Amaç geliştirilmiş üretim kapasitesi, piyasa duyarlılığı ve müşteri/tedarikçi ilişkileri gibi işletmenin tüm performansını oluşturan değerlerin arttırılmasıdır. Tedarik zinciri yönetimi, hammaddelerin temin edilmesinden imalat ürünlerine ve buradan da tüketiciye işlenmiş ürünlerin dağıtımına kadar tüm tedarik zinciri boyunca bilgiye dayalı karar

almamıza olanak vermektedir (Eraslan, 2003). Başka bir deyişle TZY; “müşteri odaklı kurumsal vizyon etrafında gelişim gösteren, bir işletmenin iç ve dış bağlantılarını yöneten ve ardından içfonksiyonellik ile iç-organizasyon arasındaki sinerjinin bütünleşimini ve koordinasyonunu sağlayan bir yapı” olarak ele alınabilir. İç tedarik zincirinin başarılı bütünleşimi ağırlıklı olarak, tedarik zincirindeki halkalar arasındaki kusursuz ve zamanında bilgi paylaşımına bağlıdır (Min ve Zhou, 2002).

malzeme taşıma sistemleri 

Makalenin Tamamı İçin Tıklayınız…