MİTOKONDRİ
Mitokondriler çift zarla çevrelenmiş yapılardır. Mitokondrilere hücrenin enerji üretim merkezleri denilebilir.
Yapısı
İpek böceği kozası gibi oval şekilli, iki katlı zarla çevrelenmiş organellerdir. Dış zar düz, iç zar yassı kesecikler şeklinde katlanmalar yapar. Bu zar katlarına krista denir. Kristaların arasında ve mitokondrinin içinde matriks denilen bir Sıvı bulunur. Kendine özgü DNA, ribozom ve iç zarın üzerine yerleşmişsolunum Enzimleri vardır. Gerekli olduğunda çoğalabilirler.
Fonksiyonu
İçteki zarın kıvrımları üzerinde solunum enzimleri bulunur. Oksijenli solunum reaksiyonlarının büyük bir kısmı burada geçer. Bu sayede, bazı besinlerden Oksijen yardımıyla ATP denilen enerjideposu moleküllerin üretilmesi sağlanmaktadır. Mitokondrilerin hücredeki sayısı enerji ihtiyacına göre hücreden hücreye değişir. Örneğin insanların kas, beyin ve karaciğer hücrelerinde oldukça çok bulunurlar.
MİTOKONDRİLER: Canlı hücrelerinin enerji santralleridirler. Dışarıdan aldıkları besinlerdeki kimyasal enerjiyi hücre içerisinde yüksek enerjili moleküllere dönüştürerek kullanılabilir duruma getirirler. Bir seri zincir reaksiyonları sonucunda ortaya çıkan ve hücrenin kullanabileceği nitelikteki enerji hammaddesi olan bu moleküller ATP (Adenozin tri fosfatjdir. Mitokondriler yuvarlak ya da elipsoid biçimlidirler.
Lipoprotein karakterde olan çift zarla sarılmışlardır. Bu zarlardan dışta olanı düzgün, içteki ise organelin iç kısmına doğru kom-partmanlar oluşturacak biçimde girintili çıkıntılıdır. Raf – biçimindeki bu girintilere “Krista” adı verilir. Kristaların üzerinde enerji üretiminde görev alan enzimler mekanizmadaki görev sıralarına göre dizilmişlerdir. Dış kaynaklı enerji hammaddeleri bu enzimlerle reaksiyona girer ve sonuçta ATP molekülü oluşur. Mitokondrilerin çapları 0.5-7 mikron arasında değişir. Hücrelerdeki mitokondri sayısı hücrenin fonksiyonuna göre de farklılıklar gösterir. Örneğin bir karaciğer hücresinde 1000-1600 kadar mitokondri bulunduğu halde insan yumurta hücresinde yaklaşık 300.000 tane mitokondri bulunur. Bitki hücreleri ise hayvansal kökenli hücrelere oranla daha az sayıda mitokondri içerirler. Mitokondriler hücre bölünmesi sırasında yavru hücrelere eşit oranda dağılırlar. Kendi başlarına da çoğalabilme yetenekleri vardır.
Mitokondri: Hücre içinde oksijenli solunum yapar. Hücreye gerekli enerjiyi sağlar. Karaciğer, kas ve sinir hücreleri, fazla miktarda enerji kullandığından çok sayıda mitokondri içerir. Çift zarlıdır. İç zar kıvrımlıdır. Kıvrımlara krista, zarların arasını ve içini dolduran sıvıya matrix denir. Oksijenli solunum yaparak enerjinin üretildiği ve depolandığı yerdir. Enerji ihtiyacı fazla olan kas, sinir ve karaciğer gibi hücrelerde sayısı daha fazladır. Bulundukları hücrede enerjiye en çok ihtiyaç olan bölümlerinde toplanırlar. Örneğin, sinirlerin sinaps bölgelerinde, spermlerin kuyruklarında ve kasların kasılma bölgelerinde çok bulunur. Kendine ait DNA, RNA, ribozom ve ETS’si bulunur. Kendi DNA’sı olmasına rağmen hücre DNA’sına bağımlıdır. Bitkilerde mesozom ve klorofil bulunduğundan mitokondri miktarı daha azdır. Prokaryotlarda ve memeli alyuvarında bulunmaz. | 
