AŞKSIZ İNSANLAR

Oktay Akbal’ın hikâye kitabı (1949)

Sonuncusu Garipler Sokağı (1950) romanından bir parça olup Zülfü ve Garipler başlığını taşıyan on sekiz hikaye, ki izdüşümleri yazarın çocukluk ve ilk gençlik anılarını toparlayıp getiriyor karşımıza, ve hepsinde evvelce var olanı şimdi bulamayışa yakınmalar, yalnızlık ve boşluk duygulan dile geliyor: Dadanılmış Dondurmalı Sinema çocuklukta kalmıştır; bir baba şimdi ancak Soluk Resimler’de bir görüntüdür; babanın ölümünden sonra satılmış. Ahşap Ev bir haziran yağmuru altında terkedilmiş, gerilerde kalmıştır; duvarlarına bir yalnız adamın bir hâtıra defteri tutar gibi duygularını karaladığı, içini döktüğü Bulvardaki Durak yoktur şimdi. Nuhun Gemisi, yâni avlusunda çocukluk ve ilk gençlik oyunlarının oynandığı, kuytu bir köşesinde romanların okunduğu büyük bina, Lâleli apartmanları, evden birkaç sokak ötedeydi, gene oradadır ya, o eski çocukları, insanları yoktur şimdi. Şehrin Işıkları Söndü’de ikinci Dünya Savaşı yıllarının karartma gecelerini kuşatan yalnızlık yaşanır. Mahmut Beyin Gazetesi haftada bir, pazartesileri, yan meczup Mahmut Bey’in ahşap bir evin yüzüne, merdiven dayayarak, tebeşirle ve koca koca harflerle yazdığı o gazete çok uzaklarda kalmıştır.

Yandan Çarklı vapurlar, bir çocukluk anısıdır. Kalabalıktan Biri olarak günün birinde yol, o eski sokaklara düşünce, içimizde bir şeyler kırılır, bir şeyler sızlar. Kendimden Bahsediyorum’da Sait Faik’le bir yazlık bahçede oturma süresince gene tatlı- acı geçmişlere gidilir gelinir. • Konulu hikâyeler değil de belli temalar çevresinde oluşan anılar toplamıdır Aşksız İnsanlar. İkinci baskıda yazarın ilk kitabı Önce Ekmekler Bozuldu (1946) ile birleştirilerek İkisi (1955) kitabının ikinci bölümü olmuş, daha sonra bu iki kitaba Bizans Definesi (1953), Bulutun Rengi (1945) ve Berber Aynası (1958) kitaplarının da eklenmesiyle meydana gelen, beş bölümlük üçüncü Ekmekler Bozuldu (1970) kitabında yer almıştır. Bu son baskıda, ilk baskıdaki Haliç İskelesi ile son hikâye olmadığı için, hikâye sayısı on altıdır.