Makaralar ve Çeşitleri - Örnek Sorular
Makaralar yapılarına bağlı olarak iki çeşittir: Sabit makaralar, Hareketli makaralar.
Makara çeşitleri kaldıraçlara benzer yapı gösterirler.
a)Sabit Makaralar: Çevresinden ip geçirilip, ipin bir ucuna yük, diğer ucuna kuvvet uygulanan, çengelinden bir yere monte edilen ve ip çekildiğinde yalnızca dönme hareketi yapabilen makaralara sabit makara denir.
Sabit makaralar destek noktası tam ortada olan kaldıraçlarla aynı özelliğe sahiptir. Destek noktası makaranın asıldığı orta noktasıdır. Yük kolu ile kuvvet kolu uzunlukları eşit olduğu için kuvvet kazancı yoktur. Aynı ipin bütün noktalarındaki gerilme kuvveti aynı olduğundan, F = P dir. Yükü kaldırmak için yüke eşit bir kuvvet kullanılır. Giriş ve çıkış kuvvetleri birbirine eşit olduğu için yoldan kayıp da yoktur. Kuvvetin uygulandığı ip ne kadar çekilirse yük de aynı miktar, ancak ters yönde hareket eder. Bu makaralar kuvvetin yönünü değiştirerek iş kolaylığı sağlarlar. Makara ağırlığı işleme katılmaz.
b)Hareketli Makaralar: Çevresinden ip geçirilip, ipin bir ucu yukarıda bir noktaya bağlanan, diğer ucuna kuvvet uygulanan, makaranın çengeline yük asılan ve ip çekildiğinde hem dönebilen hem de yükle birlikte yükselip alçalabilen makaralara hareketli makara denir.
Hareketli makaralar kuvvetin uçta, yükün ortada olduğu kaldıraç tipine uygundur. Aynı ipin bütün noktalarındaki gerilme kuvveti aynı olduğundan, dengenin şartına göre, F = P/2 dir. Kuvvet kazancı vardır. Yükün ağırlığı uygulanan kuvvetin iki katıdır. Yoldan kayıp vardır. Hareketli makaraya bağlı olan bir yükü h kadar kaldırmak için ipi 2h kadar çekmek gerekir. Hareketli makarada makara ağırlığı ihmal edilmez ise, makaranın ağırlığı P yüküne dâhil edilir. Hareketli makaralar, sabit makaralarda olduğu gibi kuvvetin yönünde değişiklik meydana getirmez. Sabit makara ile kaldırılmayan birçok yük hareketli makaralar ile kaldırılabilir.
.JPG) .JPG)
|
