1.GİRİŞ

Sözlük anlamıyla çökkünlük olarak Türkçe ’ye çevirebileceğimiz depresyon, anlık bir ruh hali, bir hastalık tablosu veya bir hastalık olarak karşımıza çıkabilir. Hayatta herkes zaman zaman sıkıntılar yaşayabilir. Ancak, bazı kişilerde bu belirti halini alabilir ve çok daha azında bu bir hastalık belirtisidir. Bizim depresyon diye bahsettiğimiz işte bu hastalık halidir. Depresyon başlığı altında tek bir hastalıktan değil, birçok alt gruptan oluşmuş bir hastalık kümesinden söz etmekteyiz(1).

Yaşlı insanda sosyal rolün ve kendisine olan güvenin kaybolması, faydasızlık, çaresizlik, başkalarına muhtaç olma ve ölüm korkusu gibi ruhsal problemlere de yol açmaktadır. Çalışmalara göre, yakın çevresinin kendisine ihtiyaçlarının bulunduğunu hissetmesi, yaşlıyı yaşama bağlayan ve onu aktif kılan nedenlerdendir(2).

Çeşitli çalışmalarda, 65 yaş üstü bireylerin %10-25’inde önemli düzeyde depresyon saptanmıştır. Yaşlı nüfusta depresyon önemli bir halk sağlığı sorunudur. Yaşlı nüfusta yaygınlığı yüksek bir bozukluk olan depresyon, sıklıkla tıbbi hastalıklarla birliktelik gösterir, yaşam kalitesi üzerine olumsuz etkiye yol açar. (3)

Göç verilen alanlarda çocuk ve genç nüfusta azalma, buna karşın yaşlı nüfusunda oransal artış meydana gelmektedir. Türkiye’de özellikle göç veren kırsal alanlarda gözlenen bu değişim, kırsal nüfus içerisinde yaşlı nüfus oranının daha hızlı bir şekilde artış göstermesine yol açmaktadır. Göçlerin etkili olduğu kırsal alanlarda oransal olarak 0-14 yaş nüfusunda azalma; buna karşın 65+ üzeri yaşlı nüfusta artış yaşanmıştır (4)

Dünya Sağlık Örgütü’nün 65 yaş, Birleşmiş Milletler’ in ise 60 yaş ve üzeri olarak kabul ettiği yaşlılık; fiziksel ve mental fonksiyonlarda yetersizliklerin arttığı bir dönemdir. Son yıllarda bulaşıcı hastalıklara karşı yapılan savaş etkinlikleri, beslenme koşullarının daha iyiye gitmesi ve genel sağlıklı koşulların düzelmesi, ortalama insan ömrünü uzatmış ve dolayısıyla dünyada yaşlıların nüfusu gittikçe artmaya başlamıştır.(5) Günümüzde, dünya yaşlı nüfusunun hızla artması ile birlikte Yaşlılığa özgü sağlık sorunları da giderek daha çok önem kazanmaktadır. Yaşlı nüfus en hızlı büyüyen, ayrıca en çok sağlık sorunu olan ve bakıma muhtaç olan topluluktur. Yaşlılığı sadece fiziksel değil, emosyonel, sosyal ve yaşam kalitesi açısından da değerlendirilmelidir. Yaşlılık genel anlamda bireyin fiziksel ve bilişsel fonksiyonlarında bir gerileme, sağlığın, gençlik ve güzelliğin, üretkenliğin, cinsel yaşamın, gelir düzeyinin, saygınlığın, rol ve statünün, bağımsızlığın, arkadaşların, eş ve yakın ilişkinin, sosyal yaşantının ve sosyal desteklerin azalması ve kaybı gibi döneme özgü pek çok sorunun yaşandığı bir kayıplar dönemidir. Bu dönemde fizyolojik, psikolojik, sosyal ve ruhsal yönden pek çok değişiklik ve sorun yaşanır.(5) Yaşlılıkla ilgili sorunların tıbbi ve toplumsal yönü önemlidir. Yaşlının biyolojik yapısı, deneyimleri, sorunlarla başa çıkma yöntemleri, fiziksel sağlığı, ekonomik koşulları, toplumdaki yeri, desteklenmesi, yalnız yaşaması psikolojik sağlığını etkiler ve bu etkilenim sonucu depresyon yaşlılarda sıklıkla ortaya çıkabilir. Depresyon yaşlı nüfusta en sık görülen psikiyatrik bozukluktur. Dünya Sağlık Örgütü’ne göre depresyon fiziksel, duygusal, toplumsal ve ekonomik sorunlara yol açan hastalıklar arasında dördüncü sırada yer almaktadır(6). Depresyon konusunda yapılan çalışmalarda depresyonun ortaya çıkmasında yaş, cinsiyet, ırk, medeni durum, yaşanılan yerin coğrafi durumu, düşük sosyo-ekonomik düzey, olumsuz yaşam olayları, sevgi yitimi, iş yaşamındaki çatışmalar ve doyumsuzluklar, benliği inciten onur kırıcı durumlarla karşılaşılması, aile bunalımları, emeklilik, beden sağlığının bozulması ve yaşlılık gibi yaşam olaylarının önemli yer tuttuğu saptanmıştır. Depresyon yaşlılık döneminin önemli bir sağlık sorunudur ve bu yaş grubunda en sık rastlanan ruhsal sorundur. Önemli yeti yitimlerine neden olur, yaşam kalitesini önemli ölçüde azaltır, beden hastalığının gidişini olumsuz yönde etkiler, intihar ve beden hastalıklarına bağlı ölümleri artırır ve sağlık, bakım gibi hizmetlerin kullanımını ve maliyetini artırır. Depresyon yaşam kalitesi ve üretkenliği bozan, dolaylı olarak, var olan diğer kronik hastalıkların kötüleşmesine ve ekonomik kayba yol açan bir sağlık sorunudur (7). Yaşlılardaki depresyon, yaşlanmanın doğal sonucu ya da toplum uyumsuzluğu olarak da değerlendirilir. Bilişsel yetersizlik eklenmedikçe ya da intihara yol açmadıkça tanınmadan ve tedavi edilmeden doğal seyrine terk edilir. Yaşlı bireylerdeki depresyonun erken tanınması ve tedavisinin başlanması onların yaşam kalitesini, günlük aktivitelerdeki bağımsızlık seviyesini artırır ve erken ölümleri önler. Yaşlılıkta önemli ve bireyi kısıtlayan, geçici depresif durumlar sıktır. Depresif durumlardan sonra depresyon gelişebilir. Bu nedenle depresif bulguların tanınması önemlidir.  Yaşlılarda depresif belirtilerin tanınması önemlidir. Depresif belirti ölçeği (DBÖ) yaşlılarda, hızlı değerlendirme ile depresif belirtilerin saptanmasında kullanılan kısa bir ölçektir. Bu ölçekle depresyon tanısı koymak değil, depresif belirti varlığını göstermek amaçlanmaktadır. Demans varlığının ayrımı yapılmadan, yaşlılarda kullanılabilen bir ölçektir. DBÖ yalnızca yaşlılarda kullanılan bir ölçektir. Depresyon tanısı için bir kesim noktası bildirilmemektedir. Yalnızca depresif belirtileri aramaya yönelik bir ölçektir. (8)

Depresyon duygusal, zihinsel, davranışsal ve bedensel bazı belirtilerle kendisini gösteren bir haldir. En dikkat çekici belirtisi kötü ruh hali ile ilgi ve zevk almada belirgin azalmalardır. Depresyondaki kişi duygusal açıdan mutsuz, karamsar ve ümitsizdir. Eskiden en severek yaptığı işler bile artık zevk veremez olmuştur. Kişi kendini kötü ve yalnız hissetmektedir. Kendisine ve çevresindeki her şeye ilgisi azalır. Yoğun suçluluk duyguları yaşayabilir. Herkese yük olduğunu düşünüp gereksiz yere sorumluluklarını yerine getiremediğini düşünür. Genellikle iç sıkıntısı, daralma, huzursuzluk ile birlikte gelir. Bazen kendisinin tüm duygularını yitirmiş olabileceğini bile hissedebilir.(9)

“Yaşlılık”  sözlük anlamı olarak yaşlı olma, artmış yaşın etkilerini gösterme hali olarak tanımlanmaktadır. Canlılar için biyolojik işlevler yönünden erişkin konuma ulaştıktan sonra, yani üreme döneminin bitiminden ölüme kadar geçen zaman dilimindeki değişim ve dönüşüm sürecidir(10).

Yaşlı, yaşı ilerlemiş insanları ve yaşlanmanın sonuçlarını öne çıkarırken, yaşlılık yaşam dönemlerinden biri ve yaşlıları toplumun parçası olarak algılamayı sağlayan bir kavramdır(11).

Yaşlılık fiziksel, psikolojik ve sosyal boyutları ile değerlendirilmesi gereken bir süreçtir. Fizyolojik boyutuyla yaşlılık, kronolojik yaşla birlikte görülen değişimleri ifade ederken; psikolojik boyutuyla yaşlılık, algı, öğrenme, psikomotor, problem çözme ve kişilik özellikleri açısından insanın uyum sağlama kapasitesinin kronolojik yaş ilerledikçe değişimini ifade etmektedir. Sosyolojik açıdan yaşlılık ise bir toplumda belirli yaş grubundan beklenen davranışlar ve toplumun o gruba verdiği değerlerle ilgilidir(10).

2012 yılında 65 ve daha yukarı yaştaki nüfus oranı %7,5’tir.(12)

Yaşlılık sosyal kategorilerden biri olarak kabul edilmektedir. 60 veya 65 yaşında başladığını kabul etmekteyiz, ama bunun rasyonel bir gerekçesi yoktur (11). Kronolojik olarak yaşlanma da 65 yaş üstü olarak kabul edilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü psikogeriatrik yaşlılık dönemini 65 yaş ve üstünü yaşlı, 85 yaş ve üzerini çok yaşlı olarak tanımlamıştır. Gerontolojistler ise yaşlılığı 65-74 yaş arası genç yaşlı, 75-84 yaş arasını orta yaşlı ve 85 yaş üzerini ileri yaşlılık (ihtiyarlık) devri olarak sınıflamışlardır(10).

Yaşamın ileri döneminde görülen depresyon epidemiyolojisi demans epidemiyolojisine oranla daha az belirgindir. Genellikle yaşlıda depresyon belirtilerinin daha çok görüldüğü yolunda aile üyeleri ve hekimler arasında yaygın bir kanı vardır. Bunun nedenleri arasında en başta yaşlılığın çeşitli kayıp olaylarına sahne olan bir yaşam dönemi oluşu gelir. Bu kayıplar arasında sağlığın, çeşitli organların fonksiyonunun, eşin veya kınlarının, işin kaybı, gelir düzeyinin düşmesi, sosyal konum kaybı vardır. Öte yandan yaşam boyu belli belirsiz bir yâdsıma ile yaklaşılan ölüm gerçeği bu dönemde kişiye çok daha yakındır(13).

Yaşlılarda depresyon sıklığı, yapılan çalışmanın amacı ve kullanılan yönteme göre % 1-60 arasında değişmektedir. 65 yaş ve üzeri yaşlılarda majör depresyon sıklığı % 1-3 arasında bildirilirken, klinik olarak anlamlı düzeyde depresyon belirtilerinin ise %8-15 sıklıkta olduğu belirtilmektedir. İzmir’de topluma dayalı olarak yapılan bir çalışmada 65 yaş ve üzeri yaşlılarda majör depresyon sıklığı % 6 ve depresif belirtiler % 11, Trabzon’da toplumda% 29, kurumsal bakım gören yaşlılarda % 41 bulunmuştur. Ankara’da 2000 yılında yapılan bir çalışmada da depresyon sıklığı huzur evinde yaşayan yaşlılarda % 48,1, evde yaşayan yaşlılarda %24,3 ile Trabzon çalışmasına benzer oranlarda belirlenmiştir. Kadın olmak, düşük sosyoekonomik düzeyde olmak, dul olmak, yalnız yaşamak, bilişsel bozukluğun varlığı, fiziksel hastalık ve günlük yaşam aktivitelerinde yetersizlik gibi etkenlerin yaşlılarda depresyon oluşumuna zemin hazırladığı gösterilmiştir (14).

Yaşlılık çağı depresyonunun gelişiminde çok çeşitli faktörlerin rol oynadığı bilinmektedir. Etiyolojik faktörler arasında psikososyal nedenler, yaşlılık döneminde sıklığı artan bedensel hastalıklar ve kullanılan ilaçlar ve yine bu dönemde yaşlılığa bağlı fizyolojik değişiklikler ve bedensel hastalıklar sonrasında ortaya çıkabilen nörokimyasal ya da nöroendokrin değişiklikler sayılabilir(15).

Yaşlılıkta depresyon kliniği karışık ve şaşırtıcıdır. Tanı koymak zor olabilir. Yaşamın ileri döneminde depresyonun başlıca semptomları,  yaşamın erken Dönemlerinde görüldüğü gibi disforik bir mizaç, aktivitelerde azalma veya aktivitelerden zevk almamadır. Yaşlı Depresif hastalarda ileri derecede retardasyon veya ajitasyon belirtileri görülmeden, kötümserlik, umutsuzluk ve apati hali önde gelen erken depresyon semptomlarıdır. Major depresyon içinde olan yaşlı hasta üzgün görünüm içinde elem, umutsuzluk duygularını ve değersizlik fikirlerini taşır(13).

Uykusuzluk, kilo kaybetme ile birlikte iştahsızlık ve yorgunluk bazen depresyonun erken somatik belirtileri olabilir. İleri derecede lokalize veya yaygın ağrının yaşlılarda depresyonun bir belirtisi olabileceği unutulmamalıdır. Bu açıdan yaşlı depresif hastalar, bu tip bedensel şikâyetler nedeniyle genel dâhiliye kliniklerine başvururlar. Yaşlılardaki geçmeyen, her türlü tedaviye cevap vermeyen yüz ağrılarının depresyon kaynaklı olabileceğini hatırlatmak isteriz. Kabızlık da, en sık görülen somatik semptomdur. İdrar yolları ile ilgili yakınmalar ve özellikle kadınlarda saçların dökülmesine ait şikâyetlerde de sıkça rastlanır. Yaşlı depresif hastaların, yaşamının diğer dönemlerine oranla cinsel konuda daha az yakınmaları olur(13).

Yaşlı kişilerin %60 ile %85’inde depresyonu başlatan spesifik bir olay veya uyarı ortaya konulabilir. Yaşlılıkta fiziksel hastalıkla depresif reaksiyonlar arasında yakın bir ilişki vardır. Yaşlı kişilerin fiziksel sağlıklarında bir bozulma, görme ve işitme kaybı, sevilen bir objenin veya saygınlık kaybından daha önemli olabilir. Bu Yüzden fiziksel hastalık yaşlılıkta depresyonu başlatan önemli bir neden olarak ortaya konulabilir. Yaşamı tehdit eden bir hastalığa eşlik eden depresyon klinik tabloyu daha da şiddetlendirebilir(13).

2. GEREÇ VE YÖNTEM

2.1. Araştırmanın Şekli

Bu araştırma betimsel yöntem ve ilişkisel tarama modeline göre modellenmiştir. Deneklerin var olan özelliklerine hiçbir değişiklik yapılmaksızın veri toplanarak, var olan durum hakkında deneklerin görüşleri alınmaya çalışılmıştır. Betimleme yöntemi geçmişe ya da halen var olan bir durumu var olduğu şekliyle betimlemeyi amaçlayan araştırma yaklaşımlarıdır. Araştırmaya konu olan olay, kendi şartları içinde ve olduğu gibi tanımlamaya çalışılır. Olayı değiştirme ve etkileme çabası gösterilmez. Önemli olan bilmek istenen şeyi gözleyip belirleyebilmektir.

2.2. Evren ve Örneklem

Çalışmanın evrenini, Malatya il merkezine bağlı Sütlüce ve Topraktepe köylerinde yaşayan 65 yaş ve üstü bireyler oluşturmaktadır. Çalışmanın evrenini bu bölgelerde yaşayan 65 yaş ve üzeri 112 birey oluşturmaktadır.  

2.3. Veri Toplama Araçları

Araştırma başlamadan önce ve devam ederken ilgili tüm tezler, kitaplar, meslek alanlarında yapılmış önceki araştırmalar ve konuyla ilgili diğer tezlere ulaşılacak kütüphaneler ve internet ağı ayrıntılı olarak taranmıştır.

Bu araştırmada, veri toplama amacı ile bir anket ve bir ölçek kullanılmıştır. Likert tipli ifadelerin yer aldığı ölçek, ev ziyareti ile yüz yüze görüşme yöntemi ile elde edilmiştir. Veriler araştırmacı tarafından oluşturulan Sosyo-demografik özelliklerin yer aldığı tanımlayıcı anket formu ile depresif belirti düzeyini değerlendirebilmek için Yesevage ve arkadaşları tarafından geliştirilen Geriatrik Depresyon Ölçeği (GDÖ) (16) kullanılarak toplanmıştır.

Tanımlayıcı Anket Formu: Kırsal alandaki yaşlıların sosyo-demografik özelliklerini (cinsiyet, yaş, eğitim durumu, medeni durum, meslek, kimle yasıyor, sosyal güvencesi, geçim durumu, yaşamdan memnuniyet, sağlık algısı, kronik hastalık, ilaç kullanımı, özürlülük) içeren toplam 13 kapalı uçlu sorudan oluşmuştur. 

Geriatrik Depresyon Ölçeği (GDÖ): .

Özgün ad: Geriatric Depression Scale (GDS)(16)

60 yaş üzerindeki, belirgin işitme güçlüğü olmayan ve orta-ağır derece demansı olmayan yaşlı kişilerde depresif belirtilerin düzeyini ve şiddet değişimini ölçer. Ancak somatik yakınmalar ile depresyonla ilgili cinsel işlev ve gelecekten beklenti gibi maddeleri dışarıda bırakır. Kişinin kendisi tarafından doldurulabilir; ancak gerekirse görüşmeci tarafından sorunun okunması ve verilen cevabın da görüşmeci tarafından işaretlenmesi de mümkündür. 30 maddeden oluşur. 1, 5, 7, 9, 15, 19, 21, 28, 29, 30. sorulara verilen Evet yanıtları 0, Hayır yanıtları 1 puan alır. Diğer sorularda ise Evet yanıtı 1 puan, Hayır yanıtı 0 puan alır. Toplam puan 0-30 puan arasında değişir. Ölçeğin Türkçe için duyarlılık ve özgüllük makalesinde kesme puanının 13/14 olarak kabul edildiği belirtilmiştir. Bu kesme puanının üzerinde puan alan bireylerde depresyon bulunma olasılığının yüksek olduğu düşünülebilir(17).

Yaşlılarda depresif belirtilerin tanınması önemlidir. Depresif belirti ölçeği (DBÖ) yaşlılarda, hızlı değerlendirme ile depresif belirtilerin saptanmasında kullanılan kısa bir ölçektir. Bu ölçekle depresyon tanısı koymak değil, depresif belirti varlığını göstermek amaçlanmaktadır. Demans varlığının ayrımı yapılmadan, yaşlılarda kullanılabilen bir ölçektir. DBÖ yalnızca yaşlılarda kullanılan bir ölçektir. Ülkemiz için geçerlilik, güvenilirlik çalışmaları yapılmamıştır. Depresyon tanısı için bir kesim noktası bildirilmemektedir. Yalnızca depresif belirtileri aramaya yönelik bir ölçektir(14).

2.4. Güvenilirlik Analiz Sonuçları

Araştırmada kullanılan anketin güvenilirliği için ölçek maddelerin iç tutarlılığının (homojenliğinin) ölçüsü olan Cronbach Alfa katsayısı kullanılmıştır. Anketin iç tutarlılık katsayısı (Cronbach Alfa) 0,713 bulunmuştur. Bu kullanılan anketin yüksek güvenilirliği olduğunu göstermektedir.

Tablo 1 Güvenlik Analizi Sonucu

Anketimizin güvenilirliğinin sağlanması için aşağıdaki üç soru devre dışı bırakılmıştır.

Kendinizi çoğu zaman mutlu hisseder misiniz?

Gücünüz kuvvetiniz yerinde mi?

Gelecekten ümitli misiniz?

Kolayca karar verebiliyor musunuz?

2.5. Verilerin Analizi

Araştırmada toplanan veriler SPSS for Windows 21.0 paket programı kullanılarak değerlendirilmiştir.

Çalışma kapsamına alınan kırsal alandaki yaşlı bireylerin sosyodemografik özellikleri sayı, yüzde olarak hesaplanmıştır. Geriatrik Depresyon ölçeği puanıyla bağımsız değişkenlerin karşılaştırılmasında bağımsız gruplarda bağımsız örneklem t-testi, tek yönlü varyans(Anova) analizi testi kullanılmıştır.

3. BULGULAR

Araştırmadan elde edilen bulgular aşağıda baslıklar halinde gruplandırılarak sunulmaktadır.

3.1. Katılımcıların Demografik Özelliklerine İlişkin Frekans Bulguları

Tablo 2 Kırsal Alanda Yaşayan Yaşlıların Cinsiyete Göre Dağılımı

Araştırmaya katılan bireylerin %54,5 (61) i kadın, %45,5 (51) i erkeklerden oluşmaktadır (Tablo 1).

Tablo 3 Kırsal Alanda Yaşayan Yaşlıların Eğitim Durumuna Göre Dağılımı

Araştırmaya katılan bireylerin %67,0 (75) ı okuryazar olmadığını, %26,8 (30) i okuryazar olduğunu, %5,4 (6) ü ilkokul okuduğunu, %0,9 (1) u ortaokul okuduğunu belirten bireylerden oluşmaktadır (Tablo 2).

Tablo 4 Kırsal Alanda Yaşayan Yaşlıların Medeni Durumlarına Göre Dağılımı

Araştırmaya katılan bireylerin %0,9 (1) i bekâr, %33,9 (38) u dul, %0,9 (1) u boşanmış, %64,3 (72) ü evli bireylerden oluşmaktadır (Tablo 3).

Tablo 5 Kırsal Alanda Yaşayan Yaşlıların Mesleğe Göre Dağılımı

Araştırmaya katılan bireylerin %53,6 (60) ‘ı ev hanımlığı, %36,6 (41) ‘ı çiftçilik, %9,8 (11) i diğer işlerle uğraşan bireylerden oluşmaktadır (Tablo 4).

Tablo 6 Kırsal Alanda Yaşayan Yaşlıların Kiminle Birlikte Yaşadığına Göre Dağılımı

Araştırmaya katılan bireylerin %8,9 (10) u tek yaşayan, %19,6 (22) sı eşi ile birlikte yaşayan, %22,3 (25) ü çocuğu ile yaşayan, %42,9 (48) u eşi ve çocuğu ile yaşayan, %6,3 (7) ü diğer kişilerle yaşayan bireylerden oluşmaktadır (Tablo 5).

Tablo 7 Kırsal Alanda Yaşayan Yaşlıların Sosyal Güvencelerine Göre Dağılımı

Araştırmaya katılan bireylerin %56,3 (63) ü sosyal güvencesi olan, %43,8 (49) i sosyal güvencesi olmayan bireylerden oluşmaktadır (Tablo 6).

Tablo 8 Kırsal alanda yaşayan yaşlıların geçim durumuna göre dağılımı

Araştırmaya katılan bireylerin %55,4 (62) ü emekli maaşı, %10,7 (12) si çocuklar sayesinde, %1,8 (2) i hayırseverlerin sayesinde, %32,1 (36) i 65 yaş aylığı ile geçinen bireylerden oluşmaktadır (Tablo 7).

Tablo 9 Kırsal Alanda Yaşayan Yaşlıların Yaşamdan Memnuniyetlerine Göre Dağılımı

Araştırmaya katılan bireylerin %4,5 (5) u yaşamlarından çok memnun , %39,3 (44) ü yaşamlarından memnun, %43,8 (49) i yaşamlarının orta derece, %9,8 (11) yaşamlarından memnun olmadıklarını, %2,7 (3) i yaşamlarından hiç memnun olmadıklarını belirten bireylerden oluşmaktadır (Tablo 8).

Tablo 10 Kırsal Alanda Yaşayan Yaşlıların Sağlığı Algılamalarına Göre Dağılımı

Araştırmaya katılan bireylerin %33,9 (38) i sağlığı iyi, %58,0 (65) i sağlığı orta, %8,0 (9) i de sağlığı kötü olduğunu belirten bireylerden oluşmaktadır (Tablo 9).

Tablo 11 Kırsal Alanda Yaşayan Yaşlıların Kronik Hastalıklarına Göre Dağılımı

Araştırmaya katılan bireylerin %43,8 (49) i en az bir hastalığı olan, %26,8 (30) i birden çok hastalığı olan, %29,5 (33) i hiç hastalığı olmayan bireylerden oluşmaktadır (Tablo 10).

Tablo 12 Kırsal alanda yaşayan yaşlıların ilaç kullanımlarına göre dağılımı

Araştırmaya katılan bireylerin %63,4 (71) i kullanıyor, %36,6 (41) sı ilaç kullanmayan bireylerden oluşmaktadır (Tablo 11).

Tablo 13 Kırsal alanda yaşayan yaşlıların özürlülüklerine göre dağılımı

Araştırmaya katılan bireylerin %2,7 (3) ü özürlü olan, %97,3 (109) i özürlü olmayan bireylerden oluşmaktadır (Tablo 12).

3.2. Katılımcıların Kırsal Alanda Yaşayan Yaşlıların Depresyon Düzeyine İlişkin Bulgular

Tablo 14 Cinsiyete Göre Kırsal Alanda Yaşayan Yaşlılardaki Depresyon Seviyelerine İlişkin T-Testi Sonuçları

Kırsal alanda yaşayan yaşlıların cinsiyetlerine göre depresyon seviyeleri arasında istatistiksel olarak bir ilişki vardır (Sig.=0,000<0,05). Başka bir ifade ile araştırmaya katılan bireylerin cinsiyet ile depresiflik seviyeleri arasında bir benzerlik bulunmamaktadır.

Tablo 15 Medeni duruma göre kırsal alanda yaşayan yaşlılardaki depresyon seviyelerine ilişkin tek yönlü varyans analizi (Anova) testi sonuçları

Kırsal alanda yaşayan yaşlıların medeni duruma göre depresyon seviyeleri arasında istatistiksel olarak bir ilişki vardır (Sig.=0,000<0,05). Başka bir ifade ile araştırmaya katılan bireylere ait medeni durumu ile depresiflik seviyeleri arasında bir benzerlik bulunmamaktadır.

Tablo 16 Eğitim Duruma Göre Kırsal Alanda Yaşayan Yaşlılardaki Depresyon Seviyelerine İlişkin Tek Yönlü Varyans Analizi (Anova) Testi Sonuçları

Kırsal alanda yaşayan yaşlıların eğitim duruma göre depresyon seviyeleri arasında istatistiksel olarak bir ilişki vardır (Sig.=0,017<0,05). Başka bir ifade ile araştırmaya katılan bireylere ait eğitim durumu ile depresiflik seviyeleri arasında bir benzerlik bulunmamaktadır.

Tablo 17 Mesleğe Göre Kırsal Alanda Yaşayan Yaşlılardaki Depresyon Seviyelerine İlişkin Tek Yönlü Varyans Analizi (Anova) Testi Sonuçları

Dokümanın Tamamı için tıklayınız...

gayet başarılı