Kalite çemberleri Hakkında Bilgi

( İşletmelerde nasıl uygulanır? - Hangi amaçla kullanılmaktadır? )

Kalite çemberleri, işletmenin sorunlarına çözüm üretmek üzere tamamen gönüllülük esasına dayalı olarak oluşturulan ve düzenli olarak toplanan küçük çalışma gruplarıdır. Toplantılarda sadece kalite ile ilgili sorunlar değil, verimlilik, eğitim, maliyet gibi çeşitli konulara ilişkin sorunlar da ele alınmaktadır.

Bir kalite çemberi, küçük işletmelerde genellikle 4-6, orta ölçekli işletmelerde 6-8, büyük ölçekli işletmelerde ise 8-12 kişiden oluşmaktadır.

Kalite çemberlerinin:

- Yetki ve sorumlulukların artırılarak, çalışanların da yönetime katılımının sağlanması,
- Çalışanların ihtiyaçlarının giderilmesi gibi amaçları bulunmaktadır.

Kalite çemberleri, faaliyetlerinden sorumlu bir lidere; rehberlik, koordinasyon, eğitim ve iletişimi sağlama görevlerinden sorumlu rehbere ve amaç ve politikaları saptama, yönetime rapor sunma ve yönlendirme gibi görevlerden sorumlu yürütme komitesine sahiptir.

Her bir kalite çemberinin bir lideri vardır. Lider, kalite çemberi faaliyetlerinin etkin ve aksaksız yürütülmesi için çaba göstermekte; üyelerin konuşmalara katılma, görüş bildirme gibi konularda aktif rol almasını sağlayacak yöntemlere başvurmaktadır. Lider, kalite çember faaliyetlerinin başarıyla yürütülebilmesi için gereken sorun çözme teknikleri, iletişim, motivasyon ve grup dinamiği gibi konularda eğitimden geçirilmektedir.

Kalite çemberlerinin faaliyetlerini koordine eden ve yöneten kişi olan rehber, yürütme komitesi tarafından seçilmektedir. Rehber, işletme içinden seçilebileceği gibi, işletme dışından da seçilebilmektedir. Ancak, rehberin kalite çemberi faaliyetlerini başarıyla yürütebilmesi için, işletmeyi tanıyan bir kişi olmasında, dolayısıyla işletme içinden seçilmesinde büyük yarar vardır. Rehber, kalite çemberi üyelerinin eğitiminde lidere yardım etmektedir. Ayrıca, grup toplantılarına ait kayıtları tutmakta ve üst yönetime rapor vermektedir.

Yürütme komitesi, işletme içindeki grup sayısına göre şekil almaktadır. Grup sayısının az olduğu işletmelerde tek bir kişi eşgüdüm sağlama görevini üstlenmektedir. Ancak grup sayısının arttığı ve karmaşıklaştığı işletmelerde eşgüdüm sağlama görevi bir komiteye verilmektedir. Bu komite de yürütme komitesi adını almaktadır. Yürütme komitesi; grup liderleri, üst ve orta kademe yönetimi temsilcileri ve rehberlerden meydana gelmekte olup, an az 5, en çok 15 kişiden oluşmaktadır.

Haftada bir kez toplanmak suretiyle yaklaşık 3-4 ay süren kalite çemberleri çalışmalarının uygulama aşamaları aşağıdaki gibidir:

•Grup üyeleri gerekli eğitimden geçer. Bu eğitimlerde beyin fırtınası, veri toplama teknikleri, neden-sonuç analizi gibi sorun çözme teknikleri öğrenilir,
•Grup, üzerinde çalışılacak sorunu kendi kararıyla seçer,
•Sorunla ilgili veriler toplanır ve analiz edilir,
•Soruna yol açan nedenler grup üyeleri tarafından tartışılır. Önemli olarak görülen nedenin çözülmesi için öneriler geliştirilir,
•Gerekli incelemeler ve denemelerden sonra çözüm gerçekten işe yarıyorsa yönetime sunuş yapılır.

Çözüm, yönetim tarafından kabul edilirse uygulamaya geçilir.