HAVA DİRENCİ NEDİR
Hava direnci, hava içerisinde hareket eden cisimlere hava tarafından uygulanan ters yönlü, sürtünmeden kaynaklanan kuvvettir. Hava, herhangi bir cisme her yönden baskı yaparak, değişik yönlerden farklı kuvvetler uygular.
Baskı uygulanan cismin yoğunluğu eğer havanınkinden düşük ise (uçan balonlarda olduğu gibi), bu durumda havanın kaldırma kuvveti nedeniyle cisim yukarı doğru yükselir.
Havanın bu kaldırma kuvvetinden uçaklarda faydalanmaktadır. Özellikle motorsuz uçaklar (planör) havanın kaldırma kuvveti sayesinde havada kalarak uçuşlarını gerçekleştirmektedirler.
Hava direncinden olumlu olarak yararlanan diğer bir araç paraşütlerdir. Hava direnci olmasa paraşüte yeteri kadar hava vurmaz böylece daha hızlı şekilde yere doğru inerdi.
Hava direnci olmasaydı bazı araçlar daha rahat giderek yakıt tüketimini azaltacaktır. Bazı savaş uçakları, özellikle uçak gemilerine inenler yavaşlamak için arkalarında açılan paraşütü kullanır. Hava direnci olmasaydı uçaklarda yön kontrolü olmaz, daha hızlı ve daha kontrolsüz bir şekilde inerdi.
Bazı yelkenli teknelerde de havadan yararlanamayıp hareket edemeyecekti.
Hava direnç kuvveti formülü:
- Bu formül küçük hızlar (0,5 m/s ile 50 m/s arası) için geçerlidir.

Burada;
: Hava direnç kuvveti, biriminde.
: Cismin ve akışkanın özelliklerine bağlı olan sabit, biriminde.
: Cismin hareket doğrultusuna dik olan en büyük kesit (enkesit) alanı, biriminde.
: Cismin hızı, biriminde.
Hava Direncine Günlük Yaşamımızdan Örnekler:
Bir kağıt mendil ile mendil paketini yukarıdan aynı anda bıraktığımızda paket yere daha erken düşer. Kağıt mendil havadaki sürtünmenin etkisiyle yere daha geç düşer.
Havadaki sürtünme kuvveti pakete de etki etmektedir. Ancak havadaki sürtünme kâğıt mendili paketten daha çok etkiler. Havadaki sürtünmeye hava direnci denir.
Hava direnci cisimlerin hareket yönünün tersi yöndedir. Bu nedenle cisimlerin hareketini yavaşlatır. Hava direnci temas gerektiren bir kuvvettir. Hava direnci cisimlerin hareket yönünün tersi yöndedir.Bu nedenle cisimlerin hareketini yavaşlatır.Hava direnci temas gerektiren bir kuvvettir. Bir cismin hızı arttıkça hava direnci de artar. Bisikletle ne kadar hızlı gidersek yüzümüzde hava direncini o kadar çok hissederiz. Hızlı giden bir otomobil bisiklete göre, bir jet uçağı da otomobile göre daha çok hava direnciyle karşılaşır. Otomobil ve uçaklar hava direncini azaltacak şekilde tasarlanır. Ön tarafı ve tavanı yüksek bir araba hava direncinden daha çok etkilenir.
Paraşütler kâğıt mendil gibi hava direncinden çok etkilenir. Bu nedenle yere yavaş yavaş iner. Böylece insanların yere hızlı düşerek yaralanmaları önlenmiş olur. Bazı jet uçaklarında kısa pistlere inerken durmalarını kolaylaştırmak için paraşüt kullanılır. Kuşların vücut yapıları havada daha rahat hareket etmelerini sağlar. Kuşlar bu yapıları sayesinde hava direncinden fazla etkilenmezler. |