Voleybol Oyununda Hakemler ve Görevleri

Voleybol maçında toplam 4 hakem görev alır bunlar:

1. Baş Hakem.
2. Yardımcı Hakem.
3. Yazıcı Hakem.
4. Çizgi Hakemleri

Görevleri:

1-Baş Hakem:

1. Oyun sahasının koşullarını,topu ve diğer malzemeleri denetler.
2. Takım kaptanlarıyla birlikte kura atışı yapar.
3. Takımların ısınmalarını kontrol eder.

Maç esnasında aşağıdaki konularda sadece baş hakem yetkilidir:

• Takımlara uyarıda bulunmak.
• Hatalı davranış ve geciktirmelere yaptırım uygulamak.

Aşağıdaki hususlara karar vermek:

• Servis kullanan oyuncunun ve perdeleme dahil servis kullanan takımın pozisyon hatalarına,
• Topla oynanırken yapılan hatalara,
• Filenin üst kısmı ile file üst kenar seviyesi üzerindeki hatalara,
• Liberonun hücum vuruşuna veya geri hat oyuncularının hatalı hücum vuruşlarına,
• Bir oyuncunun, ön bölgede bulunan bir Liberonun parmak pasından gelen topa yaptığı hücum vuruşuna,
• File altı boşluğundan geçen topa.

Maçın sonunda müsabaka cetvelini kontrol eder ve imzalar.

2-Yardımcı Hakem:

Her setin başlangıcında,netice setindeki oyun alanı değişiminden sonra ve her gerektiğinde,oyun alanındaki oyuncuların fiili pozisyonlarının pozisyon kağıtlarındaki kayıtlara uygunluğunu denetler.
Maç esnasında yardımcı hakem aşağıdaki hallerde karar verir, düdük çalar ve işaret eder:

1. Rakibin oyun alanına ve file altındaki boşluğa girilmesine,
2. Servis karşılayan takımın pozisyon hatalarına,
3. Filenin alt kısmına veya oyun alanın kendi tarafındaki antene hatalı temasa,
4. Bir geri hat oyuncusu tarafından tamamlanmış bir bloğa veya Liberonun blok, teşebbüsüne,
5. Baş hakemin teması görebilecek pozisyonu olmadığı zamanlarda,topun yabancı cisme ve zemine temasına,
6. Maçın sonunda müsabaka cetvelini imzalar.

3-Yazıcı Hakem:

1. Kazanılan sayıları kaydeder ve skorbordun doğru sayıyı göstermesini sağlar,
2. Her takımın servis kullanma sırasını kontrol eder ve herhangi bir yanlışlığı servis atışından hemen sonra hakemlere bildirir,
3. Adetlerini kontrol etmek suretiyle mola ve oyuncu değişikliklerini kaydeder ve yardımcı hakeme bilgi verir,
4. Bir duraklama talebinin kurallara uygun olmaması halinde,durumu hakemlere bildirir,
5. Setlerin bitimini,her Teknik Mola’nın başlangıcını ve bitişini ve netice setinde 8’inci sayının kaydedildiğini hakemlere bildirir,
6. Yaptırımları kaydeder,
7. İstisnai oyuncu değişiklikleri ,iyileşme süresi,uzatılmış duraklamalar,harici müdahale gibi diğer tüm olayları ,yardımcı hakemin direktifleri doğrultusunda
   Kaydeder.

Maç sonunda yazı hakemi;

1. Nihai neticeyi kaydeder.
2. Bir itiraz olması halinde,baş hakemin müsaadesiyle müsabaka cetveline itiraz edilen olay hakkında bir beyan yazar veya takım kaptanının yazmasına müsaade eder.
3. Müsabaka cetvelini imzaladıktan sonra takım kaptanlarının ve daha sonra da hakemlerin imzalarını alır.

4-Çizgi Hakemleri:

1. Kendi çizgilerine yakın düşen dahil veya hariç topları,
2. Hariç toplarda topu karşılayan takımın topa temaslarını,
3. Antenlere temas eden topu,servis atışında geçiş boşluğunun dışından fileyi geçen topu,vs.,
4. Servis atışı esnasında ayağı/ayakları oyun alanının dışına basan herhangi bir oyuncuyu (servis kullanan hariç)
5. Servis kullanan oyuncunun ayak hatalarını,
6. Herhangi bir oyuncunun topla oynama hareketi esnasında veya oyuna müdahale ederek,oyun alanının kendi tarafındaki antenle temasını,
7. Rakip oyun alanına doğru geçiş boşluğu dışından fileyi geçen veya oyun alanının kendi tarafındaki antene temas eden topu.

Baş hakemin talebi üzerine bir çizgi hakemi işaretini tekrarlamalıdır.

Voleybol Oyununda Hakemlerle İlgili Daha Ayrıntılı Bilgi İsterseniz;

Voleybol maçında toplam 4 hakem görev alır bunlar: Baş Hakem, Yardımcı Hakem, Yazıcı Hakem ve Çizgi Hakemleridir. Voleybol prosedürleri, hakemlerin duruş yerleri ve sorumluluklarını inceleyelim.

PROSEDÜRLER

1- Maç esnasında sadece baş ve yardımcı hakemler düdük çalabilir ;
2- Rally’yi başlatan servis atışı için işareti baş hakem verir,
3- Bir hata yapıldığından emin olmaları ve hatanın nevini teşhis etmeleri halinde baş ve yardımcı hakemler rally’nin sona erdiğini işaret ederler.
4- Top oyun dışındayken baş ve yardımcı hakemler bir takımın talebini kabul veya red ettiklerini belirtmek için düdük çalabilirler.
5- Hakem, rally’nin sona erdiğini işaret eden düdüğü çaldıktan hemen sonra resmi el işaretleriyle aşağıdaki hususları belirtmek zorundadır.

5a-Eğer hata için düdüğü baş hakem çalarsa,şunları gösterecektir :
a) Servis kullanacak takım,
b) Hatanın nevi,
c) Hatalı oyuncu (eğer gerekirse) Yardımcı hakem baş hakemin el işaretlerini tekrarlayarak onu takip eder.

5b-Eğer hata için düdüğü yardımcı hakem çalmışsa şunları gösterecektir:
a) Hatanın nevi,
b) Hatalı oyuncu (eğer gerekirse)
c) Baş hakemin el işaretini takip ederek, servis kullanacak takım. Bu durumda baş hakem hatanın nevini ve hatalı oyuncuyu kesinlikle göstermez,sadece servis kullanacak takımı gösterir.

5c-Çift hata olması halinde her iki hakem de şunları gösterir:
a) Hatanın nevi
b) Hatalı oyuncu (eğer gerekirse)
c) Baş hakemin yönlendirmesiyle servis kullanacak takım.

BAŞ HAKEM

Duruş Yeri:
Baş hakem filenin bir ucuna yerleştirilmiş hakem sandalyesinde oturarak veya ayakta durarak görevlerini yerine getirir.Bakış hizası, file üst kenar seviyesinin yaklaşık 50cm yukarısında olmalıdır.
Maç esnasında baş hakemin kararları kesindir. Baş hakem,hataya düstüklerini fark ettiği takdirde hakem grubunun diğer mensublarının kararlarını geçersiz saymaya yetkilidir.
Baş hakem vazifesini doğru yapmayan hakem grubu mensubunu değiştirebilir.
Baş hakem aynı zamanda top toplayıcıların,yer silicilerin,paspasçıların çalışmalarını da kontrol eder.
Baş hakem,kurallarda belirtilmemiş olanlarda dahil olmak üzere oyuna ilişkin her türlü konuda karar verme yetkisine sahiptir.
Baş hakem,kararları hakkında herhangi bir tartışmaya müsaade etmemelidir.
Bununla birlikte, oyundaki kaptanın talebi üzerine,kararlarına esas teşkil eden kuralların uygulaması veya yorumu konusunda açıklama yapacaktır.
Eğer oyundaki kaptan baş hakemin açıklamasını kabullenmez ve kararına itiraz etmek isterse,derhal bu itirazı maçın sonunda kayda geçirme haklını saklı tuttuğunu açıklamalıdır.Baş hakemin, oyundaki kaptanın bu hakkına müsaade etmesi gerekir.
Baş hakem maç öncesinde ve esnasında oyun sahasının donatımının ve koşullarının oyun gereksinimlerini karşılayıp karşılamadığını belirlemekten sorumludur.

Sorumlulukları:

Maçtan önce baş hakem :
1-Oyun sahasının koşullarını,topu ve diğer malzemeleri denetler
2-Takım kaptanlarıyla birlikte kura atışı yapar,
3-Takımların ısınmalarını kontrol eder.

Maç esnasında aşağıdaki konularda sadece baş hakem yetkilidir:
-Takımlara uyarıda bulunmak
-Hatalı davranış ve geciktirmelere yaptırım uygulamak.

Aşağıdaki hususlara karar vermek:
a) Servis kullanan oyuncunun ve perdeleme dahil servis kullanan takımın pozisyon hatalarına,
b) Topla oynanırken yapılan hatalara,
c) Filenin üst kısmı ile file üst kenar seviyesi üzerindeki hatalara,
d) Liberonun hücum vuruşuna veya geri hat oyuncularının hatalı hücum vuruşlarına,
e) Bir oyuncunun, ön bölgede bulunan bir Liberonun parmak pasından gelen topa yaptığı hücum vuruşuna,
f) File altı boşluğundan geçen topa.

Maçın sonunda müsabaka cetvelini kontrol eder ve imzalar.

YARDIMCI HAKEM

Duruş Yeri:
Yardımcı hakem,baş hakemin karşı tarafındaki direğin yakınında ve onunla yüz yüze gelecek şekilde,oyun alanının dışında,ayakta görevlerini yerine getirir.

Yetkileri:
Yardımcı hakem baş hakemin yardımcısıdır. Ancak kendi görev sahasına giren yetkileri de vardır.
Baş hakemin görevine devam etmesi imkansız hale gelirse,yardımcı hakem onun görevini devralmaya yetkilidir.
Yardımcı hakem yetki çerçevesi dışındaki hatalara düdük çalmadan işaret edebilir,ancak bunlar için baş hakeme ısrar edemez.
Yardımcı hakem yazı hakeminin çalışmasını kontrol eder.
Yardımcı hakem takımların oturma sıralarındaki takım mensuplarının hareketlerini kontrol eder ve bunların hatalı davranışlarını baş hakeme bildirir,
Yardımcı hakem ısınma sahasındaki oyuncuların hareketlerini kontrol eder,
Yardımcı hakem duraklamalar için müsaade verir,sürelerini denetler ve kurallara uygun olmayan talepleri reddeder,
Yardımcı hakem her takımın kullandığım mola ve oyuncu değişikliği adetini kontrol eder ve 2. mola ile 5. ve 6. oyuncu değişikliklerini baş hakem ve ilgili koça bildirir,
Bir oyuncunun sakatlanması halinde yardımcı hakem istisnai oyuncu değişikliğine müsaade eder veya oyuncuya 3 dakikalık iyileşme süresi tanır,
Yardımcı hakem başta ön bölge olmak üzere zeminin durumunu kontrol eder.Ayrıca maç esnasında topların kurallara uygun olup/olmadığını denetler.
Yardımcı hakem ceza sahasındaki takım mensuplarının hareketlerini denetler ve bunların hatalı davranışlarını baş hakeme bildirir.

Sorumlulukları:

Her setin başlangıcında,netice setindeki oyun alanı değişiminden sonra ve her gerektiğinde,oyun alanındaki oyuncuların fiili pozisyonlarının pozisyon kağıtlarındaki kayıtlara uygunluğunu denetler.
Maç esnasında yardımcı hakem aşağıdaki hallerde karar verir,düdük çalar ve işaret eder:
1- Rakibin oyun alanına ve file altındaki boşluğa girilmesine,
2- Servis karşılayan takımın pozisyon hatalarına
3- Filenin alt kısmına veya oyun alanın kendi tarafındaki antene hatalı temasa,
4- Bir geri hat oyuncusu tarafından tamamlanmış bir bloğa veya Liberonun blok teşebbüsüne,
5- Baş hakemin teması görebilecek pozisyonu olmadığı zamanlarda,topun yabancı cisme ve zemine temasına,

Maçın sonunda müsabaka cetvelini imzalar.

YAZICI HAKEMİ

Duruş Yeri
Yazı hakemi,baş hakemin karşısında ve onunla yüz yüze gelecek şekilde,yazı hakemi masasında oturarak görevini yerine getirir.

Sorumlulukları:
Yazı hakemi yardımcı hakemle işbirliği yaparak,kurallara uygun şekilde müsabaka cetvelini tutar.
Yazı hakemi,kendi sorumlulukları içinde hakemlere işaret vermek için zil yahut başka bir sesli aygıt kullanır.

Maçtan önce ve setten sonra yazı hakemi :
1- Yürürlülükteki usullere uygun şekilde maça ve takımlara ilişkin verileri kaydeder ve takım kaptanlarıyla koçların imzalarını alır.
2- Pozisyon kağıdından her takımın başlangıç dizilişini kaydeder.
Yazı hakemi pozisyon kağıtlarını zamanında alamadığı takdirde,bu durumu hemen yardımcı hakeme bildirir,
3- Libero oyuncusunun numarasını ve adını kaydeder.

Maç boyunca yazı hakemi :
1- Kazanılan sayıları kaydeder ve skorbordun doğru sayıyı göstermesini sağlar,
2- Her takımın servis kullanma sırasını kontrol eder ve herhangi bir yanlışlığı servis atışından hemen sonra hakemlere bildirir,
3- Adetlerini kontrol etmek suretiyle mola ve oyuncu değişikliklerini kaydeder ve yardımcı hakeme bilgi verir,
4- Bir duraklama talebinin kurallara uygun olmaması halinde,durumu hakemlere bildirir.
5- Setlerin bitimini,her Teknik Mola’nın başlangıcını ve bitişini ve netice setinde 8’inci sayının kaydedildiğini hakemlere bildirir,
6- Yaptırımları kaydeder,
7- İstisnai oyuncu değişiklikleri ,iyileşme süresi,uzatılmış duraklamalar,harici müdahale gibi diğer tüm olayları ,yardımcı hakemin direktifleri doğrultusunda
Kaydeder.

Maç sonunda yazı hakemi:

1- Nihai neticeyi kaydeder,
2- Bir itiraz olması halinde,baş hakemin müsaadesiyle müsabaka cetveline itiraz edilen olay hakkında bir beyan yazar veya takım kaptanının yazmasına müsaade eder.
3- Müsabaka cetvelini imzaladıktan sonra takım kaptanlarının ve daha sonra da hakemlerin imzalarını alır.

ÇİZGİ HAKEMLERİ

Duruş Yeri:

Eğer sadece iki çizgi hakemi kullanılıyorsa,oyun alanının,baş ve yardımcı hakemlerin sağ elleri tarafındaki köşelerinde ve bu köşelerden 1 ve 2 metre uzaklıkta dururlar.
Her biri kendi tarafındaki hem dip,hem de yan çizgiyi kontrol eder.

FIVB Dünya ve Resmi müsabakalarında dört çizgi hakemi bulunması zorunludur.

Bu çizgi hakemleri,serbest bölgede,oyun alanının her kösesinde 1 ve 3 metre uzaklıkta,kontrol ettikleri çizginin varsayılan uzantısı üzerinde, ayakta dururlar.

Sorumlulukları:
Çizgi hakemleri 40*40cm’lik bayrağı kullanarak,aşağıda belirtilen hususları işaret etmek suretiyle,görevlerini yerine getirirler:
1- Kendi çizgilerine yakın düşen “dahil” veya “hariç” topları,
2- Hariç toplarda topu karşılayan takımın topa temaslarını,
3- Antenlere temas eden topu,servis atışında geçiş boşluğunun dışından fileyi geçen topu,vs.,
4- Servis atışı esnasında ayağı/ayakları oyun alanının dışına basan herhangi bir oyuncuyu (servis kullanan hariç)
5- Servis kullanan oyuncunun ayak hatalarını
6- Herhangi bir oyuncunun topla oynama hareketi esnasında veya oyuna müdahale ederek,oyun alanının kendi tarafındaki antenle temasını,
7- Rakip oyun alanına doğru geçiş boşluğu dışından fileyi geçen veya oyun alanının kendi tarafındaki antene temas eden topu.