Yazılım Mühendisliği Nedir?

TANIM

Bankacılık, otomotiv, telekomünikasyon vb. sektörler olmak üzere her alanda kullanılan bilgisayar sistemlerinin, yazılım tasarımını hazırlayan ve sisteme entegre edip uygulamasını yapan kişidir.

GÖREVLER

* Hazırlanacak yazılım ile ilgili müşteri ilişkilerini kurar,

* Müşterilerden aldığı bilgiler doğrultusunda analiz yapar,

* Tasarım yapar,

* Program yazar,

* Programı test eder,

* Yazdığı programda eksiklik varsa düzeltir,

* Yazılımı sorunsuz şekilde çalışır hale getirdikten sonra, gerekli durumlarda kullanım yönergesini hazırlayarak, kullanıcıların eğitilmesini sağlar,

* Mesleği ile ilgili gelişmeleri takip eder.

Yazılım Mühendisliği Hakkında Bilgi

Günümüzde yazılım sistemleri, bankacılıktan otomotiv sanayisine, sağlık bilgi sistemlerinden şirket yönetimine, telekomünikasyon sistemlerinden hava taşımacılığına, çok geniş alanlarda kullanılan bilgisayar sistemlerinin çok önemli ve kritik bir parçasını oluşturuyor. Yazılım Mühendisliği 1968 yılında NATO tarafından gerçekleştirilen bir konferans esnasında ortaya çıkan yeni bir kavram ve yeni bir mühendislik alanı olup, yazılım sistemlerinin mühendislik prensipleri çerçevesinde tasarımı, üretimi ve işletilmesini hedeflemektedir. Bilgisayar sistemleri artık günlük hayatın her alanında yoğun ve etkin bir şekilde kullanılmakta olduğundan, Yazılım Mühendisliği tüm disiplinlerde uygulamaları olan bir alan. 

Yazılımın günümüzde hızla artan önemi, tüm dünyada yazılım mühendisliği disiplinindeki çalışmaların yoğunlaşmasına neden olmuştur. Yazılım mühendisliği disiplini 1968 yıllarından bu yana oldukça gelişme kaydetmiş; yazılım geliştirme metodolojileri, programlama paradigmaları, programlama dilleri ve çeşitli araçların geliştirilmesiyle hayli ilerleme sarfetmiştir. Bu gelişime , IEEE(IEEE Computer Society) ve ACM (Association for Computing Machinery) gibi mesleki kuruluşların önemli etkisi olmuştur. Ayrıca bu kuruluşlar son yıllarda, yazılım mühendisliği çekirdek bilgisinin tanımlanması ve bu bilgilerle uyumlu yazılım mühendisliği eğitim programlarının geliştirilmesine yönelik çalışmalar da yapmaktadır. Bu bağlamda, diğer mühendislik dallarında olduğu gibi yazılım mühendisliği için de ayrı eğitim programlarının oluşturulması gündeme gelmiştir. Yazılım mühendisliği disiplinin olgunlaşma sürecinde yazılım mühendisliği eğitimi özel bir önem kazanmıştır. Özel bir önem kazanan bu eğitim programı için özel projelere başlanmıştır. Genelde kısaltılmış adlarıyla karşımıza çıkabilecek olan bu projeler; 

SWEBOK(Software Engineering Body of Knowledge) : Yazılım mühendisliği çekirdek bilgisinin tanımlanması. 
SWCEPP(Software Engineering Code of Ethics and Professional Practice) : Yazılım mühendisliği etiklerinin tanımlanması. 
SWEEP (Software Engineering Education Project) : SWEBOK ile uyumlu olarak örnek bir eğitim programı tanımlanması, olarak sıralanmaktadır. 

Bu projeler sıralandıktan sonra birlikte çalışan IEEE ve ACM yazılım mühendisliği eğitimlerinin mufredatını tanımlamaya yönelik bir dizi çalımalar yapmış ve bu konu için araştırmalar yapması, gereklilikleri belirlemesi için bir kurul kurmuştur. Bu kurulun yaptığı araştırmalar ve ulaştığı bulgular neticesinde bir yazılım mühendisliği eğitminin müfredat açısından amaçları dolayısıyla bir bireye kazandırması amaçlanan yetenekler; 

- Kullanıcı ihtiyaçlarını analiz ederek, uygun çözümlere tasarlayabilmek, 
- Kullanıcının belirlediği fakat genelde sürtüşmelere yol açan zaman, maliyet, kullanılabilirlik noktalarında uzlaşma sağlayabilmek, 
- Mühendislik yaklaşımlarını kullanarken etik, sosyal, yasal ve ekonomik ilgileri bütünleştirecek uygun çözümler tasarlamak. 
- Yazılım tasarımı, geliştirilmesi, gerçekleştirimi ve doğrulanması için bir temel sağlayan mevcut teorileri, modelleri ve teknikleri anlamak ve uygulayabilmek. 
- Yazılım geliştirme ortamında etkin olarak çalışmak, gerekli olduğunda liderlik yapabilmek ve kullanıcılarla iyi iletişim kurabilmek bir diğer deyişle proje yönetimi becerisi. 
- İlgili alanlardaki gelişmeleri takip edip, uygulayabilmek 

şeklinde sıralanmıştır. Sonuç olarak, amaçlardan da anlaşılacağı üzere Yazılım Mühendisliği eğitiminde teknik bilgi ve beceriler yanında hukuki kavramlar, etik değerler, takım çalışması,proje yönetimi gibi soyut fakat önemli olan kavramların da kişiye kazandırılması amaçlanmıştır. 

Kurulun belirledği amaçlar doğrultusunda belirlenen Yazılım Mühendisliği Eğitimi Bilgi Alanlarını geniş bir çeerçevede inceleyelim; 

Temel Bilgiler 

Yazılım mühendisliğinin temelleri, yazılım mühendisliğinin ürettiği ürünlerin niteliklerini anlatan teorik ve bilimsel , matematiksel temellerden ve öngörülebilir sonuçlar üreten ana ilkelerden oluşur. Buradaki ana nokta, kaynakları belirlenmiş bir amaca dönüştürmek için mühendislik tasarımı ve mühendislik biliminin uygulanarak en uygun modellemenin yapılabilmesidir. 

Profesyonel Uygulama 

Teknik beceri gelişiminden çok düşünce gelişimini hedefleyen profesyonel uygulama, yazılım mühendislerinin, profesyonel ve etiğe uygun olarak uygulamam yapabilmeleri için sahip olmaları gereken bilgi, beceri ve davranışlarla ilgilidir. 

İhtiyaçları Belirleme 

Kullanıcı ihtiyaçlarını mevcut teknolojilerle en uyumlu biçimde bağdaştırarak çözüm tasarlayabilme. 

Yazılım Tasarım 

Adından da anlaşılacağı üzere teknikler, stratejiler, gösterimler ve desenlerle ilgilidir. Tasarım, kaynaklar, performans, güvenilirlik ve güvenlik gibi kısıtlamalar gözönüne alınarak işlevsel gereksinimlere uygun olmalıdır. Ayrıca, yazılım bileşenleri arasındaki içsel arayüzler, mimari tasarım, veri tasarımı, kullanıcı arayüzü tasarımı, tasarım araçları ve tasarımın değerlendirilmesi de bu alanın kapsamındadır. 

Yazılım Oluşturma 

Tasarımı belirlenmiş yazılımın dökümantasyonu aşamasıdır. İşleyiş, teknik vs. açısından bilgileri içerir. 

Yazılım Gelişimi 

Yazılımın kullanıma başlanmasından sonra yazılımın desteklenmesi sürecini kapsar. Yazılımın eksiklerinin giderilmesi, test edilmesi,iyileştirilmesi gibi aşamaları içeren bu aşama maliyet gerektiren önemli bir aşamadır. 

Yazılım Kalitesi 

Yazılımın kalite nitelikleri, kullanılabilirlik, güvenilebilirlik, güvenlik, bakıma uygunluk, esneklik, etkinlik ve performans gibi kriterleri kapsamaktadır. 

Yazılım Yönetimi 

Yazılımın kullanımından sonra etkin bir şekilde devam edebilmesi, varlığını sürdürebilmesi için uygulama alanındaki tüm aşamaların izlenmesi ve kontrol edilmesini kapsar. Yazılım geliştirme projelerinin başarısı, farklı kollardaki işlerin koordinasyonu, yazılım versiyonlarının bakımı, kaynakların gerekli oldukları zaman var olabilmesi, projedeki işlerin uygun olarak bölünebilmesi, iletişimin kolaylaşması için kritik önemdedir. 

Yazılım mühendisliğinin gerektirdiği nitelikler olarak belirtebileceğimiz bu tanımlar ülkemizde de yer alan lisans ve yüksek lisans yazılım mühendisliği eğitimlerinde müfredatın belirlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır.

Yazılımı Mühendisliğini, Bilgisayar Mühendisliğinden ayıran şey nedir?

Genel anlamda Bilgisayar, “Yazılım” ve “Donanım”  niteliklerinden oluşur. (Kendi içerisinde ağ teknolojileri, bulut sistemi vs. şeklinde ayrılır. ) Bilgisayar Mühendisi olarak adlandırdığımız kişi, eğitim hayatı boyunca bu iki niteliğin eğitimini alırlar.

Günümüzde geliştirilen yazılımlar küçük çaplı projeler olmaktan çıkmıştır. Bir disiplin altında yazılım geliştirilmeye ihtiyaç duyulmuştur. Yıllar sürecek kompleks projelerin geliştirilmesi, sisteme entegre edilmesi ve yönetilmesi ihtiyacı ortaya çıkınca bunları bir disiplin altında geliştirmek istenildiği için yazılım mühendisliği bilim dalı oluşturulmuştur. Dolayısıyla bu bölümde lisans eğitimi sürecinde yazılım geliştirme üzerine dersler verilmektedir.

kaynaklar: csharpnedir.com, fizikist.com, dersimiz.com