Temettü' kâr etmek anlamına gelen Arapça bir kelimedir. Temettüat ise; karlar, kazançlar demektir. Tanzimat devrinde, daha önceleri değişik adlarla alınan örfi vergilerin yerine tek bir vergi olarak koyulan temettüat vergisi; tüccar, esnaf, köylü, şehirli hane reislerinin yıllık kazançları üzerinden alınan vergidir. Hane reislerinin gelirlerini tespiti maksadıyla yapılan temettüat tahrirlerinin kaydedildiği defterlere de Temettüat Defterleri denir. Bu defterler 1840'lı yıllarda yapılan genel bir tahririn sonuçlarıdır. Özellikle XIX. yüzyıl ortalan Osmanlı sosyo-ekonomik tarihi açısından çok mühim bilgiler ihtiva eden bu defterler, XV.-XVI. yüzyıl Osmanlı klasik dönemi tahrir defterlerinden çıkarılacak bilgilerden çok daha fazlasını içermesine rağmen, üzerinde Türkiye'de yeterince çalışma yapılmamış; yapılanlar ise istatistiksel bilgiler ifade etmekten öte geçememiştir. Başbakanlık Osmanlı Arşivi'ndeki bu önemli kaynaklar daha etkili bir şekilde kullanıldığında XIX. yüzyıl Osmanlı sosyo-ekonomik tarihi

Dokümanın Tamamı için tıklayınız...