Trigonometri Cetvelinin Kullanım Alanları Nelerdir?
Trigonometri sözcüğü, Yunanca üçgen (trigon) ve ölçüm (metrio) sözcüklerinin birleşmesinden oluşmuştur. Üçgenlerin kenarları ile açıları arasındaki ilişkileri oluşturmak amacıyla kullanılır. Mısırlılar ve Babilliler, arazi ölçümlerinde, yapılarda, astronomide ve güneş saatinde trigonometriden yararlanmışlardır. Trigonometri birçok fen biliminde, matematiğin diğer alanlarında ve çeşitli sanatlarda yaygın bir biçimde günümüzde de kullanılmaktadır.
Trigonometri Cetveli:
Trigonometrik oranların kullanıldığı alanlar:
İnşaat Mühendisliğinde,
Coğrafyada,
Uçak Mühendisliğinde,
Uzay Bilimlerinde,
Jeofizikte,
Kristalografide,
Ekonomide,
Elektrik mühendisliğinde,
Elektronikte,
Jeodezide,
Makine mühendisliğinde,
Meteorolojide,
Oşinografide (okyanus bilimi),
Farmakolojide (eczacılık),
Optikte,
Fonetikte,
Olasılık kuramında,
Psikolojide,
Sismolojide,
Uydu Yayınlarında,
trigonometrik oranlar etkin bir şekilde kullanılmaktadır.
Birçok kişi tarafından sadece matematikte hesaplama olarak görülen trigonometri, uygulamaları astronomide görülmekle beraber fizik, meteoroloji, uçak yapımı ve uçakların yol alışları... gibi birçok alanda kullanılmaktadır. trigonometrinin sadece matemetikle sınırlı olmadığı, birçok alanın, yapının temelini ve hatta yaşamımızı oluşturduğunu göstermektir. Günümüzde dünya harikaları arasında sıralanan Mısır Piramitleri, Pisa Kulesi gibi yapılarda ve ayrıca; merdiyenler ve uzay hesaplamalarında da birçok kullanım alanı vardır.
Trigonometrinin Geçmişden Günümüze Geldiği Nokta
17. yy da cebirsel gösterimlerle matematiğe giren Trigonometrinin kökeni oldukça eskidir. İ.Ö 2000 li 3000 li yıllarda hesaplamalarda kullanılmaya başlanmştır. Örneğin; Mezopotamya'da Babilliler, daireyi astronomi bilimi ile ilgili olarak 60 'a bölmüşler bir yılda 360 gün olduğunu hesaplamışlardır. Mevsimlerin tekrarı da bu period içinde gerçekleşir.
Eski Mısır 'da da trigonometri astronomi (güneş saati) ve arazi hesaplamalarında (haritacılık) rol oynamıştır. Ahmes papirüsünde (İ.Ö 1550) piramitlerin ölçümüyle ilgili beş problemin çözümünde kullanılmış fakat adı trigonometri olarak ifade edilmemiştir.
İlk çağlarda yapılan çalışmalarda;
Yunan bilgini Astronom Hipparchus bir kiriş cetveli kullanmıştır. Menelaos Küresel Trigonometri alanında Hipparchus 'un çalışmalarını genişletmiştir. İskenderiyeli Ptolémee 'nin büyük eseri ALMAGEST 'te yaptığı çalışmaları yazmıştır.
Anaximander 'in (İ.Ö 575) i güneş saatini Isparta 'da yaptığı söylenir.
Thales (İ.Ö 650 - Söke-Milet) ölçümlerinde trigonometriden yararlanmıştır.
Yunanlılar hesaplamalarda kirişden yararlanıyorlardı. Hintliler bunun yerine (sinüs) kullanmışlardır. Sinüs kelimesi, sanskritçe kelimenin arapçaya yanlış tercümesi ve daha sonra 12. yy. da Tivolili Plato tarafından latinceye aynen çevrilmesi sonucu oluşmuştur. Cosinüs ise 15. yy ortalarında kullanır hale gelmiştir.
9. yy da Arap bilgin El Battani, batıya sinüsü tanıtmış, tanjant, kotanjant fonksiyonlarını ve küresel üçgendeki kosinüs teoremini bulmuştur. 9. yy da aynı şekilde Ebulvefa, tanjant cetvelini hazırlamıştır.
13. yy da trigonometri İranlı bilgin Nasiriddin-i Tusi ile bir bilim dalı haline gelir. 15. yy da bu çalışmaları benzer olarak Regiomonatus yapmaya başlar.
Fransız matematikçi Viete küresel üçgendeki bilgileri kutupsal üçgene uygulamış ve sin, cos yı ifade etmiştir.
17. yy da logaritmanın icadı ile hesaplamalar kolaylaşır.
18. yy da Euler Trigonometri formüllerinin yazılış ve kuruluşuna katkı yapar. Örneğin; Üçgenin kenarlarının a , b , c ile ; açılarının A , B , C ile gösterilişi ona aittir.
Daha sonraları Lambert, Lagrange, Gauss, Bessel ve bir çok bilim adamı önemli katkılarda bulunurlar. |
