Metal - Ametal - Yarı Metal - Soygazların Kullanım Alanları
Metallerin Kullanım Alanları
Hafif olan metal alüminyum (Al) hafif olmasından dolayı havacılık sektöründe kullanıma uygundur. Demir çelik sanayisinde beyaz eşya üretimi, havacılık uçak, denizcilik gemi yapımına kadar geniş bir alanda ihtiyaç duyularak kullanılmaktadır.
Bakır: İletkenlik bakımından diğerlerinden daha çok özelliği sahip olan ve büyük sektörlerde kullanılır. Elektrik ve elektronik sanayi, inşaat, kimya, kuyumculuk, ulaşım, eşyalarda kullanılmaktadır.
Demir: Ülkemizde en çok kullanılan metallerden birisidir üretim aşamasında bir çok alanda kullanılmaktadır. Araba, telefon, televizyon, eşyalar, inşaat, sanayi gibi bir çok örnek verilebilir.
Vanadyum: En çok otomobil sanayisinde kullanılan ürünler arasında yer almaktadır. Uzay araçlarında ve dayanıklılık özelliği ile tüketimi az olmaktadır.
Nikel: Günlük hayatımızda karşımıza çıkmaktadır kullanıldığı alanlar bıçak, çekiç, pense, çatal, hastane aletleri gibi ürünlerde genellikle kullanılmaktadır.
Altın: Dünya genelinde en değerli metaller arasında olmaktadır. Elektrik elektronik alanlarda, diş hekimliği, madalya ve resmi paralarda kullanılmaktadı. Uzay sanayisinde uydularda kullanılır.
Gümüş: Kullanım alanları geniş olan metal parçalardan birisidir. Fotoğraf sanayi, elektronik aletler, süs eşyaları, takılar, dişcilik, bilgisayar, telefon gibi aletlerde kullanılmaktadır.
Bor: Geleceğin yakıtı olarak bilinir ve yüksek derecede enerji kaynaklıdır. Cam sanayi, seramik sanayi, tarım, nükleer enerjilerde, temizlik alanında diğerlerinden daha çok kullanılmaktadır.
Ametallerin Kullanım Alanları
Elektrik ve ısı enerjisi iyi iletmeyen maddelerdir. Günümüzde daha çok temizlik malzemesi olarak kullanılmaktadır. Yüzme havuzundaki bakterilerin arındırılması, kirlerin temizlenmesi, içme sularının arındırılması, tarımcılıkta yabani otların çıkmaması, hidroklorik yapımında, banyo temizliğinde kullanılmaktadır. Bunlar oda sıcaklığı ortamında katı, sıvı, gaz halde bulunabilirler. Ametallere örnek azot,oksijen,helyum,klor gibi elementlerdir. Bunlar oda sıcaklığında gaz halinde bulunmaktadır.
Günlük kullanım alanları şöyledir:
Kirlerin çözülmesinde,
Yüzme havuzların mikroplardan arındırılmasında,
Tuvalet ve lavabo temizliğinde,
Hidroklorik asit yapımında,
Antiseptik, dezenfektan ilaç yapımında,
İçme suların mikroplardan arındırılmasında,
Yabani otların temizlenmesinde,
Tuzruhu yapımında kullanılmaktadır.
Ametaller sayesinde çevremizde mikroplardan arındırılmasında daha çok kullanılmaktadır. Etkisi yüksek olmasından dolayı temizlik malzemesi olarak görülüyor.
Yarı Metallerin Kullanım Alanları
Metal ve ametal özelliği taşıdığından dolayı bunlar bor, silisyum, germanyum, arsenik, antimon, tellür ve polonyum olarak bilinir. Çeşitli alanlarda kullanılmaktadır.
Yarı metaller şunlardır: silisyum, arsenik, antimon, germanyum, tellür, polonyum.
Yarı metallerin kullanım alanları
Silisyum kullanım alanı
Silisyumun elektrik sanayiinde önemi büyüktür. Saf silisyum, bor, galyum, fosfor ve arsenik ile doyurularak transistör, diyot ve diğer yarı iletkenlerin imalinde kullanılır. Metalurjide indirgeyici, çelik, pirinç ve bronz üretiminde alaşım elemanı olarak istifade edilir. %(yüzde)15 silisyum ihtiva eden çelik alaşımı , aside dayanıklı kapların imalinde kullanılır. Endüstriyel öneme sahip silikonlar ; silisyum, oksijen, karbon ve hidrojenden sentetik olarak üretilen organosilisyum oksitlerdir. Yüksek sıcaklıklara dayanıklı ve inert olduklarından yağlayıcılarda, hidrolik sıvılarında, su geçirmeyen malzemede, vernik ve emayelerde kullanılırlar.
Arsenik Kullanım alanları
Element halinde arseniğin kullanım alanı oldukça kısıtlıdır. Daha çok tüfek saçmalarına yuvarlak biçim vermek için kurşuna element halinde arsenik katılır. Ayrıca tunç kaplamacılığında, fişekçilikte ve bazı alaşımların yüksek sıcaklıklara direncini artırmakta arsenikten yararlanılır. As-72, As-74 ve As-76gibi radyoaktif izotopları ise tıpta tanı yöntemlerinde kullanılır.
Antimon Kullanım alanları
kullanım alanları piller, sürtünmeyi engelleyici sistemler, mermiler, elektrik tesisatları, vs. dir.
Germanyumun Kullanım alanları
Germanyum ile transistorlu Aletler yaygın kullanma alanı bulmuştur. Diyotlarda kullanılır. Transistör ve diyotlar, basit ve uzun ömürlü aletler olup, düşük güç kullanırlar ve az ısı yayarlar. Isıtılacak bir flaman olmadığı için, hemen devreye girerler. Germanyum 1960’ların sonuna doğru gayeye en uygun ve ucuz olduğu için Radyo ve diğer ses iletim cihazlarında, yüksek voltaj ve yüksek güç kapasitesine sahip olduğundan da Televizyon ve bilgisayarlarda kullanılmaya başlanılmıştır.
Tellür Kullanım alanları
Seramik sanayinde, metal ürünlerin üretiminde, cam ürünlerin boyanmasında, bateri zillerinde, pil kaplama koruyucularında, elektrik dirençlerinde ve termoelektrik aletlerde de tellür kullanılır.
Polonyum Kullanım Alanları
Berilyum ile olan alaşımları nötron kaynağı olarak,
Tekstil fabrikasında statik yüklenmeyi engellemek amacı ile,
Uzay uydularında termoelektrik güç olarak kullanılır.
Soygazların Kullanım Alanları
Soygazların Özellikleri:
Helyum (He), neon (Ne), argon (Ar), kripton (Kr), ksenon (Xe) ve radon (Rn) başlıca asal gazlardır. Helyum dışındaki diğer asal gazlar havanın bileşiminde bulunur.Helyum bazı radyoaktif maddelerin bozunma ürünü olarak da elde edilir. Asal gazların başlıca özellikleri şunlardır:
• Doğada element halinde bulunur.
• Normal koşullarda gaz halinde bulunur.
• Metallerle, ametallerle ve birbirleriyle bileşik oluşturmaz.
• Kararlı bir yapıya sahiptir.
Roket yakıtı yapında
Zeplin ve balonların şişirilmesinde
Nükleer reaktörlerin soğutulmasında
Kanser teşhisinde MRE da kullanılır
Yarı iletken metalleri koruyucu gaz olarak kullanılmasında yararlanılır.
Ayrıca, soygazlar;
• Sıvı roket yakıtı sıkıştırmada,
• En düşük erime ve kaynama noktasına sahip olduğunda bazı uygulamalarda,
• Zeplin ve balon gibi hava taşıtlarını şişirmede,
• Nükleer reaktörlerin soğutulmasında,
• Germanyum ve silisyum kristallerinin yapımında,
• Titanyum ve zirkonyum eldesinde,
• Makro ölçüde bile atomik özellik gösterdiğinde kuantum sıvısı olarak adlandırılan sıvı helyum manyetik rezonas görüntülemede (MRI) ve kanser teşhisi için MRE de
• Gaz kromotografisi cihazında inert taşıyıcı gaz olarak,
• Yarıiletken metalleri koruyucu gaz olarak kullanılmaktadır. |
