II. Selim ( Sarı Selim ) Hakkında Bilgi
Osmanlı padişahlarından 2. Selim, Sarı Selim Olarak da bilinir; (İstanbul 1524-ay.y. 1574). Babası Kanuni Sultan Süleyman, annesi Hürrem Sultan‘dır. Sarayda eğitim gördü. Sancakbeyliği göreviyle önce Konya’ya 1543’te de Manisa sancakbeyliğine atandı. Cihangir’in ölmesiyle, Şehzade Bayezit ile saltanat varisi olarak kaldılar. Hürrem Sultan, sürekli Selim’in yanında yer aldığı için, bir süre sonra Bayezit başkaldırmak zorunda kaldı. Ancak, devlet kuvvetleriyle desteklenen Selim, Konya’da kardeşini yenilgiye uğrattı. Bu yenilgi üzerine, Bayezit İran’a kaçtı ve bir süre sonra orada öldü. Böylece Selim, saltanatta tek aday kaldı.
Babasının Zigetvar Seferi sırasında ölmesi üzerine (1566) İstanbul’a geldi ve Osmanlı tahtına oturdu. Görevinde bıraktığı Sokullu Mehmet Paşa, II. Selim’in saltanatının sonuna kadar sadrazamlıkta kaldı. Savaştan hoşlanmayan bir hükümdar olduğu için tüm savaş ve barış kararlarını Sokullu Mehmet Paşa yönlendirdi. II. Selim’in saltanat döneminde, Kıbrıs’ın fethi, İnebahtı Savaşı, Orta Asya Türkleriyle ilişkiler ve Don Volga Kanalı’nın açılma girişimi başlıca olaylardır. Doğu Akdeniz adalarının Osmanlı yönetiminde olması, bölgedeki deniz güvenliği bakımından önemliydi. Bu güvenliği daha da perçinlemek için, Kıbrıs Adası’nın da Venediklilerden alınması zorunlu hale gelmişti. Bunun için, II. Selim, Kaptanı-derya Piyale Paşa ile Lala Mustafa Paşa’yı görevlendirdi. Kıbrıs’a çıkan Osmanlı askerleri, Lefkoşe ve Magosa kalelerini ele geçirdikten sonra, 1 Ağustos 1571’de Kıbrıs’ın tamamını fethettiler. Antalya, Adana, Yozgat ve Toros bölgelerinden birçok Yörük ailesi Kıbrıs’a geçirilerek yerleştirildi. Kıbrıs Adası’nın fethi üzerine, Avrupalı Hıristiyan devletler, Venediklilerin kışkırtması sonucu büyük bir donanma hazırladılar ve 1571’de İnebahtı’da Osmanlı Donanması’nı ağır bir yenilgiye uğrattılar. II.Selim, komutasındaki gemileri de kurtararak, İstanbul’a gelen Uluç (Kılıç) Ali Paşa’yı kaptanıderya atayarak, büyük bir donanma hazırlattı. 1572’de, eskisinden daha güçlü bir Osmanlı donanması, Akdeniz’e açıldıysa da çarpışacak düşman bulamadı. Bu donanma karşısında Venedik Cumhuriyeti, 300 bin duka altını tazminat ödeyerek barış yapmak zorunda kaldı. Ancak İspanyollar Akdeniz’de Osmanlılarla savaşmayı sürdürdüler. Tunus’u da ele geçiren İspanya’ya karşı, II. Selim, Osmanlı Donanması’nı harekete geçirdi. Kılıç Ali Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması Akdeniz’e açıldı. Sinan Paşa ile birlikte, Tunus, İspanyollar’dan alınarak eyalet haline getirildi. II. Selim döneminde, Orta Asya’ daki Türk devletleriyle ilişkilerde önemli gelişmeler görüldü. Arada İran’ın olumsuz tutumu yüzünden bağlantı gerçekleştirilemediği için, Don ile Volga ırmaklarının bu kanalla birleştirilmesi düşüncesi önem kazandı. Bunun için Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa da büyük çaba harcadı. Fakat Kıbrıs ve İnebahtı olayları ve Rusya’ nın çeşitli engeller çıkarması, bu kanalın açılmasını önledi. Böylece tarihsel bir fırsat kaçırılmış oldu. II.Selim saray hamamında bir kaza sonucu ölünce, Ayasofya avlusundaki türbesine gömüldü. Onun Türk mimarlığına armağan ettiği en büyük eser, Mimar Sinan’ın yaptığı Edirne’deki Selimiye Camisi‘dir.
«Sarı Selim» diye, ayrıca «mest» (sarhoş) lakabıyla anılan II. Selim, babası Kanuni Süleyman‘ın dünyaya ün salan kabiliyetlerinden yoksun, zayıf yaradılışlı bir kimseydi. Yaptığı işlerin en iyisi Sokullu Mehmet Paşa’yı sadrazamlıkta bırakmasıdır. Bu kudretli vezir sayesinde devlet bünyesinin sarsılması nispeten önlenmiştir. İçkiye de çok düşkün olan II. Selim’in başlıca meşgalesi şiir yazmaktı.
II. Selim zamanının en önemli olaylarından biri Kıbrıs’ın zaptı, öbürü de İnebahtı bozgunudur. Tahta geçer geçmez bir Kıbrıs seferi yapılmasını isteyen padişahın isteği Sokullu Mehmet Paşa tarafından uygun zamana kadar geri bırakılmış, sonra 1571’de ada tamamen fethedilmiştir. Aynı yıl olan İnebahtı Deniz Savaşı Türk donanmasının uğradığı en büyük yenilgi olmuş, 20.000 Türk şehit düşmüştür. Bu büyük bozguna rağmen ertesi yıl Türk donanması gene eski kudretine kavuşmuş, 1573’te Venedik, Osmanlı devletine tazminat ödemeyi kabul etmiştir. Sokullu Venedik’e yeni bir hücuma hazırlanırken padişahın ölümü bu teşebbüsü geri bırakmıştır. Yemen’in tamamen işgal edilmesi de II. Selim zamanına raslar.
kaynak: nkfu.com |
