İnsanda Sağlıklı Büyüme ve Gelişme Hakkında

Büyüme ve Gelişme Nelerden Etkilenir?

Farklı yaşlardaki insanlar farklı özelliklere sahiptir. İnsanlar büyürken fiziksel ve ruhsal olarak değişir. Bir çocuğun ilgilendiği bir alan sizi, sizin ilgilendiğiniz bir alan da bir yetişkini ilgilendirmeyebilir. Gelişim dönemlerinin hiçbiri birbirinin aynı değildir. Bebeklikten yaşlılığa doğru gelişim dönemleri bir sonraki sayfada anlatılmıştır.

Sağlıklı Büyüme ve Gelişmemiz İçin Neler Önemlidir?
Büyümeniz yetişkin bir birey olduğunuzda duracaktır. Ancak gelişmeniz sürecektir. Unutulmamalıdır ki büyüme ve gelişmenin bir döneminde oluşan bir sorun, diğer büyüme ve gelişme dönemlerini de olumsuz yönde etkileyecektir. Şimdi sağlıklı büyüme ve gelişmeniz için önemli olan etmenleri inceleyelim.
i. Yeterli ve Dengeli Beslenme
ii. Temizlik
iii.Dinlenme
iv. Spor
v. Serbest Zaman Etkinlikleri
vi. Olumlu Psikolojik Etkiler
b)Sağlıklı Büyüme ve Gelişmemizde Olumsuz Etmenler
Sağlıklı büyüme ve gelişmenizi olumlu yönde etkileyen etmenler olduğu gibi olumsuz yönde etkileyen etmenlerde vardır. Bazı etmenler de büyüme ve gelişmenizi olumsuz yönde etkiler. Bunların neler olduğunu biliyor musunuz?
i. Hastalıklar
ii. Kazalar
iii. Zararlı Alışkanlıklar
iv. Yetişkinlerin Hatalı Tutum ve Davranışları

Çocukluktan Ergenliğe Doğru Gelişme
Çocukluğunuzdan bu yana büyüdünüz, geliştiniz ve değiştiniz. Bu değişim sürüyor. Ergenlik, çocukluktan erişkinliğe geçişin yaşandığı çok önemli bir dönemdir. Başlangıç ve bitiş zamanları kesin sınırlarla belirli değildir. Genellikle 10-20 yaşları arası ergenlik dönemi olarak kabul edilir. Ergenlik süresince kız ve erkekler birçok fiziksel ve ruhsal değişim geçirir. Erkek ve kızlardaki farklılığı gösteren bu değişmeler farklı hormonların etkisiyle gerçekleşir.

Cinsel Sağlığın Korunmasının Getirdiği Kazanımlar
Her yıl milyonlarca kişinin cinsel yolla bulaşan hastalıklara (CYBH) yakalandığını biliyor musunuz? Bu hastalıklar üreme yeteneğinin sonlanmasına, sakatlıklara ve hatta ölüme bile yol aç bilir. Bu hastalıklar yalnızca kişilere değil, topluma da zarar verir. CYBH'ların bu şekilde tanımlanmasının nedeni bu hastalıkların en yaygın bulaşma şeklinin cinsel yolla olmasıdır. "Bu hastalıklar yalnız cinsel yolla mı bulaşır?" diye sorabilirsiniz. Elbette, yalnız cinsel yolla bulaşmaz. Başka bulaşma yolları da vardır. Örneğin; kan nakliyle, gebe anneden döl yatağındaki bebeğine, enjektör, tıraş bıçağı, diş fırçası, tırnak makası vb. gereçlerin ortak kullanılmasıyla da bu hastalıklar geçebilmektedir.
CYBH'ların etkenlerinin neler olduğunu biliyor musunuz? Bu hastalıkların nedeni mikroorganizmalardır. AİDS (acquired immune deficiency syndrome) yani kazanılmış bağışıklık yetmezliği sendromu, hepatit B, bel soğukluğu, frengi, cinsel organ siğilleri bu hastalıklardan bazılarıdır. İdrar yaparken yanma, idrara sık çıkma, penis ve vajinada yara ya da akıntı oluşması, kasıklarda şişlik ve ağrılar bu hastalıkların belirtileri olabilir. Ancak, her zaman bu belirtiler görülmeyebilir.

Sağlıklı Kalmanın Bireysel ve Toplumsal Yükümlülüğü
Günümüzde AİDS ve hepatit B gibi hastalıklar hariç CYBH'ların çoğunun tedavisi yapılabilmektedir. Hepatit B aşıyla da önlenebilir. Şimdi hasta bir insanı düşününüz. Çalışmalarında verimli olamaz. Doktora gitmesi, ilâç kullanması gerekebilir. Hatta tedavi olabilmek için kısa süreli de olsa işine ara vermek zorunda kalabilir. Bunun aile ve ülke ekonomisi için zararlı olduğunu söyleyebilirsiniz. Hasta bireyin çevresine karşı davranışlarında da bozukluklar ortaya çıkabilir. Öyleyse hastalanmadan korunmak daha gerekli bir davranış olmaz mı? Sağlığını korumak hem bireysel hem de toplumsal açı an herkesin kendine düşen en önemli görevlerinden biridir. CYBH'lardan korunmak için;
Kan nakli için kullanılacak kan, serum gibi kan ürünleriyle aşıların gerekli testlerden geçirilmiş olduğundan emin olunmalı.
Tıraş bıçağı, tırnak makası gibi kanamaya neden olabilecek gereçler kişiye özel olmalı.
Sağlık hizmeti alırken paketi açılmamış, tek kullanımlık enjektörlerin kullanılmasına ve bu enjektörlerin bir kez kullanılmasına dikkat edilmeli.