Koenzim Hakkında Bilgi ve Koenzim Q10

Koenzim, organik ya da inorganik, çoğunlukla fosfat içeren ve protein kısmına göre çok daha küçük moleküllü kısmı.

Enzimde faaliyet gösteren ve esas işi yapan bu kısımdır. Koenzim kısmı, genellikle protein kısmından ayrılabilir. Yapılan analizlerde birçok vitamini bünyesinde bulundurduğu saptanmıştır. Bazı vitaminler vücut hücrelerinde koenzimlerin parçası olarak işlev görürler.

Yani koenzimler, apoenzimi aktif hale getiren, enzimin protein yapıda olmayan bileşenidir.

Koenzim Q10 Faydaları:

Son 10 yılda dünyada en popüler besin takviyesi (Ek gıda ürünü) haline gelmiştir. Koenzim Q10’ un temel aktivitesi enerji üretiminde (mitokondri hücrelerinde) rol almasıdır. Enzimlerle birarada çalışarak hücrelerin ihtiyaç duyduğu enerjiyi sağlar ve kasları güçlendirir. Enerji üretimindeki hayati rolü yüzünden her hücrede bulunur. Özellikle kalp hücrelerinde bol bulunur ve kalbin sağlıklı çalışmasında rol oynar. Çalışmalarda, kardiyovasküler (kalp-damar sistemi) ve kas hastalıkları (Muscular Dystrophy- Müsküler Distrofi; Kas erimesi) olan kişilerde koenzim Q10 düzeyinin düşük olduğu bulunmuştur. Bunun yanında koenzim Q10 serbest radikalleri nötralize eden (etkisiz hale getiren) antioksidan olarak da etkilidir ve Anti-ageing(yaşlanma etkilerini azaltıcı) özelliğe sahiptir. Araştırmalar ayrıca koenzim Q10 ‘un diş ve dişeti sağlığı, bağışıklık sisteminin doğru işleyişi ve güçlendirilmesi, yüksek tansiyon (hipertansiyon), diyabet (şeker hastalığı) ve yaşlılıkla ilgili diğer durumlar üzerinde çok olumlu etkileri olduğunu da göstermiştir.
Faydaları:
· Yaşlılıketkilerini azaltır. (Antioksidan ve anti-ageing etki) 
· Kalbin sağlıklı çalışmasına yardım eder ve kardiyovasküler hastalıklarda iyileştirici etkiye sahiptir. 
· Angina pektoris:Klinik çalışmalrda günde 150 mg CoQ10 alımının göğüs ağrısı hissetmeksizin egzersiz yapma yeteneğini artırdığı bulunmuştur. Bu çalışma bağımsız araştırmalarla da doğrulanmıştır .
· Kalp yetersizliği(CHF); hemen hemen insan vücudundaki tüm hücreler CoQ10 içermektedir. Enerjinin üretildiği mitokondri hücreleri en çok, kalp ve karaciğer ise büyük miktarda CoQ10 içermektedir. Araştırmalarda CoQ10’ un kalp yetersizliği (CHF) olan bazı kişilere yardım edebildiği görülmüştür.
· Mitral yetmezlik(MVP): Günde 60-120 mg CoQ10 alımı, mitral yetmezlik semptomlarının azaltılmasına yardımcı olmaktadır.
· Kardiyomiyopati(Kalp kası (Miyokard-mycardium) hastalığı):
· Aritmi (Düzensiz kalp atışı-kalpte ritm bozukluğu-cardiac arrhythmia-heart arrhythmia): Özellikle diyabetiklerdeki (şeker hastaları) prematüre ventriküler kompleks (Zamanından önce ortaya çıkan karıncık kökenli elektiriksel uyarana bağlı, karıncık kasılması) 
· Şeker hastalığı(Diyabet): Koenzim Q10’ un enerji oluşturmadaki rolü, vücudun karbonhidratları nasıl kullanacağı ile de ilişkilidir. Ön araştırmalar Tip 2 diyabetiklere (Diabetes mellitus: İnsülin gerektirmeyen diyabet) kan şekerini düşürmek için CoQ10 önermektedirler. 
· Yüksek tansiyon(Hipertansiyon): CoQ10, kan akışına olan direnci azaltarak kan basıncını ayarlamaktadır.Çeşitli klinik deneyler CoQ10’ un 2-5 aylık bir kullanımdan sonra hipertansiyonlu kişilerin kan basıncını önemli ölçüde düşürdüğünü göstermiştir.
· Bağışıklıksistemini güçlendirir.
· Dişeti İltihabı: (Gingivitis- Periodontal hastalıklar) ve pis kokan nefes (halitosis-eğer dişeti iltihabından kaynaklanıyorsa) 
· CMT Sendromu(Charror-Marie-Tooth): Peroneal muskuler atrofi olarak ta anılır (PMA);Ön araştırmalarda CoQ10 alan bazı hastaların daha kolay solunum yaptıkları ve enerjilerinin arttığı gözlenmiştir. Literatüre göre araştırma çalışmalarında günlük 120 mg.lık doz uygulanmıştır. Bazılarında daha az dozla daha iyi sonuç alınabilmiştir. 
· Muskular Distrofi:(Muscular dystrophy: Kas Erimesi veya zayıflaması): Genel olarak kas erimesi hastalığı olarak bilinenDuchenne(Düşen) muskular distrofi (DMD), BeckerDistrofi, Limb-girdledistrofi, Miyotonik (myotonic) distrofi, CMT veWelander hastalığı olanlarda da CoQ10 düzeyi oldukça düşüktür (0,5-0,84 mcg/ml). Ön çalışmalarda 3 ay süreyle günde 100 mg CoQ10 alımının bu tip hastalarda fiziksel performansı ve kas gücünü artırdığı gözlenmiştir. Bununla beraber bu tip hastaların sürekli olarak CoQ10 alımına devam etmeleri de tavsiye edilmektedir. 
· Alzheimer Hastalığı: Bu hastalığı olan kişilerde aynı zamanda mitokondriyal foknsiyonların (hücresel enerji üretimi) bozulduğu da bilinmektedir. Koenzim Q10' un mitokondri üzerindeki etkilerinden dolayı bir grup araştırmacı Alzheimer hastalığı olan çeşitli kişilere CoQ10 ile beraber demir ve B6 vitamini vermişler ve 1,5-2 yıllık bir süre içerisinde bu hastalığın ilerleyişinin durdurulabileceğini rapor etmişlerdir.
Antioksidan özelliği nedeni ile yağların oksidasyonunu engeller ve ciltte yaşlanmaya bağlı kahverengi lekelerin oluşmasını yavaşlatır. 
Cildin yaşlanmasını geciktirir.
Enerji düzeyini arttırdığı ve yorgunluğu azalttığı için kilo vermeyi hızlandırır.
Kalp kasını güçlendirir.
Diş etlerinin sağlığının korunmasında önemlidir.
İmmun sistemi yani vücudun "bağışıklık sistemi" dediğimiz korunma sistemini destekler.
Cildi sıkılaştırır, güçlendirir.

ENERJİYİ ARTIRIYOR

CoQ10 birçok yiyecekte var. Doğada o kadar yaygın ki bu "Ubiqueuse-evrensel" özelliği onun "Ubiquinone" diye de anılmasına yol açmış. Birçok hayvanda ve bitkide bulunuyor. En fazla da kırmızı ette, balık ve yumurtada rastlanıyor. Yağlı tohumlar, yeşil yapraklı yiyecekler ve meyvelerde de var. Bitkisel besinler içinde bu maddeyi en çok bulunduranlar portakal, çilek, karnıbahar ve susam tohumu. 

CoQ10 hücrelerimiz için vazgeçilmez bir madde. Hücrede, enerji üretiminden antioksidan korumaya kadar pek çok alanda kullanılıyor. Hücrenin enerji üretim merkezleri olarak çalışan mitokondrilerde enerji üretimine katkı sağlıyor. Bunu moleküllere elektron taşıyarak başarıyor. Sonuçta hücresel enerjinin önemli bir kısmını üreten mitokondriler de ATP üretimine katkı sağlıyor ve üretilen ATP’den enerji elde edilmesine yardımcı oluyor. Kısacası hücresel enerji istasyonlarımızın tıkır tıkır işlemesi için bu doğal maddeye çok ihtiyacımız var. Miktarı fazlalaştıkça hücrenin enerji üretimi de artıyor. Enerjisi yeterli olan bir hücre daha genç kalıyor, daha geç yaşlanıyor, daha uzun yaşıyor.

ANTİOKSİDAN GÜCÜ VAR

CoQ10’nun güçlü bir antioksidan kapasitesi de var. Hücreleri paslandıran ve yaşlandıran oksitleyici serbest radikallerin zararlarını azaltıyor. Eğer vücudunuzun antioksidan savunmasını güçlendirmek, oksidatif hasarı zararı azaltmak istiyorsanız bunun en kolay ve etkili yolu onu CoQ10 ile desteklemekten geçiyor. Bütün bu süreçlerde CoQ10 tabii ki tek başına yeterli olmuyor. Folik asit, C vitamini ve B vitaminleriyle, selenyumdan, çinkoya birçok farklı mineral ve daha pek çok faktörle iş birliği yapıyor. İşte bu işbirliğinin düzenli işlemesi yaşlanmayı yavaşlatıyor, yaşlılık süresinde ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarını azaltıyor. Bu maddenin kanserden koruyucu özelliği olduğu da belirtiliyor. Kanserle savaşı kolaylaştıran enzimlerin tamirini kolaylaştırıyor. Kanserden korunmak isteyen çoğu insanın 30’lu yaşları takiben bu destekten faydalanmak istemesinin sebebi de budur.

CoQ10’un oluşumu için kolesterol üretim yolundan faydalanılıyor. Kolesterolü azaltan ilaçlar (statinler) kullanıldığında, yani karaciğerde kolesterol yapımı ilaçlarla engellendiğinde, vücuttaki CoQ10 miktarı da azalıyor. Bu konuda ortak bir fikir birliği henüz oluşmuş değil ama genel kanaat kolesterolü düşürmek için statin kullananlarda CoQ10 miktarının azaldığıdır. Bu noktadan hareket ederek statin kullananlarda ortaya çıkan kas ağrıları, yorgunluk ve kas hastalıklarının bundan kaynaklandığını ileri sürenler var. İşte bu nedenle bazı doktorlar, statin kullanan hastaların ek destek olarak CoQ10 kullanmalarını da tavsiye ediyor. 

PAHALI BİR DESTEK

Madalyonun bir de öbür yüzü var. CoQ10 oldukça pahalı bir madde. Yani onu kullanmaya karar verdiyseniz sıradan vitaminlerden daha fazla para ödemeye hazır olmalısınız. İşte bu nedenle CoQ10 satın alırken çok dikkatli olmak gerekiyor. Güvenilir bir ürün almak bunun için de sormak bilgilenmek zorundasınız. CoQ10 yağda eriyen bir madde olduğu için tok karna alınmasında fayda var. Yıllardır düzenli olarak bu destekten ben de yararlanıyorum. Sabah kahvaltısından sonra 100 miligramlık bir kapsül CoQ10’u bir damla zeytinyağına değdirip bol su ile içiyorum. Bu önemli sağlık desteğinden faydalanmanızı size de öneririm. 

Cilde de iyi geliyor

Ağız yoluyla veya cilde dışardan CoQ10 uygulamasının cilt yaşlanması ile ilgili belirtileri azaltabileceğinin anlaşılması cilt kremi üreticilerinin bu maddeye ilgisini artırdı. Birçok ünlü marka esas maddesini CoQ10’un oluşturduğu yaşlanma belirtilerini azaltan cilt ürünlerini piyasaya çoktan verdiler. CoQ10’un ağız yoluyla alındığında da cilde faydalı olabileceğini gösteren bulgular var. Ama henüz dört dörtlük bir bilimsel çalışma yapılmış değil. Bizim gözlemlerimiz de CoQ10 desteğinin cilde faydalı olabileceği yönünde. "Anti-aging scere" yani yaşlanma önleyici cilt programına giren hastalarımıza her gün düzenli olarak 100 mg Ubiquinone/Quınone almalarını tavsiye ediyoruz. Bu desteğin Alfa Lipoic Acid ile birlikte kullanılması halinde yararının daha da artacağına inanıyoruz. Alfa Lipoic Acid’i 200 mg civarında almak yeterli. Bu ürünlerden daha iyi yararlanmayı düşünüyorsanız eczacınızla konuşmanız ve onun deneyimlerinden de yararlanmanız faydalı olacaktır. 

Tansiyonu düşürüyor

CoQ10 düzenli olarak kullanıldığında kan basıncının ayarlanmasını kolaylaştırıyor. Tabii ki bu maddenin tansiyon ilaçlarının yerini tutması söz konusu değil ama besin desteği olarak bu maddeyi kullananlarda kan basıncının ayarı kolaylaşıyor. Diğer taraftan bu desteği düzenli olarak kullananlarda diş eti hastalıklarına daha az rastlandığı, beyin fonksiyonlarının daha iyi korunduğu, bunama ihtimalinin az da olsa azaldığı ileri sürülüyor. İlerlemiş kalp yetmezliği durumunda bu desteğin yararlı olabileceğini düşünenler var. Kısacası bu mükemmel doğal destek iyi yaşlanmak isteyenler için önemli alternatifler sunuyor. İşin güzel tarafı CoQ10’un herhangi bir ciddi yan etkisinin de olmaması. CoQ10 son derece güvenli bir doz aralığına sahip.

kaynaklar: tr.wikipedia.org, Prof dr Osman MÜFTÜOĞLU