Sosyalizm Hakkında Bilgi

Katılımcılık olarak da adlandırılan Sosyalizm, en basit anlatımla hem iktidarın hem de üretimin halkın kontrolü altında olduğu bir yönetim sistemidir. Bir diğer adı da Toplumculuk olan Sosyalizm, aslında tarihsel süreç içerisinde uygulanmasında birçok değişiklik olduğundan anlamı da çoğu zaman değişen kavramsal bir yönetim olarak da tanımlanabilir. Sınıfların ortadan kalktığı bir toplum modelini esas alan Sosyalizmin, Komünizm ile karıştırılmaması gerektiği de unutulmamalıdır. Toplumundaki emekçi grubun devrim ile yönetimi ele alması gibi fikirlerin hakim olduğu Sosyalizmde, bu grupların siyasi yönetimi eline alması evrimsel süreç ile de gelişebilir. Sosyal bir eşitliğin mutlak hakimiyetinde gelişen Sosyalizm sistemi, sanayi devrimiyle de iç içe geçmiş ve bu dönemde alevlenmiş bir düşüncedir. Oldukça geniş bir kavram olduğu için siyasal anlamda incelenebileceği gibi ideolojik fikirler baz alınarak da üzerinde çalışılabilecek bir alan olan Sosyalizm, aynı zamanda ekonomik yapıyı da kapsamaktadır.

Karl Marx’a göre Sosyalizm; Kapitalizme dayalı düzenin devrim ile yıkılmasından sonra yaygınlaşacak, ancak takip eden süreç içerisinde ortadan kalkarak Komünizmin ortaya çıkmasına hizmet edecek bir ara geçiş sistemidir. Marksizm, sosyalizmi yalnızca Komünizme zemin hazırlayacak ve düşüncelerin şekillenmesine uygun ortamı oluşturacak kısa süreli bir dönem olarak görmektedir. 1827 yılından itibaren İngiltere’deki Robert Owen’ın ateşli takipçilerini tanımlamak için kullanılan Sosyalizm kelimesi, böylece bu tarihten itibaren dünya toplumlarının sözlüklerinde yerini almıştır.

19. yüzyılda Avrupa coğrafyasının birçok farklı bölgesinde ortaya çıkan çeşitli topluluklar kendini Sosyalist olarak adlandırmış ve bu nedenle de Sosyalizm kavramı anlam karmaşası yaşamıştır. Avrupa’da ortaya çıkan bu Sosyalist gruplar arasında oldukça büyük farklılıklar olması, Sosyalizm kavramının genel bir tanımlamaya sahip olamamasına da neden olmuştur. Ancak bu toplumların genel olarak toplumda eşitçiliği, iktisadi bütünlüğü ve sanayileşmeyi savunduğu söylenebilir. Bu nedenle 19. yüzyıldan itibaren ortak paydada gelişen bir kavram olan Sosyalizm, farklı toplumlar tarafından benzer amaçlara hizmet etmiştir. Sosyalizm ülke ekonomisinin Kapitalizmde olduğu gibi toplumun çok küçük ve burjuva sınıfının yararına değil, daha geniş grupların yararına hizmet etmesini savunur. 19. yüzyıldaki Avrupa coğrafyasında ortaya çıkan Sosyalizm düşüncesi, bu dönemde hakim olan ve yalnızca toplumdaki seçkinlere hizmet eden birçok siyasi akımla taban tabana zıt bir ideolojiye sahip olmuştur.

Sosyalizm ile Komünizmin Farkı

Sosyalizm komünizm farkı nedir? Güncel sözlükte “Sosyalizm: Değiş tokuş ve üretim araçlarının ortaklaşa kullanılması yoluyla toplumsal sınıfları ortadan kaldıran, toplumun örgütlenmesinde köklü bir değişiklik amaçlayan toplumsal öğreti, toplumculuk.” Komünizm: “1. Bütün malların ortaklaşa kullanıldığı ve özel mülkiyetin olmadığı toplum düzeni. 2. Böyle bir düzenin kurulmasını amaçlayan siyasal, ekonomik ve toplumsal öğreti” olarak geçmektedir. Burada on maddede aralarındaki farkı inceleyeceğiz. Şunu önceden belirtmeliyiz ki ikisi rakip ya da karşıt olgular değildir. Marx’ın Kapital’inde belirttiğine göre: kapitalizmden sonra sosyalizm egemen olacaktır. Daha sonra da komünizm kurulacaktır. Marx’ın tarih teorisine göre sosyalizm bir geçiş aşamasıdır.

• Komünizm sosyalizmin bir türüdür. Sosyalizmin diğer türlerinden: sosyal demokrasi, liberal sosyalizm, anarşizm, İslami sosyalizm sayılabilir.
• Sosyalizm bir ekonomik sistemdir. Komünizm hem ekonomik hem de politik bir sistemdir. Sosyalizm eşit bir yaşam tasarlarken, komünizm hem eşit bir yaşam hem de eşit bir yönetim tasarlar.
  
• İkisi de toplumsal eşitliği savunur. Ancak yönetim aşamasında ayrılır.
• İkisi de toplumdaki eşitliği savunurken Komünizm sosyalizmin radikal(uç) noktası olarak bilinir.
• Sosyalizmde insanlar ekonominin yönetiminde söz sahibidir. Çoğunluğun kararı uygulanır. Komünizmde tek parti vardır. Parti otoritesi geçerlidir.
• Gelir dağılımında: sosyalizm bireyin verimliliğine bağlı olarak dağıtımı savunurken, komünizm bireyin ihtiyacına göre gelir dağılımı savunur.
• Sosyalizmde özel mülkiyet mümkündür. Üretim araçlarının devlete ya da bireylere ait olduğu şekiller mevcuttur. Komünizmde üretim araçları devletindir. Özel mülkiyet yoktur. İkisinde de özel mülkiyet kişileri sömürme amaçlı kullanılamaz.
• Sosyalizm kapitalizmle beraber yaşayabilir ve bunu bir geçiş imkanı olarak değerlendirir. Ancak komünizm sınıfsız bir toplum oluşturmak için kapitalizmi tümden yok etme fikrindedir.
• Sosyalizmde özgür din seçimi vardır. Komünizm dini ortadan kaldırır.
• Sosyalizmde çok partili seçimler vardır. Hükümetin- devletin başında liderler bulunabilir. Komünizmde lider yoktur. Direkt olarak halk tarafından yönetilir. Bu şekliyle hiç uygulanamamıştır. Esas komünizm lidersiz ve komünün kararına bağlıdır.
• Sosyalizmde mülkiyetin çoğu ortaklık içindedir ve gerçek sahipliği işçilere atfetmektedir. Komünizm ise tüm mülkiyetin toplum veya devlete atfedildiği toplumsal örgütlenme biçimidir.