Plasebo Etkisi
Plasebo, hastaların ortada gerçek bir tedavi olmaksızın, ilaç sandıkları, hiçbir etkinliği olmayan şekerli hapları içerek tedavi gördükleri inancıyla iyileşme göstermelerini anlatan bir kavramdır.
Aslında verilen bir ilacın şeker hapından bir farkı yoktur. Ancak hastanın bunu “aa bunu içince iyileşeceğim” şeklinde yorumlaması ile gerçekten etkisini görmesidir. Bu da beynimizin ve psikolojinin insan üzerindeki etkisine, sağlığına muazzam bir örnektir.
Tıp bilimi yeni bir ilacı veya tedavi yöntemini insanlar üzerinde denerken, denekler genellikle iki gruba ayrılır. Bunlardan birisi insanlar üzerindeki etkisi araştırılan ilaç grubu; diğeri ise vücutta herhangi bir etki göstermeyen şeker veya benzeri maddelerin (diğer ilaca benzer görünüm ve miktarda) verildiği plasebo (kontrol) grubu...
Sözgelimi, baş ağrısı için geliştirilmiş yeni bir ilacın etkisi insanlar üzerinde denenirken aynı sorunlardan şikayetçi hastaların yarısına bu ilaç, yarısına ise plasebo (şeker ilaçlar) verilir.
Deneye katılan kişiler ise içtikleri ilacın aslında "etkisiz şeker ilaçları" olduğunu bilmezler.
Denenen bu yeni ilacın baş ağrısını azaltıcı etkisi olduğunu söyleyebilmek için, bu ilaçları içen kişilerin, plasebo alan kişilerden çok daha fazla oranda fayda görmeleri gereklidir. Plasebo kontrolü olmadan,herhangi bir ilaç veya tedavi yönteminin etkinliğinin araştırılması ise tıp biliminde artık itibar görmemektedir.
İşte bu tür plasebo kontrollü çalışmaların yaygınlaşması sonucunda Tıp bilimi yeni bir gerçekle karşı karşıya kalmıştır: Plasebo'nun iyileştirici etkisi!
Profesör Dr Khan ve arkadaşlarının 2000 yılında yayınladıkları çalışmada 1979 ile 1996 yılları arasında yapılan 96 klinik deneyde depresyon ilaçlarının insanlar üzerindeki etkisi incelenmiştir. Bu çalışmalarda depresyon hastalarının bir kısmına anti-depresan ilaçlar , bir kısmına ise vücutta herhangi bir etkisi bulunmayan plasebo ilaçları verilmiş.
Yapılan inceleme sonucunda plasebo ilaçlarını alan kişilerin yüzde 75'inin bu "şeker ilaçları" ndan fayda görerek iyileşme belirtileri gösterdikleri bildirilmiş.
Bu örneklerin daha pek çoğunu saymak mümkündür. Üzerine gıda boyası sürülerek iyileştirilen siğiller, tuzlu su içirilerek iyileştirilen kronik ağrılar ya da yalancı akupunktur iğneleri ile düzelen romatizmal hastalıklar...
Bedenlerinin kendi kendini iyileştireceğine inanmayan pek çok kişi, etkili olduklarını sanarak aldıkları "şekerden ilaçlar" ile iyileşiyorlar. Plasebo, insanın "kendi kendini iyileştirebilme" gücünü ortaya çıkarıyor aslında…
Medyaya yansıyan pek çok mucizevi ilacın ve alternatif tedavi yönteminin esas etkisi de plasebodan farklı değil. Kanser dahil pek çok hastalığın ilaç verilmeksizin hatta plasebo ilaçlar ile değişen derecelerde iyileşebileceği bildirilmektedir. Plasebolar, kişinin kendine ve bedenine duyduğu özgüveni artırmaktadır. Hastalık ile savaşabilmek için kişiyi motive etmektedirler.
Yapılan araştırmalarda plasebo tedavisi gören ve de iyileşme gösteren kişilerde beynin "Prefrontal Korteks" bölgesinin normal kişilere oranla daha fazla çalışmaya başladığı öğrenilmiştir. Beynin alın arkasında kalan bu bölgesi, duygu durumumuzu (ağrı, acı, sinirlilik, problem çözme yetisi) ve kişiliğimizi şekillendirmektedir.
Bir zamanlar hastalık hastası olan kişilere sıkça verilmiştir. 60′lı yılların sonunda ise birçok kanser hastasına verilerek bu ilaç sana çok iyi gelecek şeklinde pazarlanmıştır. Ve inanılmaz bir sonuç alınmıştır gerçekten de hastaların yarısından çoğu iyileşmiştir. Sonrasında verilen ilacın şekerden bir farkı olmadığı söylense de hastalar tarafından inanılmamıştır. İşte Plasebo Etkisi buna denir. Ne düşünürsek O’yuz sözünü doğrular niteliktedir. Hatta antidepresanlar’ın bile plasebo olduğunu söyleyen kişiler de vardır ancak bu bilgi doğru değildir. Antidepresanların içinde etken maddeler vardır. | 