Takı Hakkında Bilgi ve Takı Tasarımı
İnsanların sosyal, ekonomik ve dini hayatları hakkında tarih boyunca bizlere ipucu veren takılar farklı amaçlarla kullanılmışlardır. Tarihi insanlık tarihi kadar eski olan takının serüvenini izlemek, toplumsal tarihi, dolayısıyla toplumun değişimini ve gelişimini izlemek anlamına gelmektedir.
Eski çağlarda insanlar, bilinmedik doğa güçlerinden korunmak ve güçlü olmak için muska niteliğindeki takılar takıyor, yüzlerine ve vücutlarına boyalarla koruyucu simgeler sürüyor ve hatta koruyucu desenler oluşturacak yara izleri, dövmeler yapıyorlardı. Bundan 30 bin yıl önce insanoğlu, takıları ölen yakınlarının ruhlarını kötülülerden koruyacağı inancıyla mezarlarına koyuyorlardı.
Takılar giyimin tamamlayıcı unsurudur. Çeşitli boncuklardan yapılmış takılar tarih boyunca tüm dünyada insanların sosyal statülerini belirleyen ortak bir dil olarak kullanılmıştır. Boncukların ve yarı değerli taşların insanlar üzerinde tedavi edici bir güce sahip olduğu da bilinmektedir. Ortaçağ’da boncuklar karşımıza tespih olarak çıkmaktadır. Tespihler, Romalılardan, Müslümanlara ve Budistlere kadar tüm dinlerde kullanılmıştır, günümüzde de kullanılmaktadır.
Tarihçe
Takı, insan vücudunun çeşitli bölümlerini süslemek için eski çağlardan beri kullanıla gelen objelerdir. İnsanoğlu, var oluşundan bu yana korkularını yenmek, yücelik kazanmak, gücünü göstermek, güzel görünmek gibi gerek dinsel gerekse geleneksel sebeplerle bu tür aksesuarları tercih etmişlerdir.
Tüyler, kutsal ağaç kabukları, deniz kabukları, diş ve kemik parçaları, değerli taşlar bunlara örnektir. Önceleri sihir ve büyü amaçlı olup daha sonra dinsel temalı takıları görmekteyiz.
Takı sanatının M.Ö. 3000 – 4000 yılları arasında Mezopotamya’da doğduğu kabul edilir.Mısır ve Hindistan’dan Asya’ya, Afrika ve İslam ülkelerine ve Avrupa’ya yayılmıştır.
Altının bulunması ve maden işlemesinin öğrenilmesiyle mücevhercilik altın çağına girmiştir. Bu anlamda özellikle Mısır’daki Firavun mezarlarında, büyük mücevher koleksiyonlarına rastlanmıştır.
Türkiye’de 1962 – 1968 yılları arasında yapılan kaçak kazılar sonucu “Karun’un hazinesi” adı verilen bulgularda; gümüş kaplar, altın ve gümüş takılar, değerli taş ve seramik objeler bulunmuştur. Ayrıca yine bu hazinede 30 parça bronz kalıptan oluşan kuyumculuk aletlerinin yer alması dikkat çekicidir. Yine New York Metropolitan sanat müzesinde eski dönemlere ait Hitit ve Tunç dönemine ait koleksiyonlar büyük ilgi görmektedir. Yapılan bir çok araştırmalar, kazılar göstermiştir ki insan yaşadığı her dönemde takıyı kullanmış, onlara belli anlamlar yüklemişlerdir. Takılar, biçimleri ortam ve şartlara göre değişmekle birlikte her toplumda varlığını sürdürmüştür.
Tarih boyunca insanlar edindikleri bilgi ve tecrübe birikimlerini, yaratıcılık, ustalık, sabır ile birleştirerek bugün bile hayranlıkla izlediğimiz taşlar, asalar, semboller, takılar, değerli metallerden heykelcikler v.s. yapmışlardır. Bu sanat eserleri çağlar boyu onları üreten toplumların, dinsel ve estetik değerlerini yansıtmışlardır.
Günümüze gelindiğindeyse tasarımcılar; birinci aşamada kaynaktan etkilenerek çizimler yapmakta, günün modasından ve renklerinden esinlenmekteler. Bazı çizimler bilgisayar ortamında gerçekleşmekte üç boyutlu kalıplar alınmakta, model muma uygulanarak kalıp çıkarıldıktan sonra eriyen altın ve gümüş döküm yapılmaktadır. Bir çok işlem aşamasından sonra obje cilalanarak son şekli verilmektedir.
Gümüş örücülükten etkilenerek, metal ve bakır makaralar yardımıyla başarılı takılar da yapılmaktadır. Yine dokuma tekniği kullanarak boncuk tezgahlarında yapılan kolyeler, makrame tekniği (düğüm) kullanarak yapılan kolye ve bileklikler günümüz takısında önemli bir yer teşkil eder. Ekonomik oluşları nedeniyle imitasyon takılar daha çok tercih edilmektedir.
El sanatlarının tümünden yararlanılarak yapılan takılar belli bir emeğin sonucu oldukları için her dönemde rağbet görmüşlerdir.
Takılar kimi zaman şık bir kıyafeti tamamlayan kimi zamanda farklı kullanım alternatifleriyle
giysilerimizi renklendiren olmazsa olmaz aksesuarlarımızdandır.
Duyguları ve insanın kendi doğasını betimleyebileceği en güzel yöntemlerden biridir takı tasarımı. Kişinin kendini iyi ve güzel hissetmesini sağlayan çeşitli takılar vardır. Özellikle bir kolyede yada küpe de kullanılan birbirinden farklı modelleri malzemeler ve deniz kabukları , keten deriler bir plastik parçası yada zümrüt pırlanta gibi değeri yüksek taşlar yapımının aslında malzeme sıkıntısı olmadan kolaylıkla yapılabiceğini gösterir. Takı da kullanılan malzemeler oldukça geniş olduğu için takı çeşitleri de bir o kadar farklılık gösterebilmekte. Daha çok süs eşyası, kolye, bilezik veya bileklik yada küpe olarak tercih edilen takılar tutkunları için vazgeçilmez aksesuarlardır. Genelde hediye etmek yada kullanmak için alınan takılar artık internet üzerinden de kolaylıkla temin edilebilir.
Malzeme çeşidinde skıntı olmaması ve iyi bir uğraş olması sebebiylede de herkesin için zevkli bir iş olarak başlayan takı tasarımı zamanla vazgeçilmez bir tutkuya dönüşebilir.Takı tasarımı yapan kişide olması gereken en önemli özellik ise estetik duygusudur. Zevkli ve konuya ilgili olmaktada fayda vardır. Bir takıyı güzel ve dikkat çekici yapan en önemli unsur takıda kullanılan aksesuarların kalitesi ve işçiliğidir. Pek çok insanın hobi yada gelir sağlamak amacıyla merak sardığı takı tasarımı aslında ince bir işçilik gerektirir. Takı tasarım ı ile yaptığımız şey ister bir kolye ister bir küpe ne olursa olsun, yapılan takılarda ince bir işçiliğin olması şart... Özellikle erkek yada bayan herkese hediye olarak verebilmesi sebebiylede pek çok kişi tarafından tercih edilen hem ekonomik hemde estetik aksesuarlardır.
Durum böyle oluncada özellikle son zamanlarda boncuk ve takı tasarımına olan ilgi gittikçe artmaktadır.
Öyle ki takı yapımı meslek olarak da gelir sağlama amacı ile pek çok kişiye iş imkanı sunmaktadır. |
