Roket Hakkında Bilgi - Güdümlü Füze Hakkında Bilgi
Roket; patlayıcı maddeleri çok uzaklardaki belirli hedeflere göndermede ve bilimsel araştırmalarda veri toplamak, ölçüm yapmak için geliştirilen aygıt ve astronotların uzaya gönderilmesinde kullanılan araçtır. Roketlerdeki itici gücün kaynağı, roket motorlarında oluşturulan sıcak gazın hızla dışarıya atılmasından doğan tepkidir. Roketler sıvı bir yakıtın yanında yakıcı olarak sıvı oksijeni de birlikte taşırlar. Ayrı ayrı tanklarda depolanan yakıt ve oksijen, pompalama sistemiyle yanma odasına püskürtülür. Yanma odasında oluşturulan küçük bir kıvılcım reaksiyonu başlatması sonucunda ortaya çıkan sıcak gaz, büyük bir basınçla geriye doğru atılır ve roket ileriye doğru itilmiş olur.
İlk kez 13. yüzyılda Çinliler tarafından keşfedilen ilk roketler, katı yakıtlı ve kısa menzilliydiler. Yakıt olarak barut kullanıyordu. Sonraları Avrupa’da da yapımına başlanan roket, gelişimini burada sürdürdü. 19. yüzyılın sonlarına doğru uzay araçları için roketin önemi duyulmaya başlandı. 1926′da ABD’li H. Goddard ilk sıvı yakıtlı roketi fırlatmayı başardı. Avrupa’nın ilk sıvı yakıtlı roketi ise 1931′de Alman J. Winkler tarafından fırlatıldı. Almanlar sıvı yakıtlı roketleri daha da geliştirirler ve V-2 roketlerini uygulamaya koydular. Werner von Braun, bu gelişmelerde büyük rol oynadı. 1957 ve 1958′lerde V-2′lerin geliştirilmesiyle dünya yörüngesine ilk uydular yerleştirildi. Ardından çok kademeli roketler geliştirildi. Satürn-5 roketi üç kademeden oluşturuldu. Yakıtı ve görevi tamamlanan kademe asıl roketten ayrılıyor ve hafifleyen roket daha yüksek bir hızla ulaşıyordu. Satürn-5′in ilk uçuşu 1967′de gerçekleştirildi. Asıl başarı 1969′da yapılan ve insanoğlunu ilk kez Ay’a götüren uçuşla sağlandı. Bu uçuş Satürn-5′in dünyada o güne kadar yapılan en güçlü roketi olduğunu kanıtladı. Roket insanoğlunun Ay’a gitmek gibi eski bir düşünü gerçekleştirmede önemli bir rol oynadı. Güneş sisteminin içinde ve ötesinde, insansız uzay araştırmalarının yapılabilmesini olanaklı duruma getirdi ve uzayla ilgili bilgilerin çoğaltılmasına yardım etti.
Güdümlü Füze
Fırlatıldıktan sonra hedefini bulması için yönlendirilen füze. Havada çok hızlı ilerleyen roketler de, su altında ilerleyen torpiller de aslında birer güdümlü füzedir. Yapıları roket motoru, güdüm sistemi, savaş başlığı ve ateşleme düzeneklerinden oluşur.
Nükleer ya da biyolojik başlıklar da taşıyabilen güdümlü füzeler, çok uzun menzilli (örneğin kıt’alar arası) olabilir. Bu füzeler, 8 000 km uzaklıktaki bir kasabaya yönlendirilebilecek duyarlılığa sahiptir. Çeşitli yönlendirme sistemlerinden biri, hedeften yansıyan sinyalleri izlemektir. Çoğunlukla bir bilgisayar sitemi taşıyan bu füzeler, uydular aracılığıyla konumunu ve hızını sürekli olarak düzenlese de, çeşitli savunma sistemleri ya da füzede oluşabilecek sorunlar, güdümlü füzelerin hedefini şaşırmasına yol açabilmektedir. |